Makina bat kontu


Tsunamiaren eragin luzea
Urtea igaro da Indiar ozeanoan sortutako tsunamiaren ondorioz milaka pertsona hil zirenetik. Oraindik milioika pertsonak etxerik gabe segitzen du eta Nazio Batutik bidalitako diru-laguntzak uste baino gauza gutxiago konpondu ditu.

Beste hamar urte igaroko omen dira gauzak bere onera itzultzeko, besteak beste etxe berriak eraikitzeko. Sarraskia gertatutako lekuak zorionez eguraldi epelekoak direnez, eraikuntzarako sistema errazak erabili nahi dira, horrela urte gutxian milaka etxe txiki eraikitzerik izango baita.

Etxeak eraikitzeko material nagusia egurra izango da, bera baita material ugarienetakoa lurralde horietan. Horretarako milaka tona egur beharko da, baina nondik aterako da egur-kantitate hori? Hainbat zientzialarik alarma gorria piztu du gai honen inguruan, zeren eta susmo guztien arabera, tsunamiak ukitutako lurraldeetako basoetatik aterako baita egurra. Hau horrela izanik, deforestazio izugarriaren aurrean egon gaitezke eta horren ondorioz hemendik hogei edota hogeita hamar urtera beste sarraski natural batzuk gerta daitezke, egun basoek eutsitako urak mendian behera trabarik gabe egin baitezake bailaretan dagoena kaltetuz.

Eraikuntza-materialez gain, badago beste arazo larri bat: eraikuntzen kokalekua. Etxeak sarraskia gertatutako leku berberetan egin behar al dira? Beste leku batzuetan? Lehenengo kasuan, beste tsunami baten aurrean zer defentsa eraiki? Bigarren kasuan, populazioen desplazamendu handiak gerta daitezke eta horrek etnia edota pertsona-talde desberdinen arteko tentsioak sor ditzake.

Galdera askotxo dago erantzuteko eta arrisku garbia dago gauzak ez buru ez hankarik gabe egiteko.

Gizakiaren arrasto zaharrak

Australiako Mungoko parkean dagoen laku lehor batean orain 20.000 urteko gizakiaren arrastoak topatu dira. Ume, andre eta gizonen oin-arrastoak dira hain zuzen ere topatu direnak, guztiak kaltzio karbonatoa zuen buztinezko zoruan. Antza, lakua lehortzean, zorua porlana bezain gogorra geratu zen.

Guztira 124 aztarna aurkitu dira 13tik 30 zentimetrora artekoak. Datu hauek oso interesgarriak dira Australiako jatorrizko gizakien ezaugarriak ezagutzeko. Adibidez, antzeko aztarnen azterketaren ondorioz 20 kilometro orduko abiaduran zihoan gizon handi baten lasterketa berregiterik izan zen.

Orain arte Australian topatutako gizaki zaharrenen hondarrek 40.000 urteko adina dute eta hauek ere Mungoko parkean topatu ziren.


Azkenak
2024-03-31 | Julen Azpitarte
Zinearen historiako film-kontzerturik “onena”

Oscar sari andana jaso zuen The Silence of the Lambs (1991) thriller-a zuzendu zuen Jonathan Demme (1944-2017) zinegile estatubatuarrak estreinatu zuen zineak inoiz eman duen kontzerturik onena: 1970eko hamarkadaren erdialdean New Yorken eratutako Talking Heads taldearen Stop... [+]


"Enpresa pribatuen esku utzi da segurtasun publikoaren norabidea"

Ertzaintzaren azken hamarkadako bilakaera teknologikoa aztertu du bere liburu berrian Ahoztar Zelaieta ikerketa kazetari, kriminologo eta ARGIAko kolaboratzaileak. Segurtasunaren industria ikertu eta Ertzaintzarekin duen lotura plazaratu du, La Ertzaintza que viene... [+]


Campi Bisenzioko GKN fabrikan batu dituzte langile borroka eta ekologismoa

2021eko uztailaren 9an jaso zuten kanporatze abisua Campi Bisenzioko GKN lantegiko 422 langileek. Biharamunean berean abiatu zuten fabrikaren okupazioa eta orduz geroztik bertatik dabiltza borrokan, deslokalizazioaren aurkako borroka zena bestelako industria eredu baten aldeko... [+]


Judith Bilelo Biachó
"Erakundeek ez digute lagunduko, guk geure hizkuntzan hitz egitea lortzen ez badugu"

Judith Bilelo Biachó gure artean izan zen iragan udazkenean, Garabideren Aditu programaren karietara. Ekuatore Ginean jaioa (Malabo, Bioko, 1975), bubi etniako kide da, bubiera hiztun eta hizkuntzaren aldeko militantea. Iraganaz bezainbat mintzo da orainaz, geroari... [+]


Eguneraketa berriak daude