Urriko hostoak
Ez, idazle bat ez da ezeren polizia: idazleak badaki gauzek eta gertakariek itxura jakin bat agertzen dutela, itxura jakinaren atzean beste bat ezkutatzen dutela, eta beste bat, eta beste bat…
«Kontuak horrela dituk!», esan ohi dugu, begiratzeko modu eta egia kolore bakarrekoak baleude bezala.
Horregatik ez zaizkit, oro har, politikaren uztarrira itsuegi lotzen diren intelektualak gustatzen. Pentsamenduaren profesional gisa ageri dira, eta ez dute, publikoan behintzat, beren egiari buruzko inolako pitzadurarik erakusten. Aitzitik: pitzadurarik ez erakustea bihurtu dute beren ofizioa, pitzadurarik agertzen ez dutelako dute publiko fidela. Imajinatu nahi nituzke etxeratutakoan beren buruei galderak egiten eta, aldi berean, whiskiaz lepo egiten. Baina kostatu egiten zait eszenaren lehendabiziko partea imajinatzea, nire idazle-ofizioak halako zirkunstantziak irudikatzea eskatzen didan arren.
Idazleok ez gara inor baino ez jatorrago ez aluago. Kalean adina jator eta putakume dago gure artean ere. Ez gara »ez genuke izan behar!» ezeren polizia, hori da sarriegi ahazten zaigun kontu nagusia.
Bagdadeko emirrak begiak atera zituen errotik bere atzaparrekin. Behin itsututa, iragarpen hobeak egiteko gai izango zela espero zuen. Une hartan, ordea, hegazti harraparien karrankak entzun zituen gero eta hurbilago…
Gelditu nintzen, eta begietara so egin genion elkarri.
"Behiaren behi-izaerak oso zirrara sakona eragin zion nire gizon izaerari »tentsio izugarriko une horretan gure begiradak gurutzatu baitziren». Hain zirrara sakona eragin ere, non nire giza izaerarekiko, hau da, nire generoarekiko, nire giza generoarekiko urrutiramendua sentitu bainuen. Sentimendu benetan bitxia zen: gizakiaren lotsa, animalia baten aurrean; eta seguru asko orduantxe nabaritu nuen lehendabiziko aldiz sentimendu hori. Niri begiratzen eta ni ikusten utzi nion behiari, eta horrek berdindu egin gintuen, ni ere animalia bihurtu bainintzen. Baina animalia estrainioa sentitu nintzen, baita legez kanpoko animalia ere, zilegi bazait horrelakorik esatea".
Gure jaun artista Gombrowicz-en goiko testu hori irakurtzen ari zelarik, telefonoak jo du.
Gure jaun artistak egunak daramatza lanik egin gabe, irakurri gabe, idatzi gabe. Ezin ditu orduak organizatu. Buru-sentimenduak, erabateko sorgorrez. Uste du ez diola ezerk sendatuko barrena zornatzen ari zaion zorigaiztoa. Hondoraturik dago, irin-aska batera botatako txanpon bat baino galduago. Hormako erlojuak, leihoetako errezelek eta egongelako bazter batean dagoen begoniak gure jaun artistak baino izatasun gehiago dute.
Telefonoak jo du ostera.
Gure jaun artistari beldurra dio garunak ukitu eta abailduraren pultsua sentitzeari.
Telefonoa deskonektatu du.
Udazkeneko hostoena bezalako ahidura hori; eraman txarreko trenpe dekadentea…
Oinik gabe gelditu izanaren halako sentsazio etereo bat, non ez baitute ezer pisatzen hego-haizeak eta euriak, lotsak, kontzientzia txarrak, aurrera egiteko gogo-faltak…
Mendi aldera irten da gure jaun artista, behi bati begiratzeko premia erabatekoaz.
Timeo hominem unius libri zioten klasikoek. Liburu bakarrekoa ez da azkarra, ez irekia, ez da kultura handikoa, baina bai pitzadurarik gabea.
Boterearen neurri-neurrikoa, alegia.
Babel liburutegiko apalategiak, ordea, azkenik gabeak dira, infinituak. Handia da, azkenik gabea, bertan dagoen aukera ere. Aukerak dituena da aske ala aukerak izatea ez da aski? Askatasunik ez da existitzen, ados, baina askeak bagina bezala bizitzen ahalegindu behar genukeela uste dut. Babeleko apaletan daude pentsamendu bakarra nahi luketen liburuak, ados, baina, horregatik hain zuzen, pentsamendu bakarraren aurkako antidotoa eta sinboloa da Babeleko liburutegia. Diferentziaren eta ugaritasunaren eta askatasunaren jauregia da, eta Bibliak esaten badigu ere Babeleko dorretik datorren ugaritasuna Jainkoaren zigorra izan zela, bedeinkatua bedi onkeriatik aterako gaituen oro, ongi etorria bedi giza harrokeria apaltzera datorren oro.
Gaur, ordea, Legebiltzarra da eztabaidako gune eta kale eta taberna eta herri-areto bakarra. Hala beharko du izan, demokrazia formalak formalitate gehiegia baitakar, baina orain hogeita bost urte estatutuaren maiuskula guztiak eta minuskula bat edo beste ulertzera iritsi baginen, nago gaur ez garela plan eta planta berrien maiuskula handienez ere jabetuko.
Legebiltzarrak garai bateko pedagogia politiko hura ito du. Glu-glu.
María Chivite Nafarroako Presidentearen "konfiantza galdu" duela eta, Ramón Alzórrizek PSNko idazkariorde nagusi eta Nafarroako Parlamentuko bozeramaile izateari utziko dio. Bere bikotekidea uardia zibilaren ikerketaren jopuntuan dagoen Servinabar enpresan... [+]
Lanaren Ekonomia irratsaioan faