Argitalpenak


2021eko uztailaren 20an
Los médicos de Bilbao
Juan Gondra
Medikuntza eta Zientzien Historiaren Euskal Museoa
312 orrialde

Bilbok izandako sendagileak

Bilboko Udalaren babesaz Medikuntza eta Zientzia Historiaren Euskal Museoak plazaratu duen Juan Gondraren lan honen izenburu zehatza Los médicos de Bilbao. Siglos XV al XIX da. Hain zuzen ere, mende horietan zehar Bizkaiko hiriburuak izandako sendagileen zereginak zeintzuk izan ziren azaltzen ditu bertan. Garai haietan Udalak arautzen zituen zeregin horiek eta sendagileen soldatak ordaindu ere bai. Juan Gondraren lanak ez ditu bakarrik Bilbok izan dituen mediku ospetsuenak gogoratzen, ordea, bere hiritarren beharrei erantzuteko mende horietan zehar hiriak izan dituen ia laurehun sendagileak baizik. Eta osasunari dagokionez Bilbok izan dituen arazorik aipagarrienak eta haiei aurre egiteko eman diren urratsak ere eskaintzen ditu.

Kontsumitzaileen
eskubideak. Aurrerapausoak, arriskuak eta konponbideak
Patxi Juaristi Larrinaga
Deustuko Unibertsitatea
62 orrialde

Kontsumitzaileon bizi kalitatea hobetzeko bideak

Deustuko Unibertsitatearen Giza Eskubideen Institutuak kaleratu duen Patxi Juaristi Larrinagaren lan honek kontsumitzaileon eskubideekin zer gertatzen den hainbat ikuspuntutatik aztertzea du helburu, gai honen inguruan eztabaida bultzatzeko. Horretarako, batetik, kontsumitzailearen eskubideen bilakaeraren historia laburtua azaltzen du, Espainiari eta Hego Euskal Herriari dagokienez. Gero, XXI. mendeko kontsumitzaileak dauzkan zazpi eskubideen berri ematen du, gaur egungo kontsumitzaileak babes juridiko egokia duela gogoratzeaz batera. Jarraian, ordea, Nola urratzen dira kontsumitzaillen eskubideak? kapitulua osatu du, eta azkenik hori gerta ez dadin jarraitu beharreko hainbat proposamen eskaini.

Txan magoa. Dedi mago ospetsua
Juan Kruz Igerabide, Julen Tokera
Elkar
38 or. / 6,75 euro

Txan magoak Egipton bizitakoa

Juan Kruz Igerabideren irudimenak sortu eta Julen Tokeroren marrazkiek apaindutako istorioa da Txan magoaren abentura berri hau, Dedi mago ospetsua. Txan magoak Egipto ezagutzeko aukera izan zuenekoa kontatzen du. Behin batean badoa Txan magoa Donostiako Alde Zaharreko Konstituzio plazara, eta hara nondik ordura arte sekula ikusi gabeko denda zahar bat aurkitzen duen. Aitona zahar batek eta neska gazte eder batek zaintzen dute denda hori. Era guztietako traste zaharrak ditu barruan eta, Txan magoari traste zaharrak asko gustatzen zaizkionez, haiek ikusteko baimena eskatzen die besteei. Txalupa bat ikusi, eta bertan esertzen da gure magoa. Baina bat-batean txalupa kulunka hasten zaio, eta nola ez dakiela Egipton azalduko da gure Txan magoa.

Contraluz
Batzuen artean
Agrupación Fotográfica y Cinematográfica de Navarra
56 orrialde

AFCNkoen urrezko ezteiak

Nafarroako argazkilari eta zinegileen elkartea bere 50. urtemugara iritsia den honetan, hainbat partaidek AFCNren historiaz idatzitakoa eskaintzeaz batera, urte guzti horietan zehar elkarteak bildu ahal izan dituen argazki esanguratsuenen lagin zoragarria eskaintzen du Contraluz aldizkariak zenbaki honetan. Horrez gain, José Ortiz Echagüek Nafarroan ateratako argazkirik biribilenak ere agertu nahi izan dituzte, hala nola artzain nafarrei 1940an ateratakoa; Orreagako basoari eginiko zenbait; Cruceros de Roncesvalles izenburua duena; Garralda, Otsagabia eta Erronkariko neska gazteei zein herri horietako alkateei berrogeigarren hamarkadan ateratakoak; Tuterako Kolegiataren klaustroari eginikoa; Goizueta eta Otsagabiako etxeak agertzen dituztenak; eta 1931n datatua dagoen Remero vasco titulua duen erretratua.

Euskerazaintza
Batzuen artean
Euskeraren Erri Akademia
194 orrialde Borondatea

Euskerazaintza inoiz baino mardulago

Euskeraren Erri Akademiak plazaratzen duen Euskerazaintza aldizkaria inoiz baino mardulago datorkigu oraingoan. Eta jakina, gai ugari azaltzen da bertan. Besteak beste, Donostian burutu zuten batzarrari eskainitako tartea, betirako joan zaien Latiegi ta Eraso’tar Bixente lagunari egin dioten agurra, filosofiaren historiaz Olazar’tar Martinek osatutako errepasoa, filosofo euskaldunei eskainitako gehigarria, euskara sustatzearren Nafarroako Foru Erkidegoko administrazioaren eta haren erakunde autonomoen plantilla organikoa osatzeko deia (euskara batuan idatzitako lana); olerkiak; Euskal izenorde zarrak Lazarraga'n (euskaraz eta gaztelaniaz), eta Euzkera Naparroa'n.

Mario eta txori zuriak
Garbiñe Salaberria
Gero
134 or. /14 euro

Mario udan elurra egiten duen lurraldean

Gau batean etxetik alde egitea erabakitzen duen mutiko baten istorioa azaltzen du Garbiñe Salaberriak irakurle gaztetxoentzako apropos idatzitako Mario eta txori zuriak kontakizunean. Ibili eta ibili, Karinan-era iristen da Mario. Han lagun onak aurkitzen ditu, baina bertan dela oso gauza arraroak gertatzen hasten dira herrian. Izan ere, uda gorenean elurra ari du, eta ezinezkoa da kalean hitz egitea, hitzak, ahotik irten ahala, neurri ezberdinetako izotz zati bihurtzen direlako. Zer egin horien aurrean?

Euskal idazleen belaunaldiez
Paulo Iztueta Armendariz
Utriusque Vasconiae
198 orrialde 16 euro

Euskal literaturaren gaineko periodizazioez

Paulo Iztueta Armendarizek plazaratutako azken lana dugu Euskal idazleen belaunaldiez. Euskal kultura eta literaturari buruzko periodizazioak zein irizpideren arabera eraikiak izan diren aztertzen duen saioa da. Belaunaldien kontzeptua tradizio soziologikoan zein eratara erabilia izan den agertzen du lehenik, eskola positibistak, historiko-erromanikoak, soziohistorikoak eta etnologiko-antropologikoak kontzeptu hori nola landu duten alegia. Ondoren, euskal kulturaren bilakaera historikoa eta periodizazioa euskal literaturaren historian nola izan diren azaltzen du eta jarraian belaunaldiez hitz egiten du: hamalau bat idazlek osatutako 1800-1850eko belaunaldia, 1876-1936 urte artekoa, 1930eko bezala aurkeztua izan den Aitzolen gizaldia, Joan Mari Torrealdaik aldarrikatutako 1936ko belaunaldia, gerra ostean erbestean zein barruan kulturgintzan zihardutenek osatutako 1950eko belaunaldia, euskal kulturarentzat «urte mugarritzat» jo izan den 1956ko belaunaldia, 1960koa, 1964koa, Burgosekoa ere deitua izan den 1970eko belaunaldia, Atxagarena ere deitu izan zaion 1976koa, azkenaldiotan «tropelekoa» deitutako 1984koa eta, azkenik, 1993koa.



Azkenak
Hezkuntza publikoko irakasleek akordioa lortu dute Jaurlaritzarekin

Tentsio handiko ikasturtea amaitzear, ostegunean hasi eta ostiralean jarraituriko azken negoziaketa maratoian Eusko Jaurlaritzarekin akordioa sinatu dute sindikatu guztiek, ELAk izan ezik. Datorren asteko grebak bertan behera geratu dira. Segidan, adostu dutena eta batzuek eta... [+]


Menopausian elikadura lagun izateko tresnak

Andrea Velasko dietista eta nutrizionistak elikaduraren bidez menopausiak eragindako aldaketak kudeatzeko zenbait gako eman ditu.


Ondo ereindako uzta

BRN + Auzoko eta Sain mendi + Odei + Monsieur le crepe eta Muxker
Zer: Uzta jaia.
Noiz: maiatzaren 2an.
Non: Bilborock aretoan.

---------------------------------------------------------

Ereindako haziek ura, argia eta denbora behar dute ernaltzeko. Naturak berezko ditu... [+]


Maiatzaren 18an ospatuko dute Sortzen jaia Takoneran

Sei urteko etenaldiaren ostean, maiatzaren 18an, Sortzen jaia ospatuko dute Takoneran D ereduko eskola publikoen aldeko jaia.  Ikuskizunak, haurrendako jolasak eta Gorka Urbizu edota Borla taldeen kontzertuak izango dira.


Zure onurarako da

Ikusiz zenbat psikologok, medikuk, terapeutak… metodo mirakuluak partekatzen dizkiguten, pentsa daiteke haurren heziketa nazioarteko kezka dela eta denok adituak bilakatu garela.


47 milioi euro gehiago Esako urtegiaren segurtasuna bermatzeko

Ebroko Konfederazio Hidrografikoko (CHE) lehendakariak egin du iragarpena aste hasieran: Esako urtegia handitzeko lanen laugarren moldaketari aurten ekingo diote eta urtegiaren eskuin magala egonkortzeko 47 milioi euro gastatuko dira.


2025-05-09 | Arabako Alea
Gasteizko lorezainak udalarekin bildu dira lehen aldiz

Gasteizko Udalak esan du enpresa negoziatzera deitzen ari dela. Sindikatuek eskatu diote Gasteizko langileak defendatu ditzala Enviserren jabea den AEBetako inbertsio funtsaren aurrean.


“Txosnak eta herri jaiak defendatzeko” ekimena egingo dute maiatzaren 31n Bilbon

Bilboko, Gasteizko eta Donostiako herri jaietako ordezkariek agerraldi bateratua egin dute maiatzaren 8 honetan, txosnei jarritako zailtasunak salatzeko eta jai eredu herrikoa "desagertzeko arriskuan" dagoela ohartarazteko.

 

 


Patxi Saez Beloki ZirHika taldeko kidea
“Hikaz egiten ere, eginez ikasten da”

Aurreneko aldiz Euskaraldiaren barruan Hikaldia egingo da. 83 herrik eman dute izena. Iaz hitanoa bultzatzeko sortu zen ZirHika talde eragileak antolatu du ekimena, Tauparekin batera. Patxi Saez Beloki ZirHika taldeko kidea elkarrizketatu dugu. Bi helburu dituzte estreinaldian:... [+]


Soluzioa ez da teknikoa, soziala da; Arnaldo Otegiri erantzuna

Azken asteotan, energia berriztagarriei buruzko eztabaida komunikabideetan zabaldu da. Euskal Herrian, lehenik eta behin, Aritz Otxandianok jasandako erasoaren kasu mediatikoa izan genuen, berak energia berriztagarrien aldeko jarrerari egotzi ziona; handik egun gutxira,... [+]


Turiel: “Bilatu daitezke arrazoi teknikoak, baina itzalaldia prezioen sistema perbertsoak eragin zuen”

Antonio Turiel fisikari eta CSICeko ikerlariak aspaldiko urteetan ez bezala bete zuen Hernaniko Florida auzoko San Jose Langilearen eliza asteazkenean. Zientoka lagun elkartu ziren Urumeako Mendiak Bizirik taldeak antolatuta Trantsizio energetikoaren mugak izeneko bere hitzaldia... [+]


Robert Prevost estatubatuarra izango da aita santu berria, Leon XIV

"Bake zubiak eraikitzeko laguntza" eskatu dio jendeari balkoitik egin duen lehen agerraldian.


Hezkuntza publikoko irakasleen eta Jaurlaritzaren arteko negoziazioak ostiralean jarraituko du

“Proposamen oso eskasa egin du Hezkuntza Sailak, berme eta zehaztapenak txertatu barik”, kontatu dio ARGIAri STEILASeko bozeramaile Haizea Arbidek. Ostegun honetan bilera izan dute sindikatuek eta Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak, EAEko irakaskuntza publikoko... [+]


2025-05-08 | ARGIA
Iratxe Sorzabal absolbitu du Espainiako Auzitegi Nazionalak, “tratu gizagabeak” pairatu izana aitortuta

Epaiak dio 2001ean Sorzabalek egindako autoinkulpazioa "tratu txarren ondorioa" izan zela, eta beraz, "baliogabea" dela. 1995ean Irunen lehergailu bat jarri izanagatik atxilotu zuten 2001ean, eta bost egunez inkomunikatuta atxiki zuten, gogorki torturatuz.


Eguneraketa berriak daude