Foronda Europako gailurrean

  • Miarritzekoak izan ezik, zein apaldu egin baitzen zertxobait, Euskal Herriko gainerako aireportuek (Foronda, Hondarribia, Loiu eta Noain) beren errekorra hautsi zuten merkantzietan eta bidaiarietan, 2004. urtean. Goratze hori gure ekonomiaren iazko hazkundearen beste adierazgarri bat da: Hegoaldean, esate baterako, %3tik gora hazi zen. Bost aireportuak kontuan hartuta, 48.500 tonatik gorako karga-bolumena erregistratu zen, eta Forondako aireportuak hartu zuen gaina merkantzien trafikoan: 43.000 tonatik gora ibili zen. Bidaiarien joan-etorriari dagokionez, ia bost milioi pertsona kontatu ziren. Horretan Loiu da nagusi: ia hiru milioi eta erdi pertsona erregistratu zituen.

2005eko uztailaren 24an

Horrelaxe da, bai. Euskal aireportuetan barrenako merkantzia-trafikoaren errekorrak Foronda du habe. Euskal Herrian, merkantzien aireportu bilakatu da; Europan, garrantzitsuenetako bat da merkantzia hilkorren eta animalien trafikoan. Ez da harritzekoa Espainiako estatuko portu garrantzitsuenetakoa kontsideratua izatea (are Europakoa), zeren aireportu horren terminalak mundu osoko milaka eta milaka arrain tona hartzen ditu. Forondako biltegietatik Euskal Herriko edo Espainiako beste zeinahi portutik baino arrain tona gehiago pasatzen dira.

Aurreko urteetako datuak ikusita, errekorra ispilatzen du euskal aireportuetan 2004an izan zen merkantzia-trafikoak. Forondako, Hondarribiko, Loiuko eta Noaingo aireportuek 48.071 tona gestionatu zituzten guztira; hau da, aurreko ekitaldian baino %8,6 gehiago. Aipatutako tona horiei gehitu beharrekoak dira Lapurdiko Miarritzeko aireportuari dagozkionak: azken datu ofizialak 2003ko ekitaldikoak dira, eta 301 tona daude kontatuak.

Arabako Forondako aireportuak bultzatu du gure aireportuetan merkantzia-trafikoaren hazkundea. Foronda, izan ere, igarobideko merkantziak alde batera utzita, errekor propioa haustera heldu da: 43.683 tona hartu zituen guztira. Zenbateko hori %8,8 igo da 2003ko ekitaldian, zeinetan 40.155 tona erregistratu baitzituen. Eta, egia esan, 2002ko errekorra ere gaindituta utzi zuen: urte horretan, 42.482 tona erregistratu zituen. Bolumen totalaren ia %60 paketeria edo «courier»-a izan zen, eta %30 eta %35 bitartekoa produktu hilkorren mugimendua. Gainerakoa orotariko karga izan zen. AENAren datuen arabera, 35.376 tonako bolumena, trafiko osoaren %80,98, Espainiako estatuz kanpoko operazioei dagokie. Datu bakarra Forondako merkantzia-trafikoaren hazkundea abalatzeko: 1993an, 427 tona bakarrik mugitu zituen; 1995ean, 13.783 tonara iritsi zen, eta, hortik aurrera, gora egin izan du.

Euskal aireportu horren merkantzia-trafikoaren hazkundeak Forondan operatzen duten konpainien (DHL, TNT, Decoexsa, British Airwaiys...) errendimendu onarekin du zerikusia, eta orobat Federal Express eta Air Canada enpresa berriak tartean sartu izanarekin. Azkeneko horrek Mediterraneotik berdurak eta begetalak kargatu nahi ditu Forondan, Ipar Amerikara esportatzeko. DHL, berriz, Forondako bere instalazioak handitzeko asmoan da: beste nabe bat eraikiko du 12.000 metro koadroko gainaldean, bulegoak eta lurreko kargarako 12 kai hartzeko. DHL enpresarentzat, Foronda zubi natural bilakatu da, hazten ari diren Afrikako eta Hego Amerikako merkatuentzat.

Decoexsaren instalazioak, Europako bigarren terminala dira produktu hilkorren kargaren rankinean. Enpresa horrek 9.500 metro koadroko eremua dauka soil-soilik produktu hilkorretara bideratua, eta eguneko 24 orduetan operatzen du urte osoan. Produktu hilkorretan -arraina eta mariskoa bereziki- eta animalia bizietan, milaka tona pasatzen dira terminal horretatik, jatorriz, besteak beste, Hego Afrikatik, Estatu Batuetatik, Kanadatik, Txiletik, Brasildik, Argentinatik eta Mexikotik datozenak.

