Garai berrien atakan: hipopotamo ala poeta


2021eko uztailaren 27an

Despedida batera joan gara Arriaga antzokira, hala dio behintzat txarteldegi ondoan dagoen kartelak: Au revoir triunfadoreak. Antzerkiola Imaginarioaren azken lana da. Garai berrietako komedia, komedia tristea, erantsi du kartelak. Antzokian sartu eta argiak itzali dituzte, eszenatokia soilduta ageri zaigu, egurrezko kutxa handi bat erdian duela. Despedida baten lekuko izango gara, triunfadoreen azkena, euren heriotza. Kapitain zahar bat igoko da oholtza gainera, paperezko ontzitxoa herrestan darama: hura ere agur ari da esaten, mutu dago, baina agur dio ibilera nekez batekin.

Inkognitaz beterikoa da Au revoir triunfadoreak lanaren hastapena eta irauten duen ordu eta erdian ere, galderak eta erantzunak, baieztapenak eta ezezkoak, barreak eta tristurak... denak brodatu baten fintasunez harilkatuko dira.

Au revoir triunfadoreak obran, denak du bere kontrakoa, bere ispilu desitxuratua, bere muturreko bestaldea. Hiru pertsonaia nagusiak (Madame Faneka, bala gizona eta gazte nihilista) bikoiztuta ageri dira eta hiru lagun baino, sei taularatuko dira: aipatu hirurak eta Baniju, bala neska eta gazte nihilista 2; pertsonaiak eta horien alter egoak. Are, hirugarren izaera bat lotuko zaie hezur haragizko protagonistei: off ahotsak. Garik, Ruper Ordorikak, Antton Lukuk eta Ramon Agirrek bikain landutako narratzaileak.

Hipopotamoaren metafora

Seiek, Melville kapitain zaharra lagun, hildakoen zubirako bidea egingo dute. Garai berrietako gaixotasunak jota daude denak ala denak: norbera ezin izatearen tragedia, mundu modernoaren azkartasunak txintxarriak bezala, errekan behera, eramaten dituen sentsazioa, hipopotamo bihurtu izanaren konplexua.

Jon Gerediagak Na Gomesekin batera idatzi du Antzerkiolaren azken lanaren gidoia eta berak ere inertzia sentsazio bera du: "Iruditzen zait bizitza oharkabean pasatzen zaigula, ez dugula sentitzen behar bezainbeste; batzuetan ematen du bizitzak xarma galdu duela eta horrek utzikeria sortzen du. Azaleko zoriontasun batean bizi gara, baina nik ez dakit sakona ote den zoriontasun hori".

Obrak, baina, ez du zehazten nor den hipopotamo eta nor poeta »uraren korrontearen indarrari aurre egin eta bereari eutsi diona». "Testuari dagokionean, irekita utzi dut, nik ez dut esaten nor den hipopotamoa eta nor den poeta, uste dut denok dugula hipopotamo bat barruan eta aterako da, asko-gutxi", azaldu digu Gerediagak.

Hala ere, hor dago Ander Lipus zuzendariak egindako aldarria: "Sentitzen eta pentsatzen duzuna bidean ez uzteko deia egin nahi dugu. Justu kontrakoa exijitzen duen garai honetan »europarrak eta globalizazio zaleak izan behar dugu», istorio propioak eraiki behar dira, istorio txikiak".

Hori guztia eszenaratzeko tratamendu berezia eman diote lanari Antzerkiola Imaginarioko kideek: komediaren erritmo eta moldeak erantsi dizkiote. "Yuri Sam eta gero, komedia bat egin nahi genuen; Ubu Rey eta Esperando a Godot, El Rinoceronte eta halako obrak aztertzen hasi ginen, bere garaian haustura bat ekarri zuten obrak izan ziren eta gustuko genituen", esan digu Lipusek.

"Garai berrietako gaixotasun bati buruz hitz egiteko badirudi beharrezkoa dela umorea erabiltzea, barre egitea", gaineratu du Gerediagak. Umorea, baina, ez da azalekoa, ez barre algara ozenak eragitekoa. "Absurdo hitza jarri dioten abizena da, baina berez absurdoaren sentimendua ez da batere barregarria, barruko hustasun sakon batek sorrarazten du eta umorea berezia da, ez da hain hutsala, umore sakona da, gazi-gozoa" azaldu digu Gerediagak.

