Alemanian aurten bi kale mugimendu garrantzizko gertatu dira. Ekialdeko Alemania Demokratikoa eta Mendebaldeko Errepublika Federala elkartu zirela hamabost urte aurten bete izanagatik, oso bestelako motiboak zituzten mugimendu eta manifestazio horiek. Batzuetan -"astelehenetako manifestazioak"- Hartz IV legea oztopatu nahi zuten langileek, horren arabera estatuak langabetuei oso merke ordaindutako lanak ezarri nahi dizkielako.

Beste mobilizazioek are harrabots handiagoa egin dute Europa osoan: Opel-ek milaka lanpostu itxi behar zituela jakinda, greba "basatia" egin zuten autoen multinazionaleko beharginek.

Bi gertakizun horiek guztiontzako irakaspen gogorra dakarten arren, Europako sindikatuak ez dira oraindik ausartu abisua ozen zabaltzera: "Langileok, agur 35 orduak" alegia. Aldiz, mugimendu horiek direla eta idatzi diren guztien artean bi artikulu hautatu ditu Courier International astekari frantsesak, gainean dugun etorkizuna argitzen saiatu diren bi idazle ekialdeko alemaniarrenak.

Ekialdeko Alemaniako jendeei aldaketak oso azkar gertatu zaizkie. Mendebaldeko alemanen bizi maila urte gutxitan erdietsiko zutela agindu zitzaien, duela hamabost urte hango sistema komunista gainbehera etorri zenean. Aldaketaren onurak oraindik leku guztietara iritsi gabe direnean, enpleguen galerarekin eta enpresa handien deslokalizazioarekin egin dute topo. Perspektiba horretatik idatzi dute bi gizonok.

Christoph Hein antzerkigilea da bata eta Ulrich Beck soziologoa bestea. Mundializazioaren analisiaren zati handi batean ados datoz biak; baina Beck soziologoak esperantza argiak ikusten dituen moduan, Hein idazlea beldur da faxismoa berriro gainean ote dugun.

Alemanian nabarmen gelditu da gaur gobernuek ez dutela maniobra tarterik multinazionalen aurrean. Mundializazioa baldin bada herrialdeen artean dauden bizi maila, soldata eta zerga diferentziak erabiltzea etekinak ateratzeko, "estatuak ez dauka mundializazioaren eboluzioan batere eraginik" idatzi du Christoph Heinek. "Korporazio mundializatua lege nazionalen atzaparretatik at dago, estatu bakoitzaren legeak bere mugetaraino iristen direlako".


Estatuak bizi ahal izateko iturri bakarra du, eta kenduko balitzaio kartaz egindako gaztelua bezala hondoratuko litzateke: zerga. "Orain mundializazioak zerga derrigortuaren akabera ekarri du, zeren eta nahiko indar ekonomiko edukiz gero zergak ere negozia daitezkeelako". Korporazio handi batek zergak arintzea edo besterik gabe kentzea eskatzen badu, edo amore ematen zaio edo lanpostuak deslokalizatuko ditu, eta orduan estatuak zerga gutxiago biltzeaz gain langabetu gehiago hartu behar ditu bere gain.

"Estatuek ez dute amore eman behar xantaia horren aurrean", hala dio kontsentsu antiterroristak Europa osoan. Baina dotrina hau zaharkitua dago ekonomiari dagokionean, estatuen bizibidea bera arriskuan jarriko litzatekeelako bestela. Horregatik bazter guztietan "opariak" egiten zaizkie enpresei, kanpotik etor daitezen edo lehendik daudenek ihes egin ez dezaten.

Arazoa da bati eta besteari zergak arintzearen edo opari fiskalak egitearen poderioz -beti kalte handiagoen beldurrez- plan sozialak egokitu egin behar direla diru gutxiago edukitze horretara... halako batean erreserbak agortu arte.

