Iñaki Mendigurenek euskaratu duen Robert Swindells idazle ingelesaren gazteentzako nobela honek Londres bezalako hiri handietan etxegabe bizi diren gaztetxoen arazoa plazaratu du. Familiarekin desadostasun larriak izan eta gero etxetik alde egin zuenetik horrela bizi da protagonista, kale gorrian. Bizitza hori ez da batere erraza. Egunero bilatu behar da sabelera eramateko mokaduren bat eta lo lasai samar non egin. Hala ere, aurkituko ditu bera bezala dabiltzan beste gazte batzuk, eta alaixeago egingo zaio biziraupenerako borroka. Eskale etxegabeak akabatzen dituen gizonaren berri izaten duten arte. Londresko kaleak «garbitu» egin nahi ditu morroi horrek, eta protagonista eta bere lagunentzat ere baditu planak.

Imanol Agirre Arriaga Nafarroako Unibertsitate Publikoko irakasleak 1999an kaleratutako lanaren berrargitalpena dugu Teorías y prácticas en educación artística. Ideas para una revisión de la experiencia estética. Bertan, aurreko argitalpenean aurkitu dituen hutsuneaz hitz egiteaz gainera, hartan agertutako lan berberak doazela argitzen du egileak. Aditu honen iritziz, Espainiako egungo heziketan artea bidegurutzean dago, iraganeko ibilbideari eta etorkizunari begira aurre egin beharreko erronken aurrean, eta gai horren gainean egiten du Imanol Agirrek, ezer baino lehen, gogoeta sakona, artearen teoriari historian zehar egin zaizkion ekarmenei, tendentzi berrienei eta egungo egoerari errepasoa egitea ahaztu gabe.

Antton Kazabonek sortu eta Jokin Mitxelenak marraztutako istorio honetako kontalaria, Oxane, oso kezkaturik dago, aitona hil zitzaionetik amonak hartu duen jarrera ikusita. Izan ere, aitona bizi zenean bere etxeko andere gozoa baino ez zen hura erruz lotsagabetu da eta bazter guztiak nahasten ditu. Gogoak ematen dionean entzuten du musika erabat ozen, adibidez; janzkeraz ere erabat aldatu du eta gaztetxoak bezala janzten da orain, hirurogei urterekin. Sudurraren alde batean belarritako txiki bat darama, ilea motz-motz moztu du, hondartzan bikini txiki bat darama titizorrorik batere gabe, herriko festetan gaztetxoen arteko motokros lehiaketan parte hartu zuen eta orain mutil laguna ere aurkitu du, antza, maitasunak ez duela adinik-eta. Hala ere, amonak baditu bere arrazoiak hori guztia egiteko.

Tzeltal indioek Chiapaseko Taniperlan egindako muralak ordu batzuk baino ez zituen iraun, 1988ko apirilaren 11n, goizean goiz, Mexikoko militarrak herrian oldarka sartu, hainbat herritar atxilotu eta mural hori birrindu zutelako. Baina oldarraldi militar hura gertatu aurretik zenbait begiralek koloretan erretratatu zuten, eta orain munduko hainbat tokitan, baita Euskal Herriko Altsasun ere, adibidez, ikustea dago Taniperlako murala. Eta gai horri eskaintzen dio Ostiela! aldizkariaren neguko zenbakiak tarterik nagusiena. Nolanahi ere, badu bestelakorik. Laurogei urtetan sartua egonagatik etorkinei euskara irakasteko gai den Inaxito Albisu bihurriari egindako elkarrizketa, Eli Tolaretxipiren olerkiak eta Jon Aranok bere Lehen andre-hartzeaz idatzi duen artikulu bitxia, esate baterako.

Manu Lopez Gasenik euskaratu duen Agustín Fernández Paz galiziarraren nobela dugu Itzal suntsigarrien gaua. Udako opor batzuetan amonaren etxean hamasei urteko neska batek aurkitu zuen altxorraz mintzo da. Amonarenean, hura bizi zenean sekula sartzerik izan ez zuen gelan lo egitea egokitu zaio neska horri, aspaldi hila dagoen osaba Montxorenean, hain zuzen ere. Bere gauzak kokatu ahal izateko, osabarenak beste nonbaitera eraman beharko dituela pentsatuz hasten da gaztea haren gauzetan begiratzen. Eta horrela aurkitu ditu 1936ko Gerran galtzaile izandako osabak utzitako liburuak, dokumentuak eta bere bihotzeko kutunak Buenos Aireseko erbestetik bidaltzen zizkion gutunak. y

Entzun! musika aldizkariaren azkeneko alean street-punk deritzon musika estilo eta mugimenduari eskaini diote tarte nagusia, Euskal Herrian benetako «revival» moduko bat gertatzen ari dela-eta: Oi! eta punk talde mordoa atera omen dira azkenaldian. Baina aldizkariaren mamia ez da hor bukatzen, noski: disko, kontzertu, fanzine eta hainbat jaialdiren berriez gainera, elkarrizketa egin diete Basque Country Pharaons-i, Eraso!-ri eta elkarrizketen batere zale ez den Mikel Laboari.

Edorta Mataukok euskaratu du Jakob von Gunten, Robert Walser (1878-1956) idazle alemaniarrak bere obretatik lehenesten zuen eleberria. Jakob von Gunten, izen horixe duen ikaslearen egunkaria da. Barnetegi batean dago gaztetxo hori, eta orriz orri aletuz doa bere ingurukoekin dituen esperientziak. Han dauzka zuzendari jauna, haren arreba den andereño Benjamenta, beste irakasle batzuk, hainbat ikaskide, eta guztien gainean egiten du gogoeta. Mutikoak dioenez, jasotzen duten heziketa beraiengan pazientzia eta obedientzia barneraraztean datza, eta horiekin, bere iritziz, norbera ez da oso urrutira iristen. Nolanahi ere, Benjamenta institutuko muntaiak lur joko du azkenean, eta ikasle horrek jarraitu egin beharko du alderrai bizitzan, Robert Walser idazleak berak bezalaxe. XX. mendeko idazle aleman handienen artean kokatua dago gaur egun Walser, baina bizi zenean kritikak ez zuen haintzat hartu, nahiz eta Franz Kafka, Walter Benjamin edo Hermann Hesse bezalako idazle garaikideek ikaragarri miretsi bere lana. Robert Walser hil eta gero, 70eko hamarkadan jabetuko zen mundua porrotaren grina inork baino hobe islatzen asmatu zuen idazlearen garrantziaz.