Makina bat kontu


Metanoak uste baino eragin handiagoa du eguraldi-aldaketan

Azken urteotan eguraldi-aldaketa dela eta ez dela, ikerlari asko dabil gizakiak isuritako gasen eraginen peskizan. Ikerketa-lan ugari ari dira argitara ematen aldizkari espezializatuetan eta interesgarrien deritzogunen berri emango dugu.
NASAren Goddard Institutuko klimatologoa den Drew Shindell-ek metano-isuriak aztertu ditu eta oso gutxitan entzun dugun datua eman du, alegia gasak atmosferan beharrean lurrazalean aztertzea komeni dela. Gas-molekulak oso erraz nahasten dira beste batzuekin eta ondorioz beren propietate eta ezaugarriak aldatu egiten dira; hau dela eta, gasak lurrazalean aztertu dituzte eta ez atmosferan.
Atmosferara isurtzen diren gasen artean ozonoa eta metanoa dira erreaktiboenak, hau da, aipatu gasek joera handia dute airean topatzen duten gasekin erreakzionatzeko. Berotegi-gasen artean garrantzitsuenak karbono dioxidoa, oxido nitrosoa, metanoa eta halokarburuak dira.
Egoera horretan egindako ikerketen arabera, metanoaren eragina berotegi-efektuan berotegi osoaren herena dela kalkulatu da, orain arte uste zenaren bikoitza. Datu honi metanoa atmosferan beste substantzia batekin nahastean sortzen diren konposatuen eragina gehitu beharko litzaioke, baina hori beste ikerketa batzuetatik neurtu beharko da.


Espora jaurtitzen azkarrena den onddoa

Michigan unibertsitateko Frances Trail eta Iffa Gaffoor eta Duke unibertsitateko Steven Vogel-ek elkarrekin egindako azterketa baten arabera Gibberella zeae onddoak bere esporak askatzean grabitate-indarra baino 870.000 aldiz azelerazio handiagoarekin ateratzen dira.
Datu honek ez ditu nekazariak larritu behar, zeren eta esporek egiten duten ibilbidea bost milimetrokoa baino ez da.
Orain arteko errekorra Pilobolus deituriko onddoak zuen, baina 100 aldiz azelerazio txikiagoa zuen eta bitxikeria gisa aipa dezakegu eskopeta batek bala tiro egitean dagoen azelerazioa Gibberella zeae-rena baino hamar aldiz txikiagoa dela.
Ikerlarien helburua ez zen aipatu errekorra lortzea, onddoen jaurtiketa edo desarra sistema ulertzea baizik, kontutan hartu behar baita gorputz bat zenbat eta txikiagoa izan aireak sortzen duen frikzio-indarra gero eta handiagoa dela; hortaz, gorputz bat zenbat eta txikiagoa izan gero eta azelerazio handiagoa behar du esporen dispertsio "duin" bat lortu ahal izateko.
Ikerketak egiteko esporentzako "tiro-galeria" antolatu zuten eta bertan ikusi zuten esporak dauden edukinontzietan sabiak sortzen duela behar adina presioa gerora desarra egin ahal izateko. Desarra-sistema hau ulertzeak etorkizunean aplikazio espazialak eta medikoak sortzeko aukerak emango ditu.


ASTEKARIA
2005eko irailaren 25a
Azoka
Azkenak
BOLLOTOPAKETAK
Bollera subjektua erdigunean jartzera datorren hitzordua

Apirilaren 26, 27 eta 28 hauetan iraganen da Euskal Herriko bolleren topaketa, Leitza herrian. Izenak argiki dioen gisara bollerei irekitako jardunaldiak dira, baina, oro har, sexu/genero disidente oro da gomitaturik. Egitarau aberatsa eta askotarikoa ondurik, taldean... [+]


Gorputz hotsak
"Pianoa da konpainia izatea bezala, ez zara inoiz bakarrik sentitzen"

Musika klasikoa, regetoia eta rocka gustuko ditu Jakes Txapartegi pianistak (Hondarribia, Gipuzkoa, 2009). Itsua da, musika klasikoa jotzen du eta poliki-poliki jazza eta inprobisazioa ikastea gustatuko litzaioke. Etxean zuen teklatuarekin Pirritx eta Porrotxen “Maite... [+]


2024-04-28 | Axier Lopez
Dronea, munduko botere harreman desorekatuen ikur eta eragile

Giza asmakizun oro lez, onena eta txarrena egiteko gai dira. Baina, tamalez, dronea, beste ezeren gainetik, Mendebaldeko potentzia kapitalistek munduaren gehiengoa menpean jartzen jarraitzeko tresna nagusietakoa da. Zirrikitu teknologikoetatik haratago, funtsezko pieza da bizi... [+]


Iñaki Soto. Erredakzioko kazetaritza ardatz
"Gure Herriaren etorkizuna eta hizkuntzarena batera joango dira"

25 urte beteko ditu aurten Gara egunkariak. Ez da erraz izan. Teknologiak ekarritako iraultzari neurria hartuagatik ere, Espainiako auzitegietako epaileek erabakitako oztopo arbitrarioek egunean eguneko jarduna baldintzatu dute. Mirari hutsa, Iñaki Soto zuzendariaren... [+]


Migrazio eta Asilo ituna: Europaren legatu kolonialista denon begien bistan

Europar Batasunean berriki onartu den Migrazio Itunak, asko zaildu dizkie gauzak euren herrialdetik ihesi doazen eta asiloa eskatzen duten pertsonei. Eskuin muturraren tesiak ogi tartean irentsita, migratzaileentzako kontrol neurri zorrotzagoak onartu dituzte Estrasburgon,... [+]


Eguneraketa berriak daude