Osasuna: Gosaria, eguna ondo hasteko modurik onena
Gosaria da eguneko jatordurik garrantzitsuena, aurreko egunetik datorren baraua hausten duelako, eta horregatik, ondorengo orduetan egin beharreko lanei eta obligazioei aurre egiteko indarrak bertan pilatu behar ditugu. Zoritxarrez gure artean ez zaio gosariari behar adinako garrantziarik ematen.
Ikerketa ugarik frogatu duenez, gosari egokiak kontzentrazioa gehitu egiten du, eta indar fisikoa eta mentala indartu eta erraztuko ditu goiz osorako. Horrexegatik, eguneko lehen jatorduak egun osoko kaloria guztien %25 eman behar liguke, energia hori ezinbestekoa baita gorputzarentzat. Aurretik 8 bat ordu eman ditugu ezer jan gabe, eta goiza oso luzea da, eta gauza asko egin ohi ditugu eguerdiko otordua baino lehen -lana, ikasi, erosketak, eta abar-.
Gosari idealak denetik eduki behar luke: esnekiak ugari -kaltzioa eta proteinak ematen dizkigute-, baita fekulak eta pastak ere -hortik jasoko ditugu karbohidratoak, edo erregai azkarra-, eta ez ahaztu frutak -bitamina, mineral eta zuntzen iturri aberatsak-. Hona hemen gosari-adibide praktiko batzuk:
- Ogi xigortua oliba-olio birjinarekin, york urdaiazpikoa eta jogurt-irabiatua marrubiekin.
- Esne-katilukada eder bat, zerealekin -mueslia, esaterako- eta platano edo bestelako fruta-zatiak, nahasian.
- Gazta-ogitartekoa -gazta biguna bada hobe, Burgos adibidez-, laranja-zuku natural egin berriarekin.
- Sandwich begetala, kafesnea eta kiwi bat, xerratan ebakia.
- Fruta-mazedonia, jogurt edo mamiarekin, eta gailetak.
- Biskote integralak gurinarekin, indioilarra bezalakoen hestebeteak, eta tea limoiarekin.
Gosaritan egin behar ez dena, inolaz ere, kale egitea da. Opilak baino hobe da fruta-pieza bat edo zuku naturalak hartzea. Eta oso goiz gosaltzen baduzu, goiz erdian zerbait hartzea komeni da -fruta pixka bat, edo jogurten bat, esaterako-.
Igande goizean elkarretaratzeak egin dituzte Euskal Herrian Euskarazek deituta, Geldi euskara zapaltzea! lelopean.
UEMAk antolatuta egin dituzte kontzentrazioak larunbat eguerdian, Espainiako Auzitegi Gorenaren azken epai euskarafoboaren aurka eta euskararen alde. Euskara “benetan” babesteko “adostasun sendoak” eskatu ditu UEMAk, “euskarak eta euskaldunok... [+]
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Etorri dira herriko jaiak. Gureak sanferminen atarikoak dira, uztailaren abiatzea. Eta aurten berrikuntza bat izan dute. Artisten herria da gurea, eta apain-apain janzten dute jaietarako, baina aurten, ustekabean, herriko kale nagusiko sarrerako sagarrondoak lorez jantzita hartu... [+]
Euskal Herrian badugu inurrijale bat, baina ez da Ameriketan aurkitzen den ugaztun hori. Gurean hegazti bat da inurrijale amorratua dena, hainbeste gustatzen zaizkio inurriak ezen Debagoiena eta Debabarrenean inurrijale ere deitzen dioten. Eta hau, okil espezie bat da:... [+]
Hainbat zigilu elkarrizketan jartzea. Horixe izan da Udako Euskal Unibertsitateak (UEU) eta EHKOlektiboak Usurbilen antolatutako jardunaldien abiapuntua. Bertan elkartu dira: EHKO Berme Sistema Parte hartzailea, Ekolurra zigilu ekologiko ofiziala, Idoki Iparraldeko etxe... [+]
Zerk lotzen ditu Galesko muino berdeak eta Patagoniako basamortu hotzak? Bada, hil nahi ez duen hizkuntza batek. Noelia Sánchez Jenkinsen arbasoak 1865ean lehorreratu ziren Patagonian (Argentina). Galesetik iritsi ziren, britainiarrek inposatutako zapalkuntzatik ihesean... [+]
Gipuzkoako enpresak hainbat kontratu sinatu ditu Israelgo industria militarrarekin, eta diru publikoa jasotzen du ibilgailu elektriko bat garatzeko, Espainiako Gobernuak finantzatutako proiektu baten bidez.
Ingalaterrako Massive Attack taldeak artisten arteko aliantza sustatu du, hasi berri diren artistei edo Israelen aldeko erakundeen zentsura pairatzen dutenei babesa emateko.
Espainiako Gobernuak Europako Batzordeari egindako eskaerari Euskal Herriko, Kataluniako eta Galiziako 28 unibertsitatek babesa eman diote. Salvador Illa Kataluniako Generalitateko presidenteak eta Imanol Pradales lehendakariak eskutitz bat sinatu dute eskaerari babesa... [+]
Bilera akigarria izan zuten asteazkenean Eskirozko BSHko lan batzordeko kideek eta multinazional alemaniarraren zuzendaritzako kideek: aurreakordioa lortu zuten UGT, CCOO, ATTIS eta Solidarik (17 ordezkaritik gehiengoa dute 12 kiderekin) eta ez dute mahai gainean jarritakoa... [+]
Gaztetape (Getaria) eta Muriola (Barrika) hondartzak 2050. urterako desager daitezke Greenpeaceren txostenaren arabera. Itzurun (Zumaia), Karraspio (Mendexa), Isuntza (Lekeitio) eta Azkorri (Getxo) hondartzek hedaduraren erdia gal dezakete.
Nafarroako Gobernuak espetxeetako osasun zerbitzuaren eskumena eskuratu zuenetik, baliabideak “indartu” dituzten arren, presoek nabarmendu dute ez diela sobera eragin egunerokoan.