Urriko hostoak
Ez, idazle bat ez da ezeren polizia: idazleak badaki gauzek eta gertakariek itxura jakin bat agertzen dutela, itxura jakinaren atzean beste bat ezkutatzen dutela, eta beste bat, eta beste bat…
«Kontuak horrela dituk!», esan ohi dugu, begiratzeko modu eta egia kolore bakarrekoak baleude bezala.
Horregatik ez zaizkit, oro har, politikaren uztarrira itsuegi lotzen diren intelektualak gustatzen. Pentsamenduaren profesional gisa ageri dira, eta ez dute, publikoan behintzat, beren egiari buruzko inolako pitzadurarik erakusten. Aitzitik: pitzadurarik ez erakustea bihurtu dute beren ofizioa, pitzadurarik agertzen ez dutelako dute publiko fidela. Imajinatu nahi nituzke etxeratutakoan beren buruei galderak egiten eta, aldi berean, whiskiaz lepo egiten. Baina kostatu egiten zait eszenaren lehendabiziko partea imajinatzea, nire idazle-ofizioak halako zirkunstantziak irudikatzea eskatzen didan arren.
Idazleok ez gara inor baino ez jatorrago ez aluago. Kalean adina jator eta putakume dago gure artean ere. Ez gara »ez genuke izan behar!» ezeren polizia, hori da sarriegi ahazten zaigun kontu nagusia.
Bagdadeko emirrak begiak atera zituen errotik bere atzaparrekin. Behin itsututa, iragarpen hobeak egiteko gai izango zela espero zuen. Une hartan, ordea, hegazti harraparien karrankak entzun zituen gero eta hurbilago…
Gelditu nintzen, eta begietara so egin genion elkarri.
"Behiaren behi-izaerak oso zirrara sakona eragin zion nire gizon izaerari »tentsio izugarriko une horretan gure begiradak gurutzatu baitziren». Hain zirrara sakona eragin ere, non nire giza izaerarekiko, hau da, nire generoarekiko, nire giza generoarekiko urrutiramendua sentitu bainuen. Sentimendu benetan bitxia zen: gizakiaren lotsa, animalia baten aurrean; eta seguru asko orduantxe nabaritu nuen lehendabiziko aldiz sentimendu hori. Niri begiratzen eta ni ikusten utzi nion behiari, eta horrek berdindu egin gintuen, ni ere animalia bihurtu bainintzen. Baina animalia estrainioa sentitu nintzen, baita legez kanpoko animalia ere, zilegi bazait horrelakorik esatea".
Gure jaun artista Gombrowicz-en goiko testu hori irakurtzen ari zelarik, telefonoak jo du.
Gure jaun artistak egunak daramatza lanik egin gabe, irakurri gabe, idatzi gabe. Ezin ditu orduak organizatu. Buru-sentimenduak, erabateko sorgorrez. Uste du ez diola ezerk sendatuko barrena zornatzen ari zaion zorigaiztoa. Hondoraturik dago, irin-aska batera botatako txanpon bat baino galduago. Hormako erlojuak, leihoetako errezelek eta egongelako bazter batean dagoen begoniak gure jaun artistak baino izatasun gehiago dute.
Telefonoak jo du ostera.
Gure jaun artistari beldurra dio garunak ukitu eta abailduraren pultsua sentitzeari.
Telefonoa deskonektatu du.
Udazkeneko hostoena bezalako ahidura hori; eraman txarreko trenpe dekadentea…
Oinik gabe gelditu izanaren halako sentsazio etereo bat, non ez baitute ezer pisatzen hego-haizeak eta euriak, lotsak, kontzientzia txarrak, aurrera egiteko gogo-faltak…
Mendi aldera irten da gure jaun artista, behi bati begiratzeko premia erabatekoaz.
Timeo hominem unius libri zioten klasikoek. Liburu bakarrekoa ez da azkarra, ez irekia, ez da kultura handikoa, baina bai pitzadurarik gabea.
Boterearen neurri-neurrikoa, alegia.
Babel liburutegiko apalategiak, ordea, azkenik gabeak dira, infinituak. Handia da, azkenik gabea, bertan dagoen aukera ere. Aukerak dituena da aske ala aukerak izatea ez da aski? Askatasunik ez da existitzen, ados, baina askeak bagina bezala bizitzen ahalegindu behar genukeela uste dut. Babeleko apaletan daude pentsamendu bakarra nahi luketen liburuak, ados, baina, horregatik hain zuzen, pentsamendu bakarraren aurkako antidotoa eta sinboloa da Babeleko liburutegia. Diferentziaren eta ugaritasunaren eta askatasunaren jauregia da, eta Bibliak esaten badigu ere Babeleko dorretik datorren ugaritasuna Jainkoaren zigorra izan zela, bedeinkatua bedi onkeriatik aterako gaituen oro, ongi etorria bedi giza harrokeria apaltzera datorren oro.
Gaur, ordea, Legebiltzarra da eztabaidako gune eta kale eta taberna eta herri-areto bakarra. Hala beharko du izan, demokrazia formalak formalitate gehiegia baitakar, baina orain hogeita bost urte estatutuaren maiuskula guztiak eta minuskula bat edo beste ulertzera iritsi baginen, nago gaur ez garela plan eta planta berrien maiuskula handienez ere jabetuko.
Legebiltzarrak garai bateko pedagogia politiko hura ito du. Glu-glu.
Europa barruan hegaldiak hartzea trenez bidaiatzea baino 26 aldiz merkeagoa izan daiteke, 31 herrialdetako 142 ibilbidetan oinarritutako Greenpeaceren ikerketa baten arabera. Hegaldien zerga pribilegioei egotzi die desparekotasuna, eta trenbidea merketzeko neurriak eskatu ditu.
Israel Gazan egiten ari den genozidioaren aurkako mezuak adierazteagatik mota askotako errepresioa jasan du Irlandako Kneecap musika taldeak: Liam Óg Ó hAnnaidh kidea asteazkenean epaitu zuten, Londresen emandako kontzertu batean Hezbollah miliziaren bandera... [+]
ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek aurkeztu dituzte Herri Ekimen Legegilearen sinadurak Eusko Legebiltzarrean. Orain pilota alderdien teilatuan dagoela esan dute, eta herritarren borondatea kontuan izatea eskatu diete.
Israelgo armadaren barne agiri batean agertzen diren datuek diote Gazan hil dituzten sei palestinarretatik bost zibilak direla, azken hamarkadetan aurrekaririk ez duen sarraskia izanik. Israelgo zerbitzu sekretuek maiatzean zioten armadak Hamaseko eta Jihad Islamikoko 8.900... [+]
Bilboko Konpartsek elkarretaratze jendetsua egin dute Arriaga Antzokiren aurrean azken egunetako eraso sexisten aurka egiteko. Konpartsek adierazi duten arabera, erasoak kopuruz eta intentsitatez handitu dira. Aste Nagusiaz gozatzera gonbidatu dituzte herritarrak, eta... [+]
Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.
Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]
Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.
Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.
.jpg)
Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.
Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.
Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.
Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]