Gaixo neuromuskular ugari Gipuzkoan
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Gipuzkoa da mundu osoan gaixotasun neuromuskularrik gehienetarikoa duena. Eta erasandakoen portzentaje altuenak Urola-Kosta eta Deba Beherea eskualdetakoak dira, 67 kasu milioi biztanleko hain zuzen ere -beste lekuetan milioi biztanleko hamar kasu diren bitartean-. Euskadiko Gaixo Neuromuskularren Elkarteen Federazioko lehendakariordeak, Antonio Alvarezek, esan zuen Euskal Herrian 4.000 gaixo inguru daudela, eta aipatutako bailaretan hainbeste kasu izatearen arrazoia gizarte "itxi eta homogeneoa" izanik, mendetan zehar familien artean izandako gurutzatzeak direla.
Ehun gaixotasun neuromuskular baino gehiago daude. Gehienak hereditarioak dira, eta beren ezaugarria da muskuluen funtzionamendu eskasa. Sintomarik nabarmenena ahultasun muskularra da, eta horrexegatik eguneroko keinu eta jarduerek ahalegin handia eskatzen diote erasandako gaixoari. Gaitz hauek ezezagunak dira gizartearentzat, Javier Conde atleta paralinpiko eta munduko markarik onenaren jabearen kasu bakanak salbu.
Zerk sortzen ditu gaitz horiek? ADNaren katean gene bat edo gehiago akastunak izaten dira, eta horrek eragiten ditu hainbat gaixotasun; normalean ebolutiboak izaten dira, ez daukate sendabiderik eta diagnostikoa bizitzaren edozein unetan egin daiteke.
Erasandako muskuluaren arabera, gaixoak barre egiteko zailtasunak eduki ditzake, betazalak eroriak, ibiltzeko eta lekuz aldatzeko oztopoak, noiznahi erori, deformazioak, bihotzeko arritmiak, edo ahoratu, arnastu nahiz irensteko zailtasunak, beste hainbat sintomaren artean.
Gaitz horiek ez dira sendatzen, baina sintomak asko arindu daitezke errehabilitazioarekin. Horregatik, erasandako gaixoek fisioterapia eta errehabilitazioa indartzea eskatzen dute behin eta berriz, eta Osakidetzak eskaintzen dituen ohiko zerbitzuen barruan sartzea.
Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana.
Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia.
Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.
Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]
Abuztuaren 29ko gaueko egitaraua bertan behera utzi dute, iazko jaietan gau horretan izan baitziren indarkeria kasuak: sumisio kimiko bidezko sexu erasoak eta borrokak "nabarmen" areagotu zirela azaldu du Amets Jauregizar herriko alkateak. Abuztuaren 28tik 31ra bitarte... [+]
Erabilera bakarreko plastikoen ekoizpenari eta erabilerari jarri nahi dizkiete mugak bereziki. Plastikoaren ekoizpena bikoiztu dute mende hasieratik, eta igoera horren arrazoia erabilera bakarreko plastikoak dira nagusiki.
Von der Leyenek eta Trumpek akordioa lortu eta astebetera egin du mehatxua AEBetako presidenteak, Europako herrialdeek hitzartutakoa beteko ez dutela kezkatuta. Europako produktuei %15eko muga zergak ipintzeaz gain, Europako Batasunak AEBetan 600.000 milioi euro gehiago... [+]
Suhiltzaileek kontrolpean dute Ibarbeibar ibarreko sutea, Eneritz, Muruzabal, Añorbe eta Obanos herrietan egondakoak hain zuzen ere. Nafarroako Gobernuak behin-behineko debekua ezarri dio nekazaritzan sua erabiltzen duen edo sor dezakeen makineriari.
The Lancet aldizkariak argitaratutako ikerketa batek eman du datua eta ohartarazi du plastikoaren ekoizpenak osasunean eragina duela bere ekoizpen prozesu osoan eta gazte zein helduei eragiten diela. Gehitu du 1950tik 200 aldiz biderkatu dela plastikoen ekoizpena.
Brasilgo Auzitegi Gorenak eman du sententziaren berri, Bolsonaro oraindik Luiz Inazio da Silva Lula Brasilgo egungo presidentea pozoitu eta Alexandre de Moraes epailea hil nahi izateagatik epaitzen ari diren bitartean. Sare sozialik erabili ezin zuenean,... [+]
Bilboko Konpartsen Federazioak 2025eko Aste Nagusirako prestatu duen egitaraua aurkeztu du Arriaga Plazan. Federazioak, konpartsek eta Jai Batzorde Mistoak 600 jarduera baino gehiago prestatu dituzte, "gustu guztientzako ekintzez betetako Aste Nagusiaz gozatzeko".
Hiroshima eta Nagasakiko masakre nuklearren 80. urtemuga heldu zaigu, eta inoiz baino eskasagoak dira itxaropentsu izateko inputak. Hala ere, No More Hibakusha! aldarrikatzen jarraitu beharko dugu... ordukoei ez ezik geure buruari zor diogulako.
Israelgo lehen ministroa Segurtasun Kabinetearekin biltzekoa zen asteartean, "Gaza osorik okupatzeko planaz" eztabaidatzeko eta hori aurrera eramateko; baina atzeratu egin dute bilera. Israelgo armadaren buru Eyal Zamirrek, aldiz, Gazan diharduten lurreko soldaduei... [+]
Zer: Orquestra de la Comunitat Valenciana
Zuzendaria: Mark Elder
Bakarlaria: Nelson Goerner (pianoa)
Egitaraua: Txaikovsky eta Xostakovitxen lanak
Lekua: Kursaal Auditorioa, Donostia.
Data: abuztuaren 3a.
-------------------------
Orquestra de la Comunitat Valenciana... [+]
Pablo Gonzalez Polonian atxilotu zuten 2022an espioitza leporatuta. 2024ko abuztuan aske utzi zuten baina ez zuten bere prozesua itxi. Orain, prozesua berriz ireki eta epaileek 2025eko udazkenean epaitu nahi dute Gonzalez.
Bigarren aldiz da El Salvadorko presidente Bukele, konstituzioak legegintzaldi bat baino gehiagoz presidente izatea debekatzen badu ere. Orain, konstituzioa aldatu eta nahi beste aldiz hautatu dezakete presidentea.
Gasteizen igandean eginiko agerraldian, Txosnak. Gureak, denonak dinamikako kideek gaitzetsi dute txosnak ez direla enpresen gisara tratatu behar: "Gure ospakizunak edukiz hustu nahi dituztenen kontra, konpromisoaren, aniztasunaren eta autogestioaren alde egiten... [+]
Urtero legez, hitzordua izan dute igandean Sare eta Etxerat elkarteek Hego Euskal Herriko 11 hondartzatan. Euskal preso, iheslari eta deportatuak etxeratzearen aldeko aldarriak egin dituzte.