Joxemari Urteaga: «Lan hau gazteentzat idatzi dut, 12tik 112 urte bitartekoentzat!»


2006ko irailaren 03an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Zure azken lan hau gazteei zuzendua al dago?
Idazten hasi aurretik ere oso argi neukan Diamantezko mirariarekin zer nahi nuen eta norentzat izango zen. Bai, gazteentzat idatzi dut, 12tik 112 urte bitartekoentzat! Izan ere, nigan eragin handia izan dute abentura liburuek, irakurle bihurtu naute.

300 urte atzera egin duzu. Lan nekeza izan al da?
Atzera egiteak, noski, dokumentazio lana eskatzen du, hanka sartze larregirik egin nahi ez bada. Baina, egia esan, ez zait batere nekeza egin, gustatzen zaidan gaia baita. Dokumentazio asko dago eta erruz irakurri behar izan dut, azkenean lauzpabost pintzeladarekin paisaia margotzeko, ezin baituzu ikasitako guztia erabili. Bestalde, pertsonaia historikoak ere badira nobelan: Martin Aldia, Bernat Elhuyar eta Batis Egurrola protagonista nagusiak, esate baterako. Baina historia, askotan, fikzioa da. Beraz, fikzioak ere historia darabil istorioen iturri.

Galegozko esaldiak ere tartekatu dituzu.
Bidaia da nobela iniziatiko honen abenturaren ardatza. Galizia aldera doaz Donejakue bidetik. Arriskuz betetako bidea zen, erromesak, ostatuak, lapurretak, «fede-tratuak» aurkituko dituzte. Baina Galiziarako bidaia denez, galegoak ere protagonista dira, eta eurek galegoz egiten dute; euren hizkuntzak agertu beharra zeukan. Esaldi txikiak jarri ditut, ondo ulertzeko modukoak. Bidaiariek beti ikasi dituzte hizkuntzak, eta garai hartan ere baziren berea ez beste hizkuntzak ulertzen zituztenak. Hala, Diamantezko mirarian euskaraz eta galegoz egiten dute hemengo eta hango zenbait pertsonaiek. Baina horren zergatia nobela irakurtzean jakiten da.

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
Diamantezko miraria
Joxemari Urteaga
Elkar
208 orrialde 12 euro


Joxemari Urteagaren abentura nobela historikoa

«Bidaia batek, betirako ez denean, bi bide izaten ditu: joanekoa eta etorrerakoa. Eta jakin ez zein den arriskutsuagoa», dio Joxemari Urteagak XVIII. mendean kokatutako istorio honen pasarte batean. Protagonista nagusia Ondarroa sorterri duen hamar urteko mutikoa da. Lan istripu baten ondorioz aita galtzen duenean, seme nagusia izaki, Durangora bidaliko dute, beiragile jakintsu baten etxera, lanbidea ikas dezan. Baina ez dira hor amaituko mutikoak bizi behar izango dituen aldaketak. Izan ere, halako batean Galiziako mendebaldera joan behar izango du, zertara doan eta zer gerta dakiokeen jakin gabe. Jaunen arteko gatazkak, handinahikeria, botere borroka, alkimia eta misterioa nahasten ditu Diamantezko mirarian. Eta jakina, maitasuna ere bai. Zenbait pertsonaia Joxemari Urteagak egiaztatutakoak dira. Adibidez, Martin Aldia, gaztetatik Ondarroatik irten eta kanpoan ibilia. Hamazortzi urterekin herriratu omen zen berriro, nola lortu zituen ezagutzen ez zen aberastasunen jabe. Beirategi handi bat eraiki ei zuen Ondarroan, eta Euskal Herri osoko zein Gaztelako etxe handi guztien hornitzaile izan omen zen. Nobelan agertzen den Margarita Beirasekin ezkondu zen.


Azkenak
Zabaltzen ari den morofobiaren azken adibidea, Gasteizen

Gasteizko hainbat auzotan ezarri dituzten “Moros fuera de España” kartel eta pegatinak ikertzen ari da Ertzaintza. Irun, Hernani, Barakaldo… Ez dira kasu isolatuak, eta “etorkinen kontura jarraitzaileak irabazi nahi dituen ideologia” ikusten du... [+]


Donostiako auzitegi batek ebatzi du zaharren egoitzako langile denek ez dutela euskarazko B2 maila eduki beharrik

Euskarazko B2 maila dutela ez ziurtatzeagatik Eibarko Egogain zaharren egoitzako lan eskaintza publikotik kanpo utzi zituzten bi langileen alde ebatzi du Donostiako Lehen Auzialdiko 3. Epaitegiak, CCOOk jakinarazi duenez. 2024ko urrian, Gonzalo Pérez Sanz epaileak... [+]


Jesus Maria Gomez Ezkerro preso iruindarra aske geratu da zigor osoa beteta

Jesus Maria Gomez Ezkerro 'Txutxo', 2001eko urtarrilean atxilotu zuten, 2021ean hirugarren gradua ezarri zioten, eta 2023ko otsailean baldintzapeko askatasuna eman zioten. 24 urte geroago aske geratu da. 


2025-07-22 | Estitxu Eizagirre
Frutazaintza ekologikoa ezagutzeko txangoa deitu du Biolurrek

Biolur laborantza ekologikoaren aldeko elkarteak frutazaintza sustatu nahi du eta horretarako egun-pasa ederra antolatu du uztailaren 29rako; hiru proiektu ezagutuko dituzte bertatik bertara: Erroak mintegia Ahatsan (Nafarroa Beherea), Kibbi Sat Donezteben (Nafarroa) eta... [+]


2025-07-22 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Japoniar nazionalismoa hasi da berragertzen mozorrorik gabe

Japoniako goi-ganberaren erdia berritzeko uztailaren 20an egindako hauteskundeek berretsi eta ondu egin dituzte aurreikuspenak: Alderdi Liberal Demokratikoak eta haren ia betiereko aliatua den Komeito konfesional eskuindarrak galdu egin dute Aholkularien Batzar horretan zuten... [+]


2025-07-22 | Mara Altuna Díaz
Haien hizkuntzak hiltzen uzteko prest ez dauden zortzi gazte grinatsu

Uztailaren 14tik 18ra munduko hizkuntza gutxituen hiriburua izan da Gasteiz. HIGA, hizkuntza gutxituetako gazte hiztunen topaketetan, lau kontinenteko dozenaka gazte elkartu ziren esperientziak eta estrategiak trukatzeko. Hizkuntza “txikiak” babestea dute helburu... [+]


2025-07-22 | ARGIA
Kanakyko independentistek eta Frantziak adostutako akordioa eztabaidatuko dute oinarriek egunotan

Uztailaren 12an akordioa sinatu zuten Kanakyko indar independentistek eta Frantziako Gobernuak Parisen. Negoziatzaile independentistek “akordio historikotzat” jo zuten. Alabaina, independentisten arteko hainbat taldek akordioari buruzko erreparoak agertu dituzte, eta... [+]


Banketxeen mozkinak eta ustezko ezinak

Askotan hitz egin izaten da (dugu) banketxeen inguruan, kritika askoren jo-puntuan jarriz behin baino gehiagotan. Inor gutxi ezagutzen dut banketxeei buruz zerbait txarra esan ez duenik… baina, era berean, inor gutxi ezagutzen dut banketxeen zerbitzurik erabiltzen ez... [+]


2025-07-22 | Nagore González
Maite ditugun pertsonen heriotza

Zenbat min jasan dezake bihotz batek?

Zenbat aztarna sentitu dezake azkenengo bihotz-taupadara arte?

Jaiotzen garenetik, min desberdinak sentitzen ditugu. Desilusioak eta arazoak, gero eta helduago garenean, orduan eta jasanezinagoak bihurtzen dira.

Jolasa bukatzea... [+]


2025-07-22 | UEU
Elisa Peredo Quiroz (Maitelan)
“Emakume eta migrante izateagatik ez gaituztela kontuan hartzen hautematen dugu”

Kooperatibismo bat komunitateari begira: lurraldeetako beharrei erantzuteko ereduak zabaltzen jardunaldia izan zen ekainaren 19an eta 20an Usurbilen, Jakinek, Usurbilgo Udalak eta UEUk elkarlanean antolatuta. Praktika kooperatibo eraldatzaileen adibide gisa, besteak beste, [+]


2025-07-22 | Bertsozale.eus
Bertsolaritzaren dokumentazio bilketa sendotzeko aurrerapausoetan

 Xenpelar Dokumentazio Zentroak dokumentazio bilketan sakontzeko aurrerapausoak eman ditu: Bertsozale Elkarteko egitasmoen bilketa prozesuak berrikusi dira eta tokian tokiko eragileekin harremanetan jarrita, eremu horretako jarduna aztertu eta hobekuntzak bideratu... [+]


2025-07-22 | Kote Camacho
Aurtengo baraualdirako jada hamalau lagunek eman dute izena

Barau kolektiboak beti erdaraz izaten ziren, baraualdi bat euskara hutsean antolatzen hasi ginen arte. Irakurketa dramatizatuak taldean, abestu, dantzatu, arnasketa kontzientea, masaje trukaketa, Bergarako igerilekura jaistea, kanten liburuxka... eta pilota partiduak.

Aurten,... [+]


“Herriak erabaki du Hatortxu Rock 30 aldiz egitea”

26 urtez euskal preso eta iheslariak etxeratzeko aldarria oholtza gainera eraman ondoren, Hatortxu Rock jaialdiak bere azken edizioa egingo du ostegunetik igandera bitartean, Lakuntzan (Nafarroa). Jaialdian bildutako dirua preso sein senideentzat dispertsioak zekarren zama... [+]


2025-07-22 | Patxi Azparren
Armagintza eta gerrekin eten

Orain dela 39 urte Hego Euskal Herriak, Kataluniak eta Kanaria uharteek ezetz esan zioten NATOri; duela 36 urte lehenengo intsumisoek euren burua aurkeztu zuten Gobernu Militarretan. Garai hartan Gerra Hotzaren izua hedatuta zegoen, blokeen arteko gatazka, gerra nuklear baten... [+]


Bizkaiko autoeskolek hirugarren greba eguna izan dute astelehenean

Uztailak 8, 16 eta 21 izan dira greba egiteko ELA eta CCOO sindikatuek aukeratutako egunak. Kontsumorako Prezioen Indizea (KPI) eta soldatak parekatzea eta lanaldiak murriztea eskatzen dute. 


Eguneraketa berriak daude