Landareak: Oro elur laru


2005eko maiatzaren 15ean
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Oro elur laru batek estali du. Landareen aurtengorako modaren pasarela puri-purian da, zein baino zein pertxentago, soineko dotoreena nork azalduko borroka txikian dabiltza, banaka, zein nagusituko... Hor dator, ordea, sasi arkazia tropela (Robinia pseudoacacia), denak bat hartu eta oihal laru erraldoi bat penditzetan pirrilaka zabalduz paisajean, beste guztientzako begiak bereganatuz. Aurten sasi arkazia urtea da. Tarteka, klima-denbora ekuazioan ezkontza berezia ematen den urtetan gozatu daitekeen ikuskizuna. Gozotan gozatzekoa, etxe ondoko erleari galdetu bestela...
Sasi arkaziak lore zuri-laruxka ematen du, hostaia urdinxka azaldu baino lehenago. Kolonizatzaile aparta izaki, bat den tokian haren sustraietatik sasia hedatuz doa eta loraldian izaratzar galantak zabaltzen dituzte. Urrutitik adituko duzu bere usain eztia eta inguratuz gero baita erleen burrunba ere. Hazia oparo emateko nahi eta nahiezko erleen polinizazio lanaren truke eztigai aparta den nektar gozoa erruz eskaintzeko tratua egina omen dute aspaldi sasi arkazia eta erle saldo-buruek. Moko finentzat soilik sasi arkaziaren lorez egindako eztia ere kentzen zaie erlauntzei.
Moko finentzat da, bai, sasiko hau. Bere eztia bezalaxe egurra. Trinkoa eta tentsio handiko egurra denez gutxiena uste denean zartatzen da. Busti-lehorrean gaztainaren pareko, hark baino gehiago irauten duena ordea eta hesola edo baldotarako, kanpoko lanetarako ez beste erabili ohi da. Arotzaren eskurako zakarra, baso-mutilen atzaparren lan zatarretarako. Moko finen batenean ez bada, ez duzu erraza izango haren egurra zura eginda topatzea. Loraldiaren aitzakiarekin erramilotaren bat etxeratu nahi baduzu, kontuz zeuk ere eskuak, arantza galantak baititu mokodunengandik babesteko.


Azkenak
Iruñeko polizia-etxean hil zen Ndiayeren omenezko plaka kendu dutela salatu dute

“Badirudi memoria kolektibotik ezabatu nahi dutela hiriak bizi izan duen polizia-indarkeria arrazistaren ekintzarik latzena”, salatu dute. Bestalde, azken boladako diskurtso eta eraso arrazisten gorakadaren aurrean, elkarretaratzea deitu dute Irun eta Donostiako... [+]


Jaurlaritzak 600.000 esleipen publiko ikuskatu ditu, eta ez du Servinabarri lotuta bat bera ere aurkitu

Cerdan auziari loturiko Servinabar sozietatearekin eta Antxon Alonsoren beste hemeretzi enpresekin kontratu publikorik izan ote den jakiteko egin du aztertu ditu EAEko gobernuak azken hamar urtetako esleipenak. Antxon Alonsok Espainiako Senatuko talde politikoen galderak... [+]


Musikaren analisi feministak
Orbain bizien oinordeko, lerroarteak zabaltzeko

Bizi-biziak dira oraindik musikan dabiltzan emakume eta genero disidenteen azalean bizi izandako indarkeriaren orbainak. Ugaritu dira, halaber, orbain horiei buruzko ahotsak komunikabideetan, ikerketetan zein hainbat ekimenetan. “Asko dago egiteko oraindik”, diote... [+]


2025-07-23 | Garazi Zabaleta
Aukera Natura
Kuartangoko lursaileko paisaia eraldatzen

Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]


2025-07-23 | Jakoba Errekondo
Sagastien joeraren hipotesia

Etorri dira herriko jaiak. Gureak sanferminen atarikoak dira, uztailaren abiatzea. Eta aurten berrikuntza bat izan dute. Artisten herria da gurea, eta apain-apain janzten dute jaietarako, baina aurten, ustekabean, herriko kale nagusiko sarrerako sagarrondoak lorez jantzita hartu... [+]


Enborrik zulatzen ez duen okila

Euskal Herrian badugu inurrijale bat, baina ez da Ameriketan aurkitzen den ugaztun hori. Gurean hegazti bat da inurrijale amorratua dena, hainbeste gustatzen zaizkio inurriak ezen Debagoiena eta Debabarrenean inurrijale ere deitzen dioten. Eta hau, okil espezie bat da:... [+]


Zigiluen artean elkar ulertu, alternatibak eraikitzeko

Hainbat zigilu elkarrizketan jartzea. Horixe izan da Udako Euskal Unibertsitateak (UEU) eta EHKOlektiboak Usurbilen antolatutako jardunaldien abiapuntua. Bertan elkartu dira: EHKO Berme Sistema Parte hartzailea, Ekolurra zigilu ekologiko ofiziala, Idoki Iparraldeko etxe... [+]


Martxa eta burujabetzak

Madalenetan murgilduta gaudela irakurriko duzue askok artikulu hau, bestela ere pentsatu gure etorkizuneko egunerokoan, jai giro herrikoiak aurrez irudikatzen duen herria baita urte osorako desio dugun herri eredua, deskantsu pixka bat gehiagorekin, noski. Badira urte batzuk... [+]


Egia esan

Egia esan, ez dakit nola hasi zen, hedabideetan, kirolarien elkarrizketetan, egia esan errepikatzeko ohitura. Pilotariak, txirrindulariak, futbolariak… Aipamen hori egin ezean, gezurra esango zuten? Ebanjelioetako Benetan diotsuet imitatu nahia?

Hedabideetan ere agertu... [+]


2025-07-23 | Tere Maldonado
Nire garuna ote naiz? (I)

Antza denez, dualista naiz, izan nahi ez dudan arren. Esaldia bukle bat da: izan nahi ez dudan zerbait naiz, orduan: nor da esaldian ezkutuan dagoen nia, dualista izan nahi ez duena? Edo, alderantziz, dualista dena da, hain zuzen, ni hori (izan nahi ez badu ere)? Nahaspila... [+]


Mutualitateen itzalean: langileen osasuna mehatxupean

Demagun zure laneko giroa kaxkarra dela. Lan gehiegi dago, baina ez da kontratazio berririk egiten edo, egiten bada, eskasa. Lankideen arteko harremanak ez dira batere osasuntsuak, eta mobbing horizontala eta bertikala edozein momentuan hedatu daiteke. Oso estres maila handia... [+]


Gorputz hotsak
“Angustia handia sortzen dit ezer ez ikustera iritsi ahal izateak”

Euskal dantzak, pilates, bilobekin egon, gurutzegramak egin eta beste zaletasun asko ditu Grego Idiakez Kortak (Ezkio-Itsaso, Gipuzkoa, 1950). 62 urterekin iktus bat izan zuen, eta ordutik, ezin ditu nahi beste gauza egin. Iktusaren ondorioz, begi baten ikusmena galdu du, eta... [+]


Eguneraketa berriak daude