Argitalpenak


2005eko urriaren 23an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

Bizi behar dugu
Xanti Zapirain, Kaiku
Txalaparta
208 orrialde 15 euro

Hamar urte ezkutuan

Biziak musu ematen baldin badizu, hartu eta gozatu. Horixe da Xanti Zapirain Kaiku errefuxiatuak Bizi behar dugu liburuaren irakurleari ematen dion aholkua, bere bizitzako pasarterik gogorrenetarikoak kontatu eta gero. Laurogeigarren hamarkadaren lehen urtetan hasten da bere aitorpena, Iparraldean bizi ziren errefuxiatuek GALen sarraskiaz gain era guztietako polizien segizio etengabea jasan behar izan zutenean. Paperak kentzen zizkieten, eta ia astero jartzen zuten norbait Polizia espainiarraren eskuetan. Igeltsero izan nahi zuen Xanti Zapirainek, eta biziki ahalegindu zen horretan, baina ez zuen lortzerik izan, emaztea eta bi haur txiki Hendaian zuten etxean bakarrik utzi eta hamar urtez han-hemenka ezkutuan pasa behar izan zituelako.

«San Sebastián, avanzada teatral» (1900-1950)
M° Luisa Ibisate Elícegui
Kutxa Fundazioa
566 orrialde
19 euro


XX. mende hasieratik Donostiak ezagututako antzerkiaz

Kutxa Fundazioaren Doctor Camino Institutuaren eskutik Mª Luisa Ibisatek osatutako lan honetan XX. mendearen hasieratik 1950 urtera arte Donostiak ezagutu zuen antzerkiaren berri ematen da, irrati bidezko saioak eta beste jarduera osagarri batzuk ahaztu gabe. Bide batez, kontura dakartza Principal, Bellas Artes, Pequeño Casino, Miramar edo Victoria Eugenia bezalako antzokiak, hala nola antzerkiaren munduan ondo gogoan geratu diren hainbat erakunde pribatu, irakaskuntza-zentro, klub, elkarte zibil eta erakunde sindikal eta politikoak. Euskarazko antzerkiak ere badu bere tokia liburuan, 1936an galerazia izan zen arte bizi izan zuen gorakada nabarmena jasotzen da bertan . y

Hego Euskal Herriko Fiskalitatea. 2004
Batzuen artean
Manu Robles-Arangiz Institutua
68 orrialde

Soldatak, zerga iturri nagusi

Gure erakundeek ez digutela fiskaltasunari buruz behar dugun informazio guztia ematen-eta -nahiz eta publikoak eta gardenak izan beharko luketeen datuek- , 2004. urtean Hego Euskal Herrian aurrera eramandako fiskalitatea aztertu du ELA sindikatuko Azterketa Bulegoak. Honako ondorio hauetara iritsi da: batetik, bai Euskal Autonomia Erkidegoan zein Nafarroako Foru Ogasunak bere menpe duen lurraldean egiten den presio fiskala Europako Batasuneko txikienetakoa dela; bestetik, zerga iruzurra ez dela asko gutxitu eta, hori, iruzurraren aurkako borroka eskasaren ondorio baino ez dela. Eta, oro har, soldatapeko biztanleria dela zerga bilketaren iturri nagusi. Beraz, lan errentak eta ekonomi errentak dituztenen arteko aldea handitu egin dela berriro ere.

Edurneren
kondaira
Antton Irusta
Desclée
65 orrialde 7 euro

Pirinioetako Gaztelu Madarikatua

Antton Irusta ipuin kontalariak sortu eta Enrique Morentek marraztutako istorio honetan, artzainaz maitemindu zen damaren erresuminaren ondorioz Pirinioetako gaztelu batek jasandako madarikazioaren berri ematen zaigu. Izan ere, dama horrek artzain gaztea nahi zuen beretzat, baina hark Edurne maite zuen, bera bezala artzain zen neska polita. Hori jakin zuenean, damaren maitasuna gorroto bilakatu zen, eta mendeku gisa, neska hil zezala agindu zion bere konfiantzako zerbitzari bati. Edurnek, ordea, ahalmen ikaragarriak zeuzkan amabitxia zuen, eta hark, damaren erasotik babesteko, mila urteko loaldia ezarri zion artzain bikoteari, eta biak lore bihurtu zituen, lore zuri eta urdin. Damak, hori jakin orduko, horrelako loreak erauzteko agindu zien bere soldaduei.

Soberanía o subordinación
Tomás Urzainqui
Pamiela
230 orrialde 17 euro


Tomás Urzainquiren azken lana

Gizarte demokratikoak bere Estatu burujabea behar du, burujabetzarik gabeko demokrazioarik ezin delako izan. Horixe uste du Tomás Urzainqui historialari nafarrak, eta horregatik osatu du Pamiela argitaletxearen bidez kaleratu duen Soberanía o subordinación. No hay democracia sin sociedad soberana izenburuko saioa, Nafarroan konstituzionalki azken berrehun urteotan eman diren urratsak jasotzen dituen liburua. Tomás Urzainquiren aburuz, Nafarroako Estatua da euskal hiritar ororen Estatua, eta beraz, bere zuzenbide sistema oso-osorik berrezartzea izan behar du helburu Euskal Herriak, Nafarroako Estatu europarraren sistema hura, Espainiak eta Frantziak bortxatutakoa.

Izar / Laminen mundua
Iraultza Partarrieu Elissalde
Gatuzain
20 or. / 6 euro

Hazparneko Izarri gertatutakoak kontatzen dituzten bi ipuin

Iraultza Partarrieu Elissaldek sortutako pertasonaia da Izar, zazpi urteko neskatila bihurria. Aurreneko liburuxkan haren nondik norakoak eta hainbat lagun aurkezten dizkiguten bi ipuin daude bilduak. Izar deritzanean, egun euritsu batean aitonaren baratzaren azpian ezagutu zituen lagunen berri ematen zaigu. Bigarrenean, Laminen mundua izenburukoan, pazko egun batez etxe ondoko oihanean gorderik zeuden txokolate arrautzen bila joan, eta Izar eta bere lagun onenak egindako aurkikutzaren berri.

Bekatuak
Ana Urkiza
Elkar
200 orrialde 14,40 euro

Ongiaren eta gaizkiaren arteko marra fin hori

Edozein entziklopediatan aurki daitekeen bekatuari buruzko definiziotik abiatu zen Ana Urkiza Bekatuak ipuin bilduma osatzerakoan. Baina, hain zuzen ere, Zazpi Bekatu Kapitalak ez ziren islatu nahi zituen hobenak, bekatu denaren eta ez denaren arteko marra mugitu dela aditzera eman nahi baitzuen bere lanean, irakurlearen esku utziz bere ustez liburuan agertzen diren kasuak bekatuak diren edo ez. Bekatutzat ez ditugun egoerak eta kontzientziari min handiena egiten diotenak, eta gainera, aitortu gabe eta, beraz, garbitu gabe gelditzen direnak. Bekatuak liburua osatzen duten 70 ipuinak era esanguratsuz sailkatuak daude: Gonbita, harrokeria du izena lehen multzoak. Mendekua, utzikeria, bigarrena. Desleialtasuna, hirugarrena. Kontzientziaren zama, laugarrena. Isiltasuna, inbidia, bosgarrena. Esplotazioa, seigarrena. Faltsukeria, itxurakeria, zazpigarrena. Tentazioa, zortzigarrena. Lapurreta, hilketa, zortzigarrena. Sekretua, saldukeria, bederatzigarrena. Indarkeria, damua, hamargarrena. Eta Sexua, inozentzia, hamaikagarrena eta azkena. Istorio txikiak kontatu nahi izan ditu Ana Urkizak, istorio oso irekiak eta agerikoak, batik bat irakurlea istorioaren muina eztabaidatzera bideratu nahi izan duelako.


Azkenak
Valle de Odieta makroetxaldeari 2.272 abelburu gehiago izateko baimena eman dio Nafarroako Gobernuak enpresaren aurkako epaiketaren atarian

Irailean aurkeztu zuen enpresak Caparrosoko makroetxaldea handitzeko eskaera, eta ingurumen baimena argitaratu du gobernuak astelehenean. Asteartean hasi da makroetxaldearen aurkako epaiketa lurrak nitratoz kutsatu dituela leporatuta, eta akusazio partikularra osatzen duten... [+]


Pentsioak osatzea “ez da beharrezkoa” Jaurlaritzaren esanetan, eta herri ekimen legegilea eztabaidatzearen aurka egin du

Maiatzean 145.142 sinadura aurkeztu zituen Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduak Gasteizko Legebiltzarrean, pentsioak gutxieneko soldatarekin parekatzeko proposamen baten alde. Pentsioak jasotzen dituzten pertsonentzako babesa “dagoeneko sisteman txertatuta”... [+]


Marieneko lurren alde, Kanbon mobilizaziora deitu dute larunbaterako

Elkarretaratzea eta asanblada antolatu dituzte azken berriak zeintzuk diren jakinarazteko. Horrez gain, irailaren 9an Baionako auzitegi aitzinean mobilizatuko dira, Marieneko lurraren defentsan aritutako hiru ekintzaile auzipetuko dituztelako.


Caparrosoko Valle de Odieta makroetxaldea epaitzen ari dira lurrak nitratoz kutsatu dituelakoan

Irailaren 2an hasi da epaiketa Iruñeko Zigor Arloko 2. epaitegian, ustez 2021ean makroetxaldeak haren inguruko lurrak minden hondakinekin kutsatzeagatik. Sasoi hartan Valle de Odieta makroetxaldeko administrazio kontseiluan ari ziren bost pertsona epaituko dituzte. ARGIA... [+]


2025-09-02 | Jon Torner Zabala
Zentral nuklearrak eraisteko Espainiako Gobernuaren diru-partida jada 20.300 milioi eurokoa da

Urtebetean %0,8 handituta (165 milioi euro gehiago), Espainiako zentral nuklearrak itxi eta hondakin erradioaktiboa tratatzeko aurrekontua 20.367 milioi eurokoa da jada, Enresa enpresa publikoak emandako datuen arabera. Diru-partidaren zatirik handiena (17.520,5 milioi euro)... [+]


Mendiko suteak eta basozaintza

Lanbidean urteak daramatzagun basozainok, gogoan ditugu 1989. urtean Euskal Herria bortizki kolpatu zuten mendiko sute handiak. Urtarriletik luze zetorren lehorte latza udazkenean lehertu zen haize bortitzen bultzadaz. Dozenaka sutek beltzez jantzi zuten lurraldea, bereziki... [+]


Lurrikara Afganistanen: gutxienez 1.400 hildako eta herritar andana hondakin artean harrapatuta

6,0 graduko lurrikara bat eta hainbat erreplika izan dira igandetik astelehenerako gauean. Kalte oso larriak eragin ditu herrialdearen ekialdean. Ehunka etxe suntsitu ditu dardarak.


2025-09-02 | Jon Torner Zabala
Abian da ikasturtea Ipar Euskal Herrian, euskarazko eskaintza handituta

Irailaren 1ean hasi dute ikasturtea Ipar Euskal Herrian, euskarazko eskaintzari dagokionez, hainbat berrikuntzarekin. Esaterako, Sohüta eta Luhusoko haur eskola publiko banak euskarazko murgiltze eredua eskainiko dute, eta Hazparneko Armand-David laborantza lizeoak euskaraz... [+]


2025-09-02 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Zer ari da gertatzen Indonesian?

Hamar egun baino gutxiagoan, parlamentuko kideek euren buruari esleitutako pribilegio ganoragabeen aurkako ikasle-protestak, polizia-indarrek manifestari bat hil eta gero, benetako matxinada bilakatu dira.


Ontzidian doazenak “terroristatzat” hartu ditu Israelek eta mehatxu egin du: “Ez dira atxiloketa arinak izango”

Israelgo Gobernuaren esanetan, bere subiranotasunaren aurka eta Hamasen alde dago Global Sumud Flotilla egitasmoa. Hortaz, esku hartze gogorrak iragarri ditu.


Etxebizitzaren prezioa berriz igo da Donostian: 5.869 euro balio du orain metro koadroak

Maximo historiko berri bat ezarri du Donostiako etxebizitzaren prezioak: 5.869 euro metro koadroko, batez beste. Hori da Higiezinen Jabetzako Artekarien Gipuzkoako Elkargo Ofizialak aurkeztu berri duen txosteneko ondorioetako bat; txostenak 2025eko bigarren hiruhilekoko... [+]


Genozidioa salatzeko ekintza, Hondarribiko egun nagusian: “Aldarrikapenak zentzu sakonagoa ematen dio jaiari”

Kufiya palestinar zapia eramango du Jaizkibel konpainia berdinzaleko kide ugarik, Hondarribiko jaien egun nagusian, Palestinarekiko elkartasuna ikusarazteko. Jaiak eta politika ez nahasteko diotenen aldean, “jaiak ere badira justizia eta eskubideak adierazteko plaza... [+]


Corellako eskolan D eredua ukatu dute, arrazoirik eman gabe

Nafarroako Gobernuak eskaera egin duten familiei iradoki die "datorren ikasturteari begira" abiatu dezaketela tramitazioa.


“Txistuak, mehatxuak eta irain sexistak” jaso dituzte Laudioko jaietan eraso matxista bat salatzeagatik

Agerraldia deitu zuen Laudioko mugimendu feministak igandean, Odoloste eguneko goizaldean Txosnagunean gertatutakoa salatzeko. 


Donostia 1813

Donostia arpilatua, bortxatua eta propio erreta Espainiako independentziaren alde 1813ko abuztuaren 31n.

1808an Napoleon enperadoreak Baionan bildu zituen elkarren aurka borrokatzen ari ziren Espainiako errege aita-seme borboiak, Carlos IV.a eta Fernando VII.a, biek nahi... [+]


Eguneraketa berriak daude