Makina bat kontu


Glaziar suitzarrak urtzeko arriskuan

Asko azkartu da Suitzako glaziarren urtzea azken hamabost urteotan. 1985etik 2000ra bitartean azaleraren %18 galdu dute, Zuricheko Unibertsitateko ikerlariek egindako azterketa baten arabera. Frank Paulek zuzendutako ekipoak 1973tik 1985era bitartean glaziarrek azaleraren %1 baino ez zutela galdu adierazi du, baina hurrengo hamabost urteetan erabat aldatu dela urtzearen joera. Aipatu ikerketa egiteko, sateliteek hartutako datuak aztertu dituzte.
Glaziar txikiak dira lehen-lehenik tenperatura-igoeraren eragina sufritzen dutenak. Azken 150 urteetan Alpeetako batez besteko tenperatura 1,2°C igo da eta 2003ko uda beroak izugarri eragin zuen glaziar txikietan. Horrela, udan glaziar batek 30 zentimetro galtzea ohikoa den bitartean, azken urteotan 70 zentimetrora iritsi da galera eta 2003. urtean 3 metrora ere ailegatu zen.
Hau dela eta, Alpeetako glaziarrak eskalada-gune bihur daitezke udan eta ez dugu ahaztu behar orain arte udan ere eskiatzerik izan dela. Beraz, badirudi negozio-aldaketa aurreikusi beharko dutela bertako eragile ekonomikoek.


Afrikan zenbat eta gehiago arrantzatu, orduan eta gutxiago ehizatzen da

Erlazio zuzena topatu dute Afrikako belarjaleen haragiaren kontsumoaren eta arrantza kantitatearen artean, Ghanan Justin Brashares eta lagunek azken hogeita hamar urteko datuekin egindako ikerketan. Science aldizkarian argitara emandako artikuluan, arrantza gutxi egin den urteetan belarjaleen harrapaketa hazi egin dela adierazi dute, baina bien arteko oreka beharrezkoa da, gehiegizko arrantza egiteak ere hainbat arrain espezie desagertzeko arriskuan jar baititzake.
Mendebaldeko Afrikan basa animalien merkataritzak 400.000 tona haragi mugitzen ditu urtero. Kantitate honen zati bat ehiza ilegalaren ondorioa da, hau da, primate, elefante, txori eta babesturiko beste hainbat espezie ehizatzetik dator. Egoera honek osasun arazo ugari sortzen ditu, ez baitugu ahaztu behar primateek gaixotasun asko transmiti diezaizkiokela gizakiari.
Cambridgeko Britainiar Unibertsitateko eta Kaliforniako Unibertsitateko Justin Brashares eta lagunek Ghanako arrantza datuak eta sei babesleku naturalenak alderatu dituzte. Horrela, 41 basa espezieren segimendua egiterik izan dute 1970 eta 1998 bitartean, eta oso garbi ikusi da arrantza gutxi egin den urteetan animalien ehiza hazi egin dela.
Ikerketa honetan datuak emateaz gain, ondorioak ere atera dituzte. Horien artean hauxe: biodibertsitatea ezingo da babestu giza populazio lokalen elikagai-segurtsuna bermatzen ez bada. Beraz, biodibertsitatea zaintzeko edozein proiektutan bertako populazioak kontuan hartu behar dira.


Azkenak
2024-03-31 | Julen Azpitarte
Zinearen historiako film-kontzerturik “onena”

Oscar sari andana jaso zuen The Silence of the Lambs (1991) thriller-a zuzendu zuen Jonathan Demme (1944-2017) zinegile estatubatuarrak estreinatu zuen zineak inoiz eman duen kontzerturik onena: 1970eko hamarkadaren erdialdean New Yorken eratutako Talking Heads taldearen Stop... [+]


"Enpresa pribatuen esku utzi da segurtasun publikoaren norabidea"

Ertzaintzaren azken hamarkadako bilakaera teknologikoa aztertu du bere liburu berrian Ahoztar Zelaieta ikerketa kazetari, kriminologo eta ARGIAko kolaboratzaileak. Segurtasunaren industria ikertu eta Ertzaintzarekin duen lotura plazaratu du, La Ertzaintza que viene... [+]


Campi Bisenzioko GKN fabrikan batu dituzte langile borroka eta ekologismoa

2021eko uztailaren 9an jaso zuten kanporatze abisua Campi Bisenzioko GKN lantegiko 422 langileek. Biharamunean berean abiatu zuten fabrikaren okupazioa eta orduz geroztik bertatik dabiltza borrokan, deslokalizazioaren aurkako borroka zena bestelako industria eredu baten aldeko... [+]


Judith Bilelo Biachó
"Erakundeek ez digute lagunduko, guk geure hizkuntzan hitz egitea lortzen ez badugu"

Judith Bilelo Biachó gure artean izan zen iragan udazkenean, Garabideren Aditu programaren karietara. Ekuatore Ginean jaioa (Malabo, Bioko, 1975), bubi etniako kide da, bubiera hiztun eta hizkuntzaren aldeko militantea. Iraganaz bezainbat mintzo da orainaz, geroari... [+]


Eguneraketa berriak daude