Landareak: Wollemi Araukaria


2005eko maiatzaren 29an

Museo bateko biltegiko hauts artean edo bitrina distiratsuenean, bost axola, laurogeita hamar milioi urteko fosil bat. Jurasikoko Araukarizeoen familiako senide batena. Gezurra dirudien izen biblikoa duen basozain batek, David Noblek, Australiako Sydney hiriburuaren aldamenean den Wollemi National Parkeko zoko batean begietara deigarri gertatzen zaizkion zuhaitz batzuk ikusten ditu 1994ko abuztuan; adar batzuk hartu eta botanikariei luzatzen dizkie. Laster dira munduko botanikari gehienak baba dariola, inbidia gorrian: milioika urte lehenago desagertu zela uste zen zuhaitz bat topatu da. Aurkitutako tokia eta aurkitzailearen omenez Wollemia nobilis deituko dena.

Wollemia espezie bakarreko generoa Araukarizeoen familiakoa da. Familia jurasiko honetan Araucaria dotoreak eta Agathis bitxia besterik ez dira. Azken honetako zuhaitzenak dira Araban topatu ziren anbar zahar sonatuak.

Ehun zuhaitz erliki eskas bizi omen dira aurkikuntzaren txokoan. Botanikaren mundutxoan ondoen gordetako sekretuetakoa da haien bizilekua. Handienak, 40 metro garai eta kana eta erdiko enborra, mila urte inguru izango omen ditu. Glaziazio, sute aro, kontinenteen mugimendu eta abar ez dira gai izan wollemiaren iraupen estrategiak deuseztatzeko. Orain hain ale gutxiren urritasun genetikoarekin aurrera nola egin litekeenaren kakoa jakin nahi da, antzeko egoeran diren milaka espezieren salbatze aldera.

Wollemia zuhaitzak mundu guztira hedatu nahi dira, bere iraupenaren ikur eta berme. Australiako gobernuak, lorategi botanikoak eta muintegiak lanean ari dira eta datorren urtetik aurrera edozeinek eskuratu ahal izango du zuhaitz hauetako bat. Aleren bat nahi baduzu sartu www.wollemipine.com atarian eta kuxkuxeatu. Zeure bihotzekoen kuadrilan fosil bat sartzeko aukera duzu... etxean bezala sentituko da zeure museoan...


Azkenak
BOLLOTOPAKETAK
Bollera subjektua erdigunean jartzera datorren hitzordua

Apirilaren 26, 27 eta 28 hauetan iraganen da Euskal Herriko bolleren topaketa, Leitza herrian. Izenak argiki dioen gisara bollerei irekitako jardunaldiak dira, baina, oro har, sexu/genero disidente oro da gomitaturik. Egitarau aberatsa eta askotarikoa ondurik, taldean... [+]


Gorputz hotsak
"Pianoa da konpainia izatea bezala, ez zara inoiz bakarrik sentitzen"

Musika klasikoa, regetoia eta rocka gustuko ditu Jakes Txapartegi pianistak (Hondarribia, Gipuzkoa, 2009). Itsua da, musika klasikoa jotzen du eta poliki-poliki jazza eta inprobisazioa ikastea gustatuko litzaioke. Etxean zuen teklatuarekin Pirritx eta Porrotxen “Maite... [+]


2024-04-28 | Axier Lopez
Dronea, munduko botere harreman desorekatuen ikur eta eragile

Giza asmakizun oro lez, onena eta txarrena egiteko gai dira. Baina, tamalez, dronea, beste ezeren gainetik, Mendebaldeko potentzia kapitalistek munduaren gehiengoa menpean jartzen jarraitzeko tresna nagusietakoa da. Zirrikitu teknologikoetatik haratago, funtsezko pieza da bizi... [+]


Iñaki Soto. Erredakzioko kazetaritza ardatz
"Gure Herriaren etorkizuna eta hizkuntzarena batera joango dira"

25 urte beteko ditu aurten Gara egunkariak. Ez da erraz izan. Teknologiak ekarritako iraultzari neurria hartuagatik ere, Espainiako auzitegietako epaileek erabakitako oztopo arbitrarioek egunean eguneko jarduna baldintzatu dute. Mirari hutsa, Iñaki Soto zuzendariaren... [+]


Migrazio eta Asilo ituna: Europaren legatu kolonialista denon begien bistan

Europar Batasunean berriki onartu den Migrazio Itunak, asko zaildu dizkie gauzak euren herrialdetik ihesi doazen eta asiloa eskatzen duten pertsonei. Eskuin muturraren tesiak ogi tartean irentsita, migratzaileentzako kontrol neurri zorrotzagoak onartu dituzte Estrasburgon,... [+]


Eguneraketa berriak daude