Korporazio europar batek Vietnamen duen langileak orduko euro baten 6,5 xentimo kobratzen badu, erraz da ulertzen oraindik gauzak noraino iritsi daitezkeen. "Mundializazioak hartu duen bideak -idatzi du Cristoph Heinek- lehen eta bigarren mundua elkarrekin egokitzera darama. Bere helburua ez baita mundu justuago bat lortzea, dauden ezberdintasunak etekinik handiena lortzeko erabiltzea baino". Horregatik dago ziur Hein enpleguek Europatik desagertzen segiko dutela, eta ehun soziala ahulegi geratuko dela edozer sostengatzeko ere.

Korporazio mundializatuen indarrak teoria politikoaren erroak hankaz gora jarri dituela eta eskema berria honela esplikatu du Ulrich Beck soziologoak: "Gaur egun dirudunek ez dute lehen bezala honela edo bestela esku hartzearekin egiten mehatxu, ez esku hartzearekin edo alde egitearekin baizik. (...) Xantaia egiteko ahalmen honek aldatu du negoziaketa ekonomikoaren logika: beti eta edonon estraineko ezezkoa eman, ez inbertitu, eta gainera inori konturik eman beharrik gabe".

Logika horretatik ulertzen du Beckek jende artean dagoen ezinegon politikoa. Zeren eta gure botoekin aukeratu ditugunak gertakizun handien aurrean ikusle soilak dira, indarrik gabe, eta aldiz guk aukeratu ez ditugun pertsonak dira gure bizitza baldintzatzen duten erabakiak hartzen dituztenak. "Politikariek oraindik ez dute ulertu ez beren posizioa eta gurea mundu mundializatu honen modernitatean". Eta bere ustez eskema klasikoen arabera erreakzionatu duten sindikatuek ez dute askoz gehiago ulertu, suizidiora daramaten grebak antolatu dituztenerako. Ez Schröder kantzilerrak korporazioari "jokabide abertzalea" exigituz egindako deiak eta ez mobilizazioak estatu mailan antolatzen dituztenek, ez omen dute mundu berria ulertu.

Itxaropenari zirrikitua irekiz, Ulrich Beckek kapitalari aurre egin diezaiokeen kontraboterea ikusi du: "Kontsumitzaile politizatuan oinarritutako mugimendu soziala da hori. Erosteko erabakia bihur daiteke boto, erosleak horrekin korporazio handien politikari buruzko iritzia emango duelarik.

Korporazioek ez inbertitzeko indarrak badu kontrako indarra: gizakiok ez erosteko eta mugimendu transnazionalek boikota eragiteko dugun indarra". Etorkizuna hortik lantzea da bere proposamena, korporazio transnazionalek etekina kontsumoaren mundializazioari ateratzen dioten moduan, beren puntu ahula hori delakoan. "Korporazio ahalguztidunek ere ezinezkoa dute bezeroak kanporatzea".

Askoz ilunago bukatu du bere artikulua Hein antzerkigileak. Errepublika Demokratikotik -garai gogorretan- ateratzeko aukera eman eta duintasunez etxean geratzea erabaki zuen intelektual honek pesimismoz ikusten du Europako politikariek diruzain onak bezala, beren poltsiko hutsak erakutsi eta politikari txar bezala, tunelaren bukaeran argia ikusi dutela esaten dutela. "Argi horrek ez dakigu zer iragartzen digun. Aingerua agian, argiaren aingerua edo ilunpearen aingerua: gure historia ezagututa, aurreikusi daiteke Europako alderdi nazional eta nazionalistek hartuko dutela indarra. 1946an, Mundu Gerra bukatu eta urtebetera, Thomas Mann-ek esan zuen faxismoaren garaia bukatzetik urrun geundela. Gazte nintzenean irakurri nuen esaldi hori eta ez nuen batere ulertu, histerikoa iruditu zitzaidan eta errealitatetik aparte zegoena: faxismoa behin betiko garaitu berria genuen, ezta? Gaur egun beldur naiz Thomas Mannek oso urruneko gertakizunak aurreikusi ote zituen".

www.argia.eus/nethurbil helbidean, gai honi buruzko informazio gehiago eta Interneteko loturak.