Bizkaiko plazan entzundakoak
Bat-bateko bertsogintzari dagokionez, Kepa Enbeita Urretxindorra izan zen XX. mende hasieratik 36ko Gerrara arteko erreferentzia nagusia. Mende hasieran Getxon antolatu zuten txapelketa batean lehenengo saria lortu zuen, hogeitabost urterekin. Bigarren Txirritak egin zuen. Ordutik batetik bestera ibili zen gaixotu zen arte. 1941ean hil zen. Gerra aurretik gerra osterako zubi lana, berriz, honen seme Balendin Enbeitak egin zuen. Gerra denboran erdi isilik ibili zen-eta bertsolaritza.
1958an antolatu zuen Euskaltzaindiak lehenengo Bizkaiko Bertsolari Txapelketa. Alfontso Irigoienek gutun batean hala zioen: «Bilboko arenala puntatik puntara beterik egoan gentez, eta urrunetan be, gentea zutunik ikusten zan, ezarleku barik» Abuztuaren 24an egin zen final handi hori eta Balendin Enbeita muxikarrak jantzi zuen txapela. Juan Ormaetxea larrauriarra izan zen bigarren. Hirugarren Jose Alberdi mañariarra. Laugarren Asentzio Bidaurrazaga getxoztarra, bosgarren Eusebio Zubiaga Urdulizkoa. Beste biak Pedro Castrejana Loiukoa eta Florencio Zarraga Berangokoa ziren. Azken bi hauek zenbatgarren egin zuten ez dakar dokumentuetan. Epaimahaian Nazario Oleaga Euskaltzaindiako idazkaria, Migel Arruza, Josu Arenaza medikua, Aita Santi Onaindia karmeldarra, Aita Martzel Andrinua pasiotarra, Gabriel Aresti idazlea eta Alfontso Irigoien zeuden, besteak beste. Irigoien bera ibili zen aurreko hilabeteetan bertsolariak topatzen, baimenak lortzen, laguntzak eskuratzen, epaimahaia osatzen zein gaiak eta ariketak prestatzen. Propaganda ere berak egiten zuen. Bar ipintzen zuen leku guztietara gutun-azal bat bidaltzen zuen propagandarekin eta gero hauek jartzen zuten tabernan. Pertsona klabea izan zen Irigoien urte horietan guztietan. Egindako lana gutxi balitz, urteetan batutako dokumentu, argazki eta abarrei esker, gehiago dakigu gure historiaren inguruan.
1959an ere ospatu zuten Bizkaiko Txapelketa, baina oraingo honetan Eskualdeetakoak jokatu ziren lehenengo. Bost izan ziren guztira. Denak herriko jaietan. Urkiolan ekainaren 13an Jose Alberdi mañariarra izan zen txapeldun, Mungian ekainaren 28an Juan Ormaetxea, Bermeon ekainaren 29an Deunoro Sardui, Markinan uztailaren 18an Jon Azpillaga eta Zeanurin abuztuaren 15ean Basilio Pujana. Finala Bilboko Areatzan egin zuten berriro. Abuztuaren 30ean, jaietan, egitekoa zen, baina alkateak bozgorailuak kentzeko agindua eman zuen. Azkenean, hurrengo domekan egin zuten. Berriro ere Enbeitak jantzi zuen txapela eta Jon Azpillagak egin zuen bigarren. Anaitasuna aldizkariak osorik atera zuen final hori gehigarri berezi batean. 1960an, 1961ean, 1962an, 1964an eta 1966an ere antolatu zuten Txapelketa.
1975ean, 76an eta 77an Mallabiko Bertsolari Txapelketa antolatu zuten. «Bizkaiko 2. mailako txapelketa» legez izendatu zuten berau. Mallabiko orduko gazte mugimenduak antolatu zuen eta asmoa batez ere gazteak eta plazan gutxi ikusten zirenak bultzatzea zen. Bertsolariek bizkaitarrak izan behar zuten eta ez zegoen adin mugarik. Hori bai, behin txapeldun ateratzen zenak ez zeukan hurrengo urtean parte hartzerik.