Dena ulertu behar hori

Umorea lagun izanda ere, hustasun sentimenduarekin utziko du ikus-entzuleak antzokia. Antzezlana ikusi baino lehen zituen galderak halako bi dira orain. Helburua, hein batean, hori dela azpimarratu digute lanaren gidoigile eta zuzendariak. "Ikuslea dena ulertzera doa antzokira, eta ezinezkoa da dena ulertzea. Garai berri hauetan erantzunak nahi ditugu baina askotan, erantzunak baino hobe da galdera ona planteatzea" azpimarratu du Gerediagak.

Ulertu baino, ikus-entzuleak sentitu egiten du, biziki sentitu ere. Horretan laguntzaile paregabea da Aitor Agirianok ideiatutako eta Ondarroako Metal Taldeak gauzatutako konposizio indartsu eta sendoa edota Ruper Ordorika, Antton Luku, Gari eta Ramon Agirreren ahots sarkorrak.

Izan ere, kolaborazio dezente izan dituzte Antzerkiolakoek lan honetarako. Aipatutakoez gain, LaRessistens kolektiboko Iker Garciak bala gizonaren txotxongiloa darabil. "Jende asko bildu zaigu, nekagarria izan da baina oso positiboa. Jendeak sentsibilitatea du gurekin lan egiteko. Kolaborazioak, gainera, oso garrantzitsuak dira taldea horren hermetikoa ez bihurtzeko" agertu du Ander Lipus zuzendariak.

Laborategian landutakoa

Antzerkiola Imaginarioaren lan sistemari jarraiki, oraingo honetan ere talde-lanaren emaitza izan da Au revoir triunfadoreak obra. "Nik uste oraingo honetan prozesua muturrera eraman dugula, talde-lanean oinarritu dugu eta ideala bada ere, oso nekagarria izan da. Deserosoa zelako, deserosotasuna sormen lanetan oso ona da, produktiboagoa da. Guztiz erosoa baldin bada, nik uste ez dituela fruitu guztiak ematen" esan digu Jon Gerediaga gidoigileak.

Dudarik ez da azken lan honek fruitu guztiak eman dituela, Donostian lehen aldiz loratu zen landarea ureztatzen eta mimatzen denbora luzea eman baitute Antzerkiolakoek (hain justu sei hilabete, denak 20 bat lagunen izerdi eta ideiak biltzen), baina hazia aspalditxo landatu zuten. "Orain bi urte eta sei hilabete, Lipusen ideia batetik abiatuta, testu bat idatzi genuen Gomesek eta biok; entseatzen hasi baina konturatu ginen ez gindoazela inora, oso erosoa zen, antzezlana itxita zegoen" kontatu digu Gerediagak. Ez atzera ez aurrera zeudela, testua zakarrontzira botatzea erabaki zuten eta proiektuari berriz heltzea, zerotik, talde-lanean.

Fitxa
Testuaren egileak: Jon Gerediaga eta Na Gomes

Zuzendaria: Ander Lipus

Aktoreak: Maria Urzelai, Na Gomes, Alex Gerediaga, Iker Garcia, Gabriel Ocina, Ainhoa Jauregi eta Veronica Fernandez.

Datozen emanaldiak: Ekainaren 29an, Durangoko San Agustin aretoan , 20:00etan. Ekainaren 30ean, Donostiako Antzerki Ferian, Egiako Gazteszenan 18:00etan. Biak gazteleraz.


Azkenak
Larragorriko zentral eolikoa eraikitzeko baimena eman du Eusko Jaurlaritzak eta proiektua gelditzeko eskumena Laudio, Amurrio eta Orozko Udalen eskuetan geratu da

Green Capital Development enpresak bi urte izango ditu proiektua egikaritzeko, baina aurretik jarduera edota obra udal baimenak eskuratu beharko ditu.


Aldatu Gidoia: “EITB ordezkapen linguistikoan eta asimilizazio kulturalean sakontzen duen tresna bilakatu da”

Aldatu Gidoiaren iritziz, EITB "sortze helburuetatik aldendu" da, eta "urgentziazko demokratizazio prozesu bat" eskatu du, zuzendaritza taldearen hautaketa prozesutik hasita.


2025-05-13 | Gedar
Polizia berriz sartu da Bilboko Unamuno ikastetxera, eta zazpi ikasle identifikatu ditu

Ikasle bati isuna ipini diote institutuan lan politikoa egiteagatik, eta hori salatzeko agerraldi bat egiten ari ziren bitartean, gazteen aurka jo du Ertzaintzak. Zazpi lagun identifikatu ditu.


‘Diario de Noticias de Álava’-ko langile batek zuzendaritzaren jazarpena salatu du

Zuzendari nagusiak eta zuzendari editorialak egindako jazarpena salatu dute enpresa batzordeak eta ELA sindikatuak.


