Espainiako Estatistika Institutuak (INE) egin eta hiru hilero argitaratzen duen Biztanleria Aktiboaren Inkestaren arabera, urte honen hirugarren hiruhilekoaren datu ofizialak -hau da, urteko azken datu ofizialak- aipatutako egoeraren adierazle dira. BAIk argi azaltzen du emakumeek lan-merkaturatzeko gogoa dutela, emakume langabetuak eta landunak batzen dituen jarduera-tasak inoizko mailarik altuena lortu baitu (%44,66). Denek ez dute enplegurik aurkitzen; ondorioz, emakumeen langabezia-tasa (%14,38) gizonezkoen tasatik (%7,87) urruti samar dago, nahiz eta langabezia askoz gehiago jaitsi den emakumeen artean (57.100), gizonen artean baino (4.200).
Aurrera egin baino lehen, datuak dagokien neurrian aztertzeko, azpimarratzekoa da Euskal Herri mailako Estatistikako Institutu Nazional euskaldunik ez izateak gure herrialdearen benetako datuak behar bezalako aldikotasunaz ikertzeko aukera kentzen digula. Kasu honetan, beste hainbestetan bezala, Espainiako INEren datu ofizialetara jo behar izan dugu ezinbestean; horrek Euskal Herrian bizi dugun egoera sozio-ekonomikoaren benetako irudia desitxuratzen du. Gehienetan bezala, Ipar Euskal Herriko errealitatea ilunpean geratzen da, ez dugulako bertako egoerari buruzko datu ofizialik.
Gizonezkoen eta emakumezkoen langabezia orekatzen ari da, ez, ordea, okupazioa
Urte honen hirugarren hiruhilabetekoak Hego Euskal Herriko langabetu kopuruaren jaitsiera ekarri du, BAIren datuen arabera. Horrela, 103.000 pertsona langabetu zenbatu ziren orotara, hau da, lau lurraldeen populazio aktiboaren %8,15. Okupatutako populazioak ere 9.700 pertsonako hazkundea izan du urteko bigarren seihilekoari dagokionez, guztira 1.029.300 pertsona bilduz. Esan beharra dago hirugarren hiruhilekoko langabeziaren jaitsierak emakumeen kopuruetan eragin duela batez ere, 6.600 langabetu gutxiago eraginez.
Ondorioz, emakumeen eta gizonen arteko langabeziaren banaketa orekatu egin da joan den hirugarren hiruhilekoan eta emakumeen %49,80 eta gizonen %50,20 gainditu ditu. Okupazioaren arloan, aldiz, ez dago aipatutako orekarik. Pertsona landunen gehiengoa gizonezkoek osatzen dute (%59,20), emakumeen kopuruarekin alderatuz (%40,80). Generoak bereizketak ezartzen ditu populazio aktiboaren gaineko langabezia-tasan, emakumeen kaltean betiere. Horrela, Nafarroan emakumeen langabezia-tasa %6,55koa da, gizonezkoen %3,11koaren aldean. Araban, emakumeen tasa %10,16koa da eta gizonena %5,92koa. Gipuzkoan, emakumeen langabeziaren ehunekoa 8,52koa da eta gizonena %5,70ekoa. Azkenik, Bizkaiko emakumeen langabezia-tasa %12,03koa da eta gizonezkoena %10,17koa.
Aldi baterako lan prekarioa
Joan den hirugarren hiruhilekoan emakumeen langabezia-tasa jaitsi eta lan-merkatuaren bilakaera positiboa izan bada ere, sindikatu guztien iritziz, sortzen ari den enplegua aldi baterakoa eta prekarioa da, bereziki larria dena emakume eta gazteen kasuan, behin-behinekotasuna nabarmen areagotu baita. LAB sindikatu abertzalearen arabera, Hego Euskal Herrian sinatutako kontratuen %92,3 aldi baterakoak ziren (%93 emakumeen artean eta %95,1 gazteen artean). ELAk, bestalde, urteko lehen seihilekoari dagokion koiuntura txostenean adierazi duenez, behin-behinekotasun indize altuak %0,2ko gorakada izan du tarte horretan; gainera, hirugarren hiruhilekoko bilakaera antzekoa izan da, ikusi dugun bezala. Ebentualtasunak eragin apalagoa du gizonezkoen artean (%24,9), emakumeen artean %35,5ekoa delako.
Berdintasunik ez etxeko zereginen banaketan
Argazkia osatzeko, emakumeek pairatzen duten soldata-bereizkeriari buruzko datuez gain (ezkerreko orrialdeko koadroan zehaztuak), ezin ahantz genezake emakumeek familiaren baitan bikotekide edo bizikideen partetik bizi duten bereizkeria. Denon begi bistan da etxeko arduren banaketa ez dela ez bidezkoa, ez parekatua emakume eta gizonezkoen artean. Era berean, egungo osasun eta gizarte zerbitzu publikoen gutxiegitasunak ezin batera dezaketen lanaldi bikoitza izatera behartzen ditu emakumeak.