Krisian dago mundua. Aldaketa handiak gertatzen ari dira, zalantzarik gabe. Aro Garaikidea agortzen eta mundu berri bat sortzen ari da; beraz, ez gara aldaketa garaian bizi, baizik eta garai aldaketa bizi dugu. Trantsizio horretan, ordea, interes eta eredu desberdinak daude, zenbaitetan kontrajarriak. Esaterako, hainbatentzat globalizazioa kultura, hizkuntza, ideia eta sinesmen bakarra da, uniformetasuna. Aitzitik, beste zenbaitentzat, globalizazioa guztientzako kultura aniztasunaren, errespetuaren, bizikidetzaren, eta jendearen eta herrien eskubideen bermea da.

Aditu batzuen ustez, mundu berri hori ez da hegemonien mundua izango, ezta kontsentsuena ere, dibertsitateen mundua izango da, pluralitateena, desberdintasunena. Horrek guztiak aberastasuna ekarriko du, jende duintasunean, justizian eta maitasunean jatorria duen oinarria eraikitzea lortzen badugu.

Eta testuinguru nahasi horretan hezkuntzan pentsatu behar dugu: zertarako da hezkuntza? Agortzen ari den jendarte eredu bat iraunarazten jarraitu behar dugu edo eredu berri bat zabaltzeko tresna izan behar al du?

Bada plazaratu nahi dugun beste pentsamendu bat. Hezkuntzak ez luke inola ere Eskola Erkidegoa osatzen duten partaideen gauza izan behar soilik. Gure ustean, denbora luzeegian doaz eskola eta jendartea nork bere bidea eginez, maiz topo egiten ez duten bideak, gainera.

Eta horra hor emaitzak: haurrek balio batzuk jasotzen dituzte etxean, eta eskola saiatzen da balio horiek lantzen eta zabaltzen. Baina telebistak hezten ditu, baita teknologia berriek, filmek, eta abestiek jaurtitzen dituzten mezuek ere. Gainera, sarritan heziketa horiek ez doaz ildo berean. Eskolak eta jendarteak adostasunera heldu behar dute kontraesan horiek gainditzeko, eta, batez ere, batek egiten duen lana besteak hain bortizki ez dezan desegin.

Euskal Herrian lehen urratsak ematen ari dira norabide horretan. Hala, Euskal Curriculumean murgilduz, Derrigorrezko Hezkuntza amaitzen duenean 16 urteko euskal gazte batek zein ezagutzen, balioen eta trebetasunen jabe izan behar duen definitzen ahalegindu dira 50 aditu Udalbiltzaren, Sortzen-Ikasbatuaz-en eta Ikastolen Konfederazioaren enkarguz.

Orain hainbat arlotan lanean diharduten eragileen txanda da. Bakoitzak bere esparruan jorratu dituen gaiak eta eskuratu dituen ondorioak partekatzeko garaia da, eztabaida jendarteratze aldera. Horretarako, Udalbiltzak udazkena arteko prozesua zabaldu du, aukera paregabea jendartean ditugun aldarriek eskolan isla izan dezaten, eta behingoz eskolan landuko diren edukiak egunerokotasunez eta errealitatez tindatzeko.

Nazio Garapen Biltzarrak bere ekarpena ere egin nahi du. Seguruenik Euskal Herriko historia luze-laburrean egin den egitasmo antolatu garrantzitsuenak eta sakonenak nazio eraikuntza du bere lan ildoetako bat. Horren barruan Hezkuntza taldea ari da, aspaldiko partez, egiteke dugun Hezkuntza Sistema horren definizioa eta izaera harilkatzen.

Hala ere, ez dugu ahaztu behar zein den horren guztiaren subjektua: euskal haurra.

Gure haurra haur txiki bat da mundu handi honetan: herri txiki batekoa, herri gisa dagozkion eskubideak urratuta dituena; Europako hizkuntza zaharrenetakoa izan arren euskal lurralde gehienean ofizialtasuna ere ez duen hizkuntza da berea; jendarte anitzean eta zatituan bizi dena; informazioaren eta teknologiaren garaira egokitu behar duen Europako azken herri indigenaren partaide. Munduari begira eta zabalik hezi behar dugu gure haurra, dudarik ez. Baina ezaugarri horiek guztiek munduaren ikuskera desberdina emango diote, anitza eta aberatsa.

Errealitatea ikuspuntu kritikotik begiratzen irakatsi behar diogu, batez ere. Errealitate berrietara ikuspuntu kritikoz molda dadin, eta eraldatzeko ahalmena izan dezan.

Aldaketa garaia da, txanpa harrapatzen asmatu behar dugu. Gure esku dago, zor diogu munduari, geure buruari eta euskal haurrari!