Makina bat kontu


Zer ikusten duzu, aurreko animalia edo atzeko basoa?

Mendebaldean eta Asian bizi direnen artean dauden kultur desberdintasunak agerian geratzen dira bakoitzak irudi bera begiratzeko izan dezakeen eran. Adibidez, artikulu honekin doan argazkian lehen mailan tigrea eta atzealdean basoa azaltzen badira ere, berriki argitara emandako azterketa baten arabera txinatarrei basora joaten zaizkie begiak eta estatubatuarrei tigrera.
Michigan-eko unibertsitateko psikologoa den Richard Nisbett-ek 25 ikasle estatubatuar eta 27 ikasle txinatarren begi-mugimenduak aztertu ditu eta horretarako mugimenduak harrapatzen dituen aparatua erabili du. Ikasleek egitura antzekoa zuten, hots, zerbait nabaria lehen planoan eta zerbait konplexua atzealdean, 36 argazki begiratu zituzten bakoitza hiru segundoz eta emaitzak arestian aipatutakoak izan ziren.
Nisbett-en arabera asiarrek argazkien atzealdeko sistema konplexuari so egitea ekialdeko filosofiarekin bat dator, hau da, "gauzak bere globaltasunean" ikustea eta estatubatuarrak edota europarrak, ostera, ageriko gauzei so egiteak "ikuspegi analitikoagoa" erakusten du.
Beraz, begi-mugimenduek Lurrari buruz dauden ikuspegien arteko desberdintasunak erakusten dituzte.


Spirit gailurrean

Oportunity eta Spirit robotek 2004ko martxoan lur hartu zuten Marten. Orduz geroztik Spiritek 5 kilometro inguru egin ditu eta laster Husband Hill deituriko gainean izango da.
Bidean argazki eta lagin ugari hartu ditu robotak, besteak beste argazkiko zurrunbiloa. Zientzialarientzat oso garrantzitsua da aipatu gailurra harrapatu izana, bertatik aterako diren argazkien bidez uraren higaduraren aztarnak garbiago ikusterik izango direlako.


Bi abiadurako gunea

Paul Richards eta Xiaodong Song sismologoen arabera, Lurraren erdiko guneak bi abiadura izan ditzake.
Lurraren guneak bi zati ditu: bat gogorra eta trinkoa eta bestea hau inguratzen duena, likidotsua. Sismologo hauen arabera gune trinkoa likidotsua baino azkarxeago doa, hain zuzen ere 0,009 segundo urteko.
Emaitza hauetara ailegatzeko Lurreko hainbat lekutan izandako lurrikarak aztertu dituzte. Izan ere, lurrikara batzuen uhinak lur azpian hedatzen dira, eta Lurraren gunea zeharkatu eta lurrikara gertatu deneko diametralki aurkakoa den guneetara ailegatu daitezke. 18 lurrikara aztertu ondoren beren emaitzak Science aldizkarian argitaratu dituzte.
Dagoeneko hasi dira aldeko eta aurkako iritziak plazaratzen, baina inork ez du azaldu hipotesia egia izatekotan zein eragin izango lukeen gure bizitzan. Inoiz inork ezer esango balu berehala argitara emango genuke, bitartean bitxikeria gisa kontatzen dizuegu.


Azkenak
2025-06-04 | Uriola.eus
Manteroekin eta Ainararekin elkartasuna adierazi dute Bilboko Epaitegiaren aurrean

Ainararen aurkako epaiketa dela eta, Bilboko Epaitegiarekin aurrean elkartu dira Manteroekin bat! plataforma eta bertaratutakoak poliziaren gehiegikerien eta egiturazko arrazakeriaren aurrean, elkartasunez antolatuko direla aldarrikatzeko.


2025-06-04
“Traumak eta deserrotuta egoteak saharar guztion bizitzak zeharkatzen ditu”

Munduko gatazka ugariak kontatzera ohituta, oraingoan bere gatazka propioari jarri dizkio berbak Ebbaba Hameidak (Tindufeko errefuxiatu guneak, 1992) bere lehen eleberrian: Flores de papel (Paperezko loreak) (Peninsula, 2025). Hiru belaunalditako emakume banaren istorioak... [+]


Iruñeko Alde Zaharreko etxegabetzea geldiaraztea lortu dute

San Lorenzo kalean 57 urteko emakume bat –Ana Belen– etxegabetzeko agindua zegoen asteazken goizerako. Hori eragozteko, etxearen atarian 07:30etik aurrera bilkura deituta zuen Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak. Azkenean ez da etxegabetzea gauzatu.


