Osasuna: Gizakiak eta txinpanzeak genetikoki oso antzekoak gara


2005eko urriaren 09an

Nature aldizkariak giza genomaren eta txinpantze genomaren arteko konparazio zorrotz eta exhaustiboa argitaratu du azken zenbakian. Ondorioa bitxia da, hitz potoloago bat ez erabiltzeagatik: bi espezieek sekuentzia genetikoaren %96 berdina dute, ikerketaren arabera.
Amerikako Estatu Batuetako Giza Genoma ikertzeko institutu nazionalak (NHGRI siglarekin izendatuko dugu aurrerantzean) diru mordoa bideratu du azken urteotan, txinpantzearen genoma sekuentziatu eta aztertzeko. Ikerketa horretan hainbat herrialdetako ikertzaile eta adituek hartu dute parte, eta ondorioak oso interesgarriak izan dira. NHGRIko zuzendari Francis Collins-en hitzetan, "txinpantzearen genoma sekuentziatzea giza osasunarentzat inplikazio eta ondorio bikainak ekarriko dituen aurkikuntza historikoa" izan da.
24 urterekin hil zen txinpantze baten genoma aztertu zuten. Bertatik bi lerro zelular kontserbatu zituzten. Gizakiaren eta txinpantzearen genoma oso antzekoak direla izan da ikerketaren ondorioa, eta proteina antzekoak kodifikatzen dituztela: kodetutako proteinen %29k amino sekuentzia berak kodetzen dituzte. Izan ere, giza proteina tipikoak aldaketa bakarra pilatu omen du, duela 6 milioi urte gizakia eta txinpantzea beren arbaso beretik banandu zirenetik.
Gizakien eta txinpantzeen arteko desberdintasun genetikoa 60 bat aldiz txikiagoa da gizakiaren eta saguaren artekoa baino, eta 10 aldiz txikiagoa saguaren eta arratoiaren artean dagoena baino. Eta bestetik, gizakiaren eta txinpantzearen arteko diferentzia genetikoa bi gizakiren artekoa baino 10 aldiz handiagoa da. Antzekotasunak handiak dira, beraz, baina baita bi espezieen arteko aldea ere: 35 milioi inguru ADN base-bikote diferente dauzkate gizakiak eta txinpantzeak. Laburbilduz, gure ahaide horrek asko erakuts diezaguke geure buruari buruz, baina oraindik gauza asko geratzen dira argitzeko.


Azkenak
Intsusaren bigarrena

Joan urteko udaberrian idatzi nuen intsusari eskainitako aurreneko artikulua eta orduan iragarri nuen bezala, testu sorta baten aurrenekoa izan zen. Sendabelar honen emana eta jakintza agortzen ez den iturriaren parekoa dela nioen eta uste dut udaberriro artikulu bat idazteko... [+]


Arrain-zoparako, besterik ezean, itsasoko igela

Amonak sarritan aipatu zidan badela arrain bat, garai batean kostaldeko herrietako sukalde askotan ohikoa zena. Arrain-zopa egiteko bereziki ezaguna omen zen, oso zaporetsua baita labean erreta jateko ere. Beti platerean oroitzen dut, eta beraz, orain gutxira arte oharkabeko... [+]


2024-04-22 | Jakoba Errekondo
Lurra elikatu, guk jan

Lurrari begira jartzea zaila da. Kosta egiten da. Landareekin lan egiten duenak maiz haiek bakarrik ikusten ditu. Etekina, uzta, ekoizpena, mozkina, errebenioa, emana, azken zurienean “porru-hazia” bezalako hitzak dira nagusi lur-langileen hizkuntzan.


2024-04-22 | Garazi Zabaleta
Txaramela
Pasta ekologikoa, ortuko barazki eta espezieekin egina

Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]


'Cristóbal Balenciaga' telesaila
"Nabaritu dadila euskaldun batzuok euskaldun baten istorioa kontatu dugula"

Cristóbal Balenciaga diseinatzailearen biografia kutsuko fikziozko telesaila egin du Moriarti hirukoteak, Disney+ plataformarentzat. Estreinakoa dute formatu horretan. Aitor Arregi eta Jon Garañorekin egin du hitzordua ARGIAk, Jose Mari Goenaga kanpoan baitzen,... [+]


Eguneraketa berriak daude