Besteek karga gutxi mugitu zuten

Gainerako euskal aireportuek merkantzia gutxi mugitu zuten 2004an. Loiuk, hala ere, %8,9ko igoera izan zuen -4.000 tona baino zerbait gehiago, guztira-. Hondarribikoak 115 tonako trafikoa izan zuen eta Noaingoak 119koa. Miarritzeko aireportuak 176 tona mugitu zituen; hau da, 2003an baino %41,45 gutxiago -301 tonako bolumena guztira-. Aipatu ditugun merkantziako zenbateko horiei guztiei gaineratu beharrekoak dira korreo postari dagozkionak. Forondakoan, 1.260 tona egin zituen korreoak; Hondarribikoan, tona bat bakarrik, eta zertxobait gutxiago Loiukoan.
Aurtengo apirilean dotazio berriak iragarri dira Noaingo aireporturako. AENAk 57 milioi euro inbertituko ditu Nafarroako aireportu horretan, hurrengo bost urteetan. Azpiegiturak hobetzeko asmoa dute, eta oraingoak handitzekoa eta hobetzekoa. Inbertsio hori tarteko, posible izango da urteko bi milioi bidaiari baino gehiago hartzea, kapazitate handiagoko aireontzien bidez.

Bost milioi bidaiari, Loiu buru dela
Ia bost milioi pertsona igaro ziren 2004. urtean gure bost aireportuetan. Arabako eta Lapurdiko aireportuetan ez beste guztietan egin zuen gora trafikoak. Nolanahi ere, Bizkaiko aireportuak izan zuen goratze handiena: 3.395.773 bidaiari hartu zituen guztira (ikusi grafikoa).
Etorkizunari begira, Espainiako aireportuak kontrolatzen dituen AENA erakundearen 2010era begirako prospekzioko estudioek diote Hegoaldeko lau aireportuek 1.500.000 pertsona inguruko hazkundea izango dutela. Datu horri 2010erako Miarritzeko aireportuan gerta daitekeen igoera gehitzen badiogu, bi milioi ingurukoa izan daiteke bidaiarien igoera Euskal Herriko bost aireportuetan. Loiuko aireportuan jazoko da igoera handiena: orain baino 1.274.000 lagun gehiago hartuko ditu, eta 4.670.000eko zenbatekora helduko da. Loiuren ondotik, Noain ageri da: 70.500 bidaiariko igoera aurreikusi diote, eta 390.000 lagunera helduko litzateke. Hondarribikoan, 64.460koa izango litzateke igoera, eta 360.000 bidaiariko kopuruan geratuko litzateke. Forondakoak 35.000 bidaiari gehiago hartuko lituzke, eta 130.000ko kopuruan ibiliko litzateke 2010ean. Ez dago Lapurdiko Miarritzeko aireportuari buruzko daturik 2010. urteari begira, baina aurreikus daiteke milioi bat bidaiaritik dezentez gorago ibiliko dela garai horretan.


Azkenak
Intsusaren bigarrena

Joan urteko udaberrian idatzi nuen intsusari eskainitako aurreneko artikulua eta orduan iragarri nuen bezala, testu sorta baten aurrenekoa izan zen. Sendabelar honen emana eta jakintza agortzen ez den iturriaren parekoa dela nioen eta uste dut udaberriro artikulu bat idazteko... [+]


Arrain-zoparako, besterik ezean, itsasoko igela

Amonak sarritan aipatu zidan badela arrain bat, garai batean kostaldeko herrietako sukalde askotan ohikoa zena. Arrain-zopa egiteko bereziki ezaguna omen zen, oso zaporetsua baita labean erreta jateko ere. Beti platerean oroitzen dut, eta beraz, orain gutxira arte oharkabeko... [+]


2024-04-22 | Jakoba Errekondo
Lurra elikatu, guk jan

Lurrari begira jartzea zaila da. Kosta egiten da. Landareekin lan egiten duenak maiz haiek bakarrik ikusten ditu. Etekina, uzta, ekoizpena, mozkina, errebenioa, emana, azken zurienean “porru-hazia” bezalako hitzak dira nagusi lur-langileen hizkuntzan.


2024-04-22 | Garazi Zabaleta
Txaramela
Pasta ekologikoa, ortuko barazki eta espezieekin egina

Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]


'Cristóbal Balenciaga' telesaila
"Nabaritu dadila euskaldun batzuok euskaldun baten istorioa kontatu dugula"

Cristóbal Balenciaga diseinatzailearen biografia kutsuko fikziozko telesaila egin du Moriarti hirukoteak, Disney+ plataformarentzat. Estreinakoa dute formatu horretan. Aitor Arregi eta Jon Garañorekin egin du hitzordua ARGIAk, Jose Mari Goenaga kanpoan baitzen,... [+]


Eguneraketa berriak daude