Etenaldi luzearen ostean, 1987an Araba eta Bizkaiko Bertsolari Txapelketa antolatu zuen Bertsolari Elkarteak (oraingo Bertsozale Elkartea dena). Orduko errealitateak ekarri zuen herrialde biek bat egitea. 1990ean antolatu zuten hurrengoa. Belaunaldi berriak gogor zetozen. Eta hortik gorakoa historian sartzeko goizegi omen da.
Ostiraletik aurrera ur murrizketak ezarriko dituzte Euskal Hirigune Elkargoak barne hartzen dituen eta alerta egoeran dauden 158 herritan, eta metereologia zerbitzuek abisu horia ezarri dute trumoien arriskuagatik. Hego Euskal Herrian, berriz, leku ugaritako termometroek 40... [+]
Bakoitzak 1.680 eguzki panel izango ditu, eta megawatt bateko potentzia. Enpresak hiru urteko epea izango du Muga eta Val izeneko instalazio fotovoltaikoak eraikitzeko.
Erresuma Batuko gobernuak proposatu du delituak dituzten migratzaileak berehalakotasunez deportatzea, ekainean onartutako legearen bide beretik. Lege horrek baimentzen du sententzien %30 beteta dutenak deportatzea; igandeko proposamenarekin ez dute zigorrik bete beharko... [+]
.JPG)
7 urteko umea oporretan zegoen Fuenmayorren (Errioxa). Logroñoko San Pedro ospitaletik Nafarroako ospitalera eraman zuten eta bertan hil zen.
Astelehenetik asteazkenera bitarte eginiko aire erasoetan gutxienez ehun palestinar hil ditu Israelek, horietatik gehienak Gaza hirian, hura osorik okupatzeko asmotan. Gazako Osasun Ministerioaren arabera, 2023ko urriaren 7az geroztik 227 lagun hil dira elikagai eskasiagatik... [+]
Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.
Zer: Biarritz Piano Festival. Amaierako errezitaldia. Benjamin Grosvenor, pianoa.
Egitaraua: Schumann eta Moussorgskyren lanak
Lekua: Biarritzeko ‘Espace Bellevue’.
Data: abuztuaren 8a.
-------------------------
Biarritz Piano Festival... [+]
Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]
AEBetako presidenteak Ukrainarekin su-eten akordio batera iristeko ezarritako epea amaituta, Alaskan bilduko dira Trump eta Putin ostiralean. Bloomberg hedabidearen arabera, Errusia eta AEBak gerra "izozteko" plan bat prestatzen ari dira, Moskuk orain arte Ukrainan... [+]
IB3 telebista publikoaren neurria "katalanaren aurkako erasotzat" jo dute katalanaren normalizazioaren aldeko zenbait eragilek, eta "berehalako zuzenketa" eskatu dute. Zuzendaritza aldaketa izan da berriki kate publikoan, PP eta VOXen botoei... [+]
Zer: Euskadiko Orkestra
Zuzendaria: Diego Martin-Etxebarria. Easo Abesbatza
Zuzendaria: Gorka Miranda
Bakarlariak: Arantza Ezenarro, Gillen Munguía, Marifé Nogales, Lucía Gómez, Juan Laborería, José Manuel Díaz, Darío Maya, Luken... [+]
Eusko Jaurlaritzako Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasun sailak ingurumen baimena ukatu dio Piaspe egitasmoari, Statkraft enpresak Azpeitia, Zestoa eta Errezil artean eraiki nahi dituen errotek eta argindarra garraiatzeko azpiegiturek eragingo... [+]
Russell mendian gertatu da ezbeharra, amildegi batetik jausita. Gaztea Iruñekoa zen.
Suhiltzaileek itzaltze lanetan jarraitzen duten arren, egonkortu dute kontrolik gabeko sutea. Espainiako Gobernuak larrialdi aurreko faserako plana onartu du, autonomia erkidegoen eta Espainiako Gobernuaren arteko komunikazioa hobetzeko; dena den, larrialdien kudeaketa autonomia... [+]