Aerosorgailuz osatutako makroproiektuaren kontra azaldu dira Odieta, Olaibar, Anue eta Esteribar

Enigma Green Power enpresak proiektatutako zazpi parke eoliko eraikitzearen aurka agertu zen Odieta, Olaibar, Anue eta Esteribarreko bizilagunek osatutako Haize Berriak plataforma. Bost megawatteko potentzia elektrikoa eta 195 metroko altuera duten aerosorgailu horiek "kalte... [+]


Espainiako Estatuaren “isiltasuna” salatu eta hori egitea “tortura estaltzea” dela azaldu du EH Bilduk

Giza eskubideen urraketa horietan duten erantzukizuna aitortu gabe jarraitzen dutela seinalatu du koalizio subiranistak.


Bridgestoneren proposamen berria: ekoizpena handitu, baina 232 langile kalera

Basauriko Bridgestoneren zuzendaritzak astelehen arratsaldean eman du pneumatiko lantegian enplegua erregulatzeko txostenak eragingo liekeen langileen kopuruaren berri: 232 behargin geratuko lirateke kalean, 335 beharrean. Horrez gain, ekoizpena handitzeko eta kalte ordainak... [+]


AEBek eta Txinak adostu dute hiru hilabetez elkarri muga zergak %115 murriztea

Akordioa asteazkenean sartuko da indarrean. Haren ondorioz, AEBek %30eraino jaitsiko die ordaindu beharreko muga zerga produktu txinatarrei, eta Txinak %10eraino estatubatuarrei.


2025-05-12 | Euskal Irratiak
“Errientaren apartamentua ikasgelaren gainean zenez, ikaslea hara eraman eta bortxatzen zuen”

Donibane Garazi inguruko herri ttipi batean sortua da Bea, eta 1970eko hamarkadan ondoko eskola publiko batean ikusi zituen bortizkeria, sexu eraso eta bortxaketak salatu dizkigu. Irakasleak eragiten zizkiela tratu horiek ama eskolako eta lehen mailako haurrei, mutikoak bortizki... [+]


Ukrainaren aliatuek zigorrekin mehatxu egin diote Errusiari, 30 eguneko su etena onartu ezean

Ukrainaren Europako aliatuak Zelenskirekin bildu dira, eta menia astelehen honetan indarrean jartzea proposatu dute, Errusiak jada ezezkoa eman badu ere. Boluntarioen koalizioko agintariek azpimarratu dute garrantzitsua dela Ukrainari laguntza militarra ematen jarraitzea,... [+]


Euskal Herriko Emakumeen* Mundu Martxak “lurraren defentsan” mobilizatu da eta Gazte Feministak Zaldibarreko Baterajotzearen berri eman du

Larunbatean Donostian amaitu den "gerra eta kapitalismoaren kontrako" Euskal Herriko Emakumeen* Mundu Martxaren VI. ekintza izan da. Euskal Herriko Gazte Feministak Baterajotzea deitu du urriaren 31tik azaroaren 2ra, Zaldibarren. "Kaleak hartu eta konspirazio,... [+]


2025-05-12 | Sustatu
Proiektu deialdia (Euskarabildua): teknologia burujabetza ardatz duten ekimenak

"Teknologia burujabea Euskal Herrian? Zure proiektua ezagutu nahi dugu!": horrela egin du deia Euskarabildua jardunaldiaren antolakuntzak hurrengo ediziorako proposamen eskea eginez. "Azaroan Euskarabildua jardunaldiaren 14. edizioa ospatuko da eta Euskal... [+]


2025-05-12 | ARGIA
Mobilizatzeko deia egin du Seaskak maiatzaren 23rako, agintariei “baliabideak eta errespetua” eskatzeko

Frantziako Hezkuntza Ministerioak oraindik ez dio Seaskari argitu hurrengo urtean zenbat ikasgela eta irakasle izango dituen. Hori dela eta Baionako kaleak betetzera deitu dituzte guraso eta euskaltzaleak. Igandean, Herri Urratsera milaka lagun hurbildu dira beste urte batez,... [+]


Enpresari bat atxilotu du Ertzaintzak paperik gabeko langileak esplotatzea egotzita

Ikerketa urtarrilean abiatu zuen Ertzaintzak, biktimetako batek Gizarte Segurantzan laguntza eskatu ostean. Nahiz eta egunero hamar ordu baino gehiagoz lan egin "ez zuen nahikoa baliabiderik, ezta jateko ere". Ondorioz, zuntz optikoa instalatzen zuen enpresa bateko burua... [+]


Eguneraketa berriak daude