Landareak: Auzolanean auzokalte


2005eko apirilaren 10an
Baratzetara ere iritsi da eromena. Lurrak sasoia hartu duenean aurtengorako pentsatutako baratzeko lanak arrapaladan egin behar. Orain arte elurrak galaraziak laster burutu behar, euri zaparradaren bat etorri aurretik...

Udaberrian bertan biltzeko uztekin batera geroagokoetan, uda berokoetan ere jarri behar aitzurra. Honelakoetan gauzak bi aldiz pentsatzeko denborarik ez hartzen ordea... eta gero izan ohi dira porru hazi ederrak! Bitan ez, hirutan pentsatu beharko genituzke baratze lanak. Zer barazki jarri, zein lan burutu behar den horretarako eta hirugarrena mantenua eta landarearen eta gure osasuna errazen nola zaindu. Azken honetarako landareen asoziazioak, zein zeinen ondoan jarri edo ez, nola antolatzea garrantzitsua da hirugarren helburu horren bilatzeko.

Landareak, geure moduan, etengabeko borroka batean bizi dira. Denek nahi dute ondo elikatu eta bere espeziea mantendu eta zabaldu. Estrategiak anitzak dira: ondokoaren zainei hazten ez utzi, auzoaren kontrako jario kimikoak, guda honetarako landare jende artean ez da Ginebrako hitzarmenik...

Baratzean landareak elkarren ondoan nola jarri antolatzerakoan kontuan eduki: batzuen artean elkarlana sustatzeko joera dute, hazkundean lagunduz edo arerioak diren izurriteak eta abar uxatuz; hazkunde azkarra eta motela duten landareak tartekatuz denbora eta lurra irabazten da; nolanahi ere, sustraikera desberdina duten landareen artean hobeto moldatzen dira.

Antolaketa honek landareen hazkuntzan eta uztetan duen eragina baratzegintza ekologikoaren barruan metodo biodinamikoa lantzen duen eskolak jorratu du, batez ere. Eskola honen eta tokian tokiko baratzezale amorratu askoren esperientziari esker barazki asoziazio onuragarri eta kaltegarri asko saiatu, antzeman, frogatu eta hedatzen ari da. Adibidez, auzokalte diren batzuk: baratxuria eta tipula, baba eta ilarrarekin; letxua, ekilorearekin; azak, marrubiarekin; patata, kuiarekin, tomatea, luzokerrarekin; apioa letxua, perrexila eta artoarekin. Aldiz, auzolanean gustura aritzen diren beste batzuk: zerba eta apioa, letxua eta tipula; baratxuria eta patata eta marrubia; porrua zainzuria, azenarioa, apioa, milua, marrubia, letxua, tipula eta tomatearekin.

Landareak gu bezala, egon edo jotzeko, aldamenean zein dugunaren arabera alde ederra...


Azkenak
2024-03-31 | Julen Azpitarte
Zinearen historiako film-kontzerturik “onena”

Oscar sari andana jaso zuen The Silence of the Lambs (1991) thriller-a zuzendu zuen Jonathan Demme (1944-2017) zinegile estatubatuarrak estreinatu zuen zineak inoiz eman duen kontzerturik onena: 1970eko hamarkadaren erdialdean New Yorken eratutako Talking Heads taldearen Stop... [+]


"Enpresa pribatuen esku utzi da segurtasun publikoaren norabidea"

Ertzaintzaren azken hamarkadako bilakaera teknologikoa aztertu du bere liburu berrian Ahoztar Zelaieta ikerketa kazetari, kriminologo eta ARGIAko kolaboratzaileak. Segurtasunaren industria ikertu eta Ertzaintzarekin duen lotura plazaratu du, La Ertzaintza que viene... [+]


Campi Bisenzioko GKN fabrikan batu dituzte langile borroka eta ekologismoa

2021eko uztailaren 9an jaso zuten kanporatze abisua Campi Bisenzioko GKN lantegiko 422 langileek. Biharamunean berean abiatu zuten fabrikaren okupazioa eta orduz geroztik bertatik dabiltza borrokan, deslokalizazioaren aurkako borroka zena bestelako industria eredu baten aldeko... [+]


Judith Bilelo Biachó
"Erakundeek ez digute lagunduko, guk geure hizkuntzan hitz egitea lortzen ez badugu"

Judith Bilelo Biachó gure artean izan zen iragan udazkenean, Garabideren Aditu programaren karietara. Ekuatore Ginean jaioa (Malabo, Bioko, 1975), bubi etniako kide da, bubiera hiztun eta hizkuntzaren aldeko militantea. Iraganaz bezainbat mintzo da orainaz, geroari... [+]


Eguneraketa berriak daude