Baluarte


2006ko ekainaren 25an

Maiz, ez dut erranen beti, ezta oso maiz ere, baina bai behar baino gehiagotan, euskal abertzaletasunak berak eman dio sinesgarritasuna UPNren politikari. Horrekin ez dut erran nahi Nafarroako agintarien demasien errua alderdi abertzaleena denik. Inolaz ere ez. UPNko politikariak dira UPNko erabakien erantzule bakarrak. Baina Nafarroakoa zergatik den eskuin lotsagabeenetarikoa galdetuz gero, abertzaleen jarrerak eta adierazpenak -edo, nahiago bada, zenbait abertzalerenak- kontuan hartu beharko genituzkeelakoan nago. Eta, jakina, ETA ere behar genuke kontuan hartu.

ETAk zaildu egin du jende anitzen bizitza, baina, aldi berean, ideologia batzuen biziraupena ikaragarri erraztu du. Gehixeago zehazte aldera, hainbat politikariren edo jende arrunten bizitza hondatuz, esparru zabala eraiki du, non navarrismoa izeneko ideologia eroso bizi izan baita. Horri esker, diskurtso zinez primarioa erabilita, navarrismoa nagusi bihurtu da gure probintzia honetan. Normala da, beraz, navarristak hain urduri egotea azken bolada honetan. Terrorismoaren izenean gehiegikeria mota guztiak justifikatzen hainbertze urte eman eta gero, ulertzeko modukoa da asaldatzen hasi izana. Orain, abian dagoen prozesuan, UPNren zuzengabekeriek, zuzengabekeriak izateaz gain, zuzengabekerien itxura ere badute, galdu egin baitute lehen ETAren ekintzek edo ETAren existentziak berak ematen zieten sinesgarritasun hori.

Hain denbora luzean xinplekeriez elikatu ondoren, hainbat urte oinarrizko diskurtso landugabe baten leloak errepikatzen pasatu eta gero, orain ohartu dira dena errekara joateko arriskuan dagoela, eta lelo berriren baten bila hasi dira. Nafarroa blindatu behar dela omen da bururatu zaien hoberena.

Niri, zer nahi duzue, izugarri gustatzen zait lelo hori, UPNkoen beldur eta tema guztiak agerian uzten baititu, zaila baita hain esaldi motzean hain ongi laburbiltzea alderdi baten funts ez-demokratikoa, bai maila diskurtsiboan, bai maila sinbolikoan. Nafarroa blindatu: politikarako tenore honetan, Nafarroako agintarien nahi handiena bakean uztea da. Haiek, bederen, ez dute deus eztabaidatu nahi, ez dute Nafarroaren estatusa zalantzan jartzea nahi, eta badaezpada, argi utzi dute estatus hori aldatu nahi dutenek ez dutela zilegitasunik Nafarroako Gobernuan egoteko. Edozein eztabaidatatik kanpo, edozein aldaketatatik urrun, diskurtso horren bitartez demokraziaren zein beldur diren adierazten ari dira hemengo agintariak. Beraz, blindatu behar da Nafarroa, betidanik beraiena izan den jostailua inork ken ez diezaien, inor ausart ez dadin beraiena denik ere zalantzan jartzera. Diario de Navarra egunkarian, Ollarrak jada erran du "Nafarroa nafarrek erabakitzen dutena izanen dela" dioen leloak nazkatzen duela. Nafarroa, betidanik, Diario de Navarrak erabaki duena izan baita.

Blindar Navarra. Sarasolaren Zehazki hiztegian bi aukera ematen zaizkigu blindar hitzerako: bata, orain arte baliatu dudana, blindatu alegia; bertzea, gotortu. Arras polita iruditu zait bigarren hau, "gotortu" hitzak gotorlekura naramalako, Iruñeko gotorlekura, zitadelara alegia, eta haren baluarteetara. Naski irakurleak jakinen duenez, Baluartea izan da azken urteotan Nafarroako Gobernuak egin duen eraikin enblematikoenetako bat. Zitadelaren baluarte bat zegoen tokian dagoelako paratu omen zioten izen hori, baina ezerk ez digu galarazten izen horri balio sinbolikoa ere esleitzea, edo pentsatzea Nafarroa baluarte baten moduan imajinatzen dutela UPNkoek, kanpoko erasoen kontra, Navarrismoaren diskurtsoan, kanpoko indarra baita euskal abertzaletasuna. Zer kasualitatea: XVI. mendean ere, kanpoko erasoei buru egiteko egin zuten zitadela, gero barneko populazioa kontrolatzeko erabili arren. Oraingoan ere, teorian, kanpoko etsaien aurka gotortu behar da Nafarroa, baina akaso beldur handiagoa diote barneko iritzi disidenteari, terrorismoaren kontura jada zikintzen ahal ez duten horri.


Azkenak
Intsusaren bigarrena

Joan urteko udaberrian idatzi nuen intsusari eskainitako aurreneko artikulua eta orduan iragarri nuen bezala, testu sorta baten aurrenekoa izan zen. Sendabelar honen emana eta jakintza agortzen ez den iturriaren parekoa dela nioen eta uste dut udaberriro artikulu bat idazteko... [+]


Arrain-zoparako, besterik ezean, itsasoko igela

Amonak sarritan aipatu zidan badela arrain bat, garai batean kostaldeko herrietako sukalde askotan ohikoa zena. Arrain-zopa egiteko bereziki ezaguna omen zen, oso zaporetsua baita labean erreta jateko ere. Beti platerean oroitzen dut, eta beraz, orain gutxira arte oharkabeko... [+]


2024-04-22 | Jakoba Errekondo
Lurra elikatu, guk jan

Lurrari begira jartzea zaila da. Kosta egiten da. Landareekin lan egiten duenak maiz haiek bakarrik ikusten ditu. Etekina, uzta, ekoizpena, mozkina, errebenioa, emana, azken zurienean “porru-hazia” bezalako hitzak dira nagusi lur-langileen hizkuntzan.


2024-04-22 | Garazi Zabaleta
Txaramela
Pasta ekologikoa, ortuko barazki eta espezieekin egina

Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]


'Cristóbal Balenciaga' telesaila
"Nabaritu dadila euskaldun batzuok euskaldun baten istorioa kontatu dugula"

Cristóbal Balenciaga diseinatzailearen biografia kutsuko fikziozko telesaila egin du Moriarti hirukoteak, Disney+ plataformarentzat. Estreinakoa dute formatu horretan. Aitor Arregi eta Jon Garañorekin egin du hitzordua ARGIAk, Jose Mari Goenaga kanpoan baitzen,... [+]


Eguneraketa berriak daude