Hana Zjakic. Inguruari adi
“Ez nintzateke ase sentituko, lau urteren ostean, hemengo kulturaz eta hizkuntzaz ezertxo ere ez baneki”

Iaz ezagutu nuen Hana Zjakic, Bollotomaseko bertso-saioaren aurretik mahai-buelta berean suertatuta. Ingelesez egin behar niola aipatu zidaten. Eta ni, orduan, kezkatu egin nintzen, ea saioan bertan inor arituko ote zitzaion xuxurlari. Lasai egoteko esan zidan berak, lehenago... [+]


Albert Le Layek ez zuen trukean ezer eskatu

Canfranc (Huesca, Espainia), 1940ko ekaina. Charles De Gaulle jenerala buru zuen Londresko Frantzia Askearen gobernuak erabaki baten berri eman zion Albert Le Lay Canfranceko nazioarteko tren geltokiko Frantziako aduanako arduradunari: bere postuan geratu behar zuen. Ez zirudien... [+]


Talentu bila

Talentua garai honetan zaindu, babestu eta erakarri beharreko altxorra ei da. Horregatik, Kutxabankeko lehendakari Anton Arriolak hezkuntzan ingelesari garrantzi handiagoa eman behar zaiola adierazi du, eta euskara horretarako oztopo izan daitekeela Poloniatik etor litezkeen... [+]


2025-06-04 | ARGIA
Osasun arreta euskaraz bermatzeko zortzi eskaera egin dituzte EHEk eta Aintzatek

Osasungintzako 501 langilek bat egin dute zortzi eskaera zehatz dituen manifestuarekin. Helburua, osasun arreta euskaraz eskaini, eman eta bermatzea, “edonon eta edonoiz, maila guztietan eta ahoz zein idatzizko harremanetan”.


2025-06-04 | Itxaro Borda
Begi zabal itxiak

“Hauxe titulu bitxia” erranen du aspaldian leitzen nauen ARGIAko irakurleak. Jakingo du halaber Stanley Kubrick zinegilearen azken filmaren zale amorratua naizela. Horrek hura esplika dezake. Funtsean, begiak zabal itxita begiratzen diogu munduari, bereziki Gazako... [+]


2025-06-04 | Gorka Menendez
Armatzea eta autodefentsa

Badirudi Europar Batasuna eskalada beliko betean sartu dela. Munduaren ordena geopolitikoa kolokan dabil eta Europak bertan zuen pribilegiozko lekua galtzeko arriskua ikusi du. Autonomia estrategikoaren lemapean, beste neurri askoren artean, industria armamentistikoa... [+]


2025-06-04 | Cira Crespo
Greba orokorra

Euskal Herriko mugimendu abertzaleen hasieran, langile borrokak kanpotik inposaturiko zerbait balira bezala ikusi ohi ziren. Euzkadi egunkariko orrialdeetan maiz irakur zitezkeen sozialisten kontrako diatribak. Harritzekoak ere ez ziren erasook, egia esan, egunkari sozialistetan... [+]


Teknologia
KoipetsuAA

Aspaldi egin nuen lantegi batean, kapitalismoaren izaera alderatu zuten itsasoan koipe jario batekin, zabaltzen doan orbana, bidean hondakina eta miseria sortzen duena eta garbitzeko zaila dena.

Egun, AAren koipea nonahi dugu,beharbada ezagunenak honakoak direlarik:... [+]


2025-06-04 | Axier Lopez
Elon Musken adimen artifiziala Telegramen sartuko dute

Elon Musken xAI enpresak garatutako Grok adimen artifizialeko txatbota Telegramen txertatuko dute. 1.000 milioi erabiltzailetan sartuko da eta horren truke 264 milioi dolar jasoko du Pável Dúrovek zuzendutako enpresak. Orain arte, Grok X sarean edo Musken bestelako... [+]


Eguneraketa berriak daude