Azken aste hauetan, Babcock Wilcox (BW) historiko eta zaharraren gaia, hots, gaur egun Babcock Borsig denarena -zeinen jabea Austriako ATB multinazionala baita-, albiste nabarmena da prentsan, irratian eta telebistan: hala suertatu zen duela bi hamarkada eta gehiago, enpresa pribatuak ordainketen etenaldi sonatua egin eta gero, jabetza publikora pasatu zenean. Enpresako langileak, egun hauetan, zein hirurogeiko hamarkadan 2.000 inguru izatetik 500 bat izatera heldu direnez, beren lanpostuen alde mobilizatzen ari dira, ATBren politikak etorkizuna kolokan jartzen diela uste baitute. Langileen iritziz, litekeena da ATBren politika espekulazio operazio batera bideratua izatea, helburu lukeena enpresa bertan behera utzi eta lur-sailak operazio immobiliario baterako jartzea. Kalkuluen arabera, operazioa ehun milioi eurotik gorakoa izan daiteke. Salmentako azken prozesuan egindako kalkuluen arabera, enpresa horren ondarearen zenbatekoa 150 eta 200 milioi euro bitartekoa da. Berriro iritzietara etorrita, ATBko arduradunek, nahiz eta langileen grebari lock-outarekin erantzun dioten, ozenki diote prest daudela beste plan industrial bat abian jartzeko, ezkerraldeko enpresa hori salbatzeko.
Ustelkeria aspaldikoa da
Testuinguru horretan, BW pribatizatzeko eta ATBren jabetzara igarotzeko prozesuan, sindikalista eta enpresako batzordeko kide batzuen korrupzioari buruzko salaketak azaleratu dira, eta ondorioz, Espainiako Korrupzioaren kontrako Fiskaltzak aurkeztu salaketak ikertzen dihardu. Dena dela, BWko ustelkeria ez da atzo goizeko kontua: aspaldikoa da, pribatizazioaren eta Austriako ATB multinazionalaren esku geratu aurrekoa. ATBn jazotakoa izeberg oso baten erpina bakarrik da, eta aferaren barruan gobernuak, politikoak, ondoz ondoko enpresa-batzordeetako kideak eta sindikalistak ageri dira. Horregatik guztiagatik Korrupzioaren kontrako Fiskaltzak hainbat norabide eta garai ikertu beharko lituzke, hirurogeiko hamarkadan pribatu izatetik publiko izatera igaro zen enpresa horretan azken hogeita hamar urteetan zer gertatu den argitu dadin.
Hona hemen galdera gisa jasotako datu batzuk, norabide onean ibiltzeko balio dezaketenak. UCDren garaian, enpresa pribatu izatetik publiko izatera igaro zen BW: nolatan eta zergatik? Zer funtzio bete zuten orduan UCDren gobernuak eta banku pribatuak? PSOEko gobernuen garaietan zenbat diru publiko ezarri zen BWn eta nola kontrolatu zen inbertsioa? Nola bideratu ziren enplegua erregulatzeko espedienteak? Zenbati aitortu zitzaien baliaezintasun absolutua, nahiz eta ez zegokien? Zergatik bereizi zen arlo siderurgikoa (Produktu tubularrak) eta zergatik pribatizatu zen arlo hori? Izan ere, saldu egin zen BWek une hartan Tubos Reunidos enpresan zeukan %45eko partizipazioa, eta bereizi eta BWen kontura saneatu ondoren, prezio sinbolikoan saldu zitzaion Amurrioko enpresa horri. Bestalde, PSOEren gobernuak Manuel Fernandez izendatu zuen BWeko presidente, hots, enpresa-batzordeko kidea eta UGTko kide agerikoa, «La rubia» goitizenez ezagutzen zena: nolatan hori? Zer funtzio bete zuen Manuel Fernandezen taldeak enpresa horren gestioan eta beste enpresa osagarri batzuen sorreran? Denak UGTren eta PSOEren barruko lagunak ziren, hala nola Mansilla, Berezibar, Sota eta abar. Egia al da zuzendaritzako talde horrek bere burua aberastu zuela gestioan zegoenean eta hainbat pribilejio eman zizkiela orduko UGTko, CCOOko, ELA (A)-ko sindikalistei eta abarrei? Egia al da zuzendaritzako talde horrek enpresako plantillan txertatu zituela, nahiz eta enpresan ez lan egin, UGTko sindikalista kargudun batzuk, besteak beste Euskadiko UGTko idazkari nagusia? PPren gobernua kargura iritsita, zer dela eta BW pribatizatzeko horrelako amorrua? Zer interes zegoen prozesuan? Zein pertsona, alderdi eta sindikatu mesedetu zituen operazioak?
Hori guztia kontuan hartuta, on litzateke Korrupzioaren kontrako Fiskaltzak BWen historia hirurogeiko hamarkadatik aurrera ikertzea, zeinetan UCDren, PSOEren eta PPren gobernuak izan baitira arduradun politikoak. Era berean, komeniko litzateke BWen historiako aldi bakoitzean zer ustelkeria politiko eta sindikal gertatu den argitzea.
Jaurlaritza eta EAJ «sudurrak itxita»
Ustelkeria kirats handi horren erdian, zer egin du Eusko Jaurlaritzak? eta zer EAJk, hots, urte horien guztien buruan gobernua sustengatu duen alderdiak? Egin beharrekoa behintzat ez. Eusko Jaurlaritzako arduradunek, BW Madrilgo gobernuaren mendeko enpresa publikoa zela aitzakia hartuta, beste alde batera begiratu dute; ez dira batere inplikatu afera horretan, eta hiltzen utzi dute ekipamenduko ondasunen sektorean gailurra izan den euskal enpresa hori. Beste kasu batzuetan bezala, EAJ alderdiak, bai eta Ajuria Eneko gobernuak berak ere, Xabier Arzalluz orduko presidenteak egunen batean esan zuen hau jarri izan dute praktikan: «Sudurrak itxiz gobernatu eta kohabitatu behar izan dugu PSOErekin...». GAL taldeari buruzko ustelkeriaz eta operazioez mintzatu zen horrela. Beraz, euskal instituzio horietako arduradunek ere hartu behar lituzkete beren erantzukizunak.