Makina bat kontu


Panden kopurua gora doa

Txinako Wanglang erreserban panda erraldoien kopuruaren inguruan egindako ikerketak adierazten duenez, uste baino panda gehiago omen daude.

Neurketa panda erraldoien kaketan oinarritu da eta ateratako datua ustezkoa baino ia bikoitza da.

Pandak oso beldurtiak direnez, ongi ezkutatzen dira eta oso zaila izaten da daudenen kopurua ezagutzea. Txinan azken urteotan hiru aldiz saiatu dira panden populazioaren tamaina neurtzen eta azken datuen arabera hamarkada honetan animalien kopurua hazi egin da. Wanlang-eko eremu babestuan, 1968an lehen kontaketa egin zenean 196 panda erraldoi zenbatu ziren; 1985ean 19 baino ez eta 1997an 27.
Egin berri den ikerketaren arabera, une honetan 67 eta 72 artekoa da panda erraldoien kopurua eta zenbaki hau Txina osora extrapolatzen bada, guztira 2.500 eta 3.000 animalia izan daitezke, uste zena baino ia bikoitza.
Horrela segituz gero, hamarkada batean panda erraldoien kopurua gutxienez bikoiztu daitekeenez, panden desagertze arriskua gero eta urriagoa izango da.


Diru-sariak ikerlariei

Hainbat estatuk euren ikerlariak bikaintasunera bultzatze arren, aldizkari ospetsuenetan, hots, Nature, Science, Cell eta abar, artikuluak argitara emateagatik diru-sariak eskaintzen ditu.

Estrategia hau bultzatu duen azken estatua Hego Korea izan da, baina aurretik beste estatu batzuek bidea egina dute eta Pakistan eta Txina dira horren adibide. Hego Koreako Zientzia eta Industriako Ministeritzak 3 milioi won (2.500 euro) eskaintzen dizkie beren ikerlariei arestian aipatu argitalpenak lortzeko. Pakistanen hirukoiztu egiten dira diru-sariak eta Txinan 25.000 eurokoak izan daitezke.

Hau dela eta, Nature aldizkariak bere kezkak azaldu ditu, ikerlarien artean gero eta gehiago zabaltzen ari baita norbait izateko zerbait argitara eman behar dela, bestela ez direla ezer ere izango ikerketaren alorrean. Presio honen eraginpean arrisku handia omen dago emaitzak fabrikatzeko, edo beste batzuk kopiatzeko, alegia arrisku handia dago gezur zientifikoa fabrikatzeko.

Berriki kaleratu dira Hego Koreako Hwang irakaslearen eta Txinako Chen Jin informatikariaren kasuak, batek emaitzak fabrikatzen eta besteak prozesatzaile bat kopiatzen zituela.

Arazo hau ez da aipatu estatutan soilik gertatzen, Euskal Herrian bertan administrazio publikoetatik ikerketa-zentruetara ailegatzen diren diru-laguntzen zenbatekoan gero eta gehiago begiratzen ari dira «argitalpenen kopurua».


Azkenak
BOLLOTOPAKETAK
Bollera subjektua erdigunean jartzera datorren hitzordua

Apirilaren 26, 27 eta 28 hauetan iraganen da Euskal Herriko bolleren topaketa, Leitza herrian. Izenak argiki dioen gisara bollerei irekitako jardunaldiak dira, baina, oro har, sexu/genero disidente oro da gomitaturik. Egitarau aberatsa eta askotarikoa ondurik, taldean... [+]


Gorputz hotsak
"Pianoa da konpainia izatea bezala, ez zara inoiz bakarrik sentitzen"

Musika klasikoa, regetoia eta rocka gustuko ditu Jakes Txapartegi pianistak (Hondarribia, Gipuzkoa, 2009). Itsua da, musika klasikoa jotzen du eta poliki-poliki jazza eta inprobisazioa ikastea gustatuko litzaioke. Etxean zuen teklatuarekin Pirritx eta Porrotxen “Maite... [+]


2024-04-28 | Axier Lopez
Dronea, munduko botere harreman desorekatuen ikur eta eragile

Giza asmakizun oro lez, onena eta txarrena egiteko gai dira. Baina, tamalez, dronea, beste ezeren gainetik, Mendebaldeko potentzia kapitalistek munduaren gehiengoa menpean jartzen jarraitzeko tresna nagusietakoa da. Zirrikitu teknologikoetatik haratago, funtsezko pieza da bizi... [+]


Iñaki Soto. Erredakzioko kazetaritza ardatz
"Gure Herriaren etorkizuna eta hizkuntzarena batera joango dira"

25 urte beteko ditu aurten Gara egunkariak. Ez da erraz izan. Teknologiak ekarritako iraultzari neurria hartuagatik ere, Espainiako auzitegietako epaileek erabakitako oztopo arbitrarioek egunean eguneko jarduna baldintzatu dute. Mirari hutsa, Iñaki Soto zuzendariaren... [+]


Migrazio eta Asilo ituna: Europaren legatu kolonialista denon begien bistan

Europar Batasunean berriki onartu den Migrazio Itunak, asko zaildu dizkie gauzak euren herrialdetik ihesi doazen eta asiloa eskatzen duten pertsonei. Eskuin muturraren tesiak ogi tartean irentsita, migratzaileentzako kontrol neurri zorrotzagoak onartu dituzte Estrasburgon,... [+]


Eguneraketa berriak daude