Ihesi: Herrien atzeko baratzeak (Hernani-Lasarte-Zubieta-Usurbil)

  • Lau herri lotuko ditu hiru orduko ibilbide honek. Industriak hazitako herrien atzeko atean, baratzeek oraindik mosaiko aberatsa eskaintzen digute. Adin eta mota guztietako pertsonentzat atsegina da bide hau: oinez, gurpil aulkian, txirrindan, patinetan... egin liteke. Garraio publikoa da aldameneko herri hauek lotzen asmatzen ez duen bakarra.

2005eko urriaren 16an
Hernanin, Donostiatik errepidez joanda (GI-2132) herriaren bigarren sarreraren parean hasiko dugu ibilbidea. Bidegurutze honetan, Buruntzaldeko mankomunitateak jarritako txartelak markatzen digu Lasarte-Oriarako norabidea. Alberro sagardotegira doan bide bera da. Asfaltozko bidean sartu, eta Buruntzaldeko mankomunitateak oso ongi markatuko digu bidegurutze bakoitza: egurrezko txarteletako txantxangorria izango dugu txanogorritxu despistatuon gidari.


Aldapa gora bakarra

Santa Barbara mendiari itzulia emango diogu Lasartera iristeko, gailurra beti eskuinera uzten dugula. Laku ertzetik pasatzerakoan, eskuinean, goian, dugu Santa Barbarako tontorra: 36ko gerran Hernani babestu zuen harresiak deitu digu arreta. Egun inspirazioaren ate omen da ideia bila dabiltzan herriko artistentzat.

Berehala iritsiko gara Elutxeta sagardotegira eramango gaituen aldapara. Aldapa gogorra da, baina laburra, eta behin hori igota ibilbide osoan altura eutsi edo jaitsi egingo dugula oroitzeak arinduko digu pausoa. Aldapa igota, kartelak markatzen duenez, zuzen jarraituko dugu aurrera, eskalatzaileen orma-petik Lasarte aldera joateko. Pareta hauek izan omen dira eskalatzaile handien eskola, eta institutoko ikasleen piperlekua.

Aurrera joanda Saretxo taberna eta golf txikia pasatuko ditugu. Olazabal berrientzat denborapasa polita. Hauek eskuinera utziz, Jauregi bailarara sartuko gara.


Lasarte bidea-Hernani bidea

Hurrengo bidegurutzean, eskuinean Jauregi jatetxea izango dugu. Bertako zelaietan jokatzen dira sega apustu handienetakoak. Kotxe burrunba besterik ez dugu entzungo, Galarretako errotonda ezagunaren oiartzuna medio. Guk, ordea, ezkerrera hartuko dugu, Lasartera.

Hainbeste kartelekin, galduko den bakarra postaria izango da. Izan ere, hemendik Lasarterainoko bideari «Lasarte bidea» deitzen diote hernaniarrek, eta «Hernani bidea» lasartearrek, dena baita nondik begiratzen den. Irudika dezakegu postari gajoa, Hernanitik Lasartera eta Lasartetik Hernanira, bidearen benetako izenaren bila.


Komantxeen lurraldetik koktelera

Villa mordoa, zelaiak eta baratzeak pasaz, Lasartera behera egingo du bideak. Baina lehenik, Zabaleta auzora iritsiko gara, Lasarteko lurralde komantxera. Berezko Lasarteren maketatxoa da auzoa: erabat euskalduna, abertzalea, berdea...

Ordea, Buenos Aires maldan behera jaitsi gara eliza eta udaletxe aurrera, gaurko Lasartera: XVIII. mendetik industriak Lasarteren hazkundea azeleratu zuen, hamaika lekutatik etorritako langileak 6.000 metro koadrotan pilatuz. Herria atzo arte Donosti, Hernani, Urnieta eta Usurbilen jurisdikziopean egon da, 1986an lortu baitzuen udalerri izatea. Sarasua anaiek bertso batean bildu zuten historia:

Lasartearrak definitzean
entzun izan dut esaten
Hernani eta Espainiako
usaia nola daukaten
usurbildarren kasta
donostiarren pasta
dena udalerri baten
tamalez, noski, nahasketa danak
ez dira koktel izaten.

Udaletxe atzeko Geltoki kalean aurrera, izkinako Jalgi tabernan sartu gara, Ttakun euskara taldearen kafe antzokian, eta tortila pintxoak eman digu aurrera jarraitzeko indarra.


Zubieta

Hanka biak Oria ibaia zeharkatzen duen zubian jartzean, Zubietan sartuko gara. Bidegurutze honetan aukera dugu ezkerrera jo, eta Hipodromoko zaldi karrerak ikusteko, edo Realaren entrenamendua komentatzeko. Zubieta erdira iristeko, berriz, eskuineko bidea hartuko dugu. Hemendik Usurbileraino, Oria ibaia beti eskuinera izango dugu. Bidean aurrera, eskuinean, inguruko lantegi jendetsuenak, Michelin eta Urbil ditugu parez pare. Berehala iritsiko gara Araeta sagardotegira, eta Zubieta erdira. Kartelak ohartarazi gaitu: «Kontuz! Hemen euskaldunak gaituk!».

Errebotean jokatzeko Gipuzkoako frontoi bakarrenetakoa dago bertan, elizari itsatsia. Eta parean, frontoi estali dotorea, estrainatu berri. Plazan bertan, Alamandegi tabernan etxeko jakiez gozatzerik izango dugu.

Donostiaren auzo den Zubietak, aparteko kasta du. Ikusteko dago, ordea, noiz arte gordeko duen. «Loteria» denak tokatzen zaizkiola dirudi: Txalet itxurako etxe-txanpinoi pila egiten ari dira, bertako biztanleria aurki bikoiztu edo hirukoiztuko dutenak. Erraustegia ere bertan jarriko zutela zabaldu zen azkena, horregatik daude leihoak aurkako trapuz josita. Eta kartzela ere Zubietan jartzekotan omen dira...


Usurbilera

Zubietako frontoi berriaren atzeko bidea hartuko dugu. Etxetxo lorategia 500 metrora dagoela dioen kartelari egingo diogu jaramon, nahiz eta marra gorri-txuriek gurutzea markatzen diguten. Hemendik Usurbilera bide zatirik ederrenetakoa gozatuko dugu: Ibai erribera emankorrak, baserri eder originalak...

Begi-belarriak aztoratuta iritsiko gara Santuenera. Zubi erdian Oria ibaiari so geratu, adurra darigula, eta beste aldera, Ingemar enpresa aurrera aterako gara.

Trenbidea oso kontuz zeharkatuko dugu barandila berde ondotik, eta burdinazko zubiak Usurbilgo kalera eramango gaitu.

Arratsaldea pasatzeko bada zer ikusi bertan.


Azkenak
2024-03-31 | Julen Azpitarte
Zinearen historiako film-kontzerturik “onena”

Oscar sari andana jaso zuen The Silence of the Lambs (1991) thriller-a zuzendu zuen Jonathan Demme (1944-2017) zinegile estatubatuarrak estreinatu zuen zineak inoiz eman duen kontzerturik onena: 1970eko hamarkadaren erdialdean New Yorken eratutako Talking Heads taldearen Stop... [+]


"Enpresa pribatuen esku utzi da segurtasun publikoaren norabidea"

Ertzaintzaren azken hamarkadako bilakaera teknologikoa aztertu du bere liburu berrian Ahoztar Zelaieta ikerketa kazetari, kriminologo eta ARGIAko kolaboratzaileak. Segurtasunaren industria ikertu eta Ertzaintzarekin duen lotura plazaratu du, La Ertzaintza que viene... [+]


Campi Bisenzioko GKN fabrikan batu dituzte langile borroka eta ekologismoa

2021eko uztailaren 9an jaso zuten kanporatze abisua Campi Bisenzioko GKN lantegiko 422 langileek. Biharamunean berean abiatu zuten fabrikaren okupazioa eta orduz geroztik bertatik dabiltza borrokan, deslokalizazioaren aurkako borroka zena bestelako industria eredu baten aldeko... [+]


Judith Bilelo Biachó
"Erakundeek ez digute lagunduko, guk geure hizkuntzan hitz egitea lortzen ez badugu"

Judith Bilelo Biachó gure artean izan zen iragan udazkenean, Garabideren Aditu programaren karietara. Ekuatore Ginean jaioa (Malabo, Bioko, 1975), bubi etniako kide da, bubiera hiztun eta hizkuntzaren aldeko militantea. Iraganaz bezainbat mintzo da orainaz, geroari... [+]


Eguneraketa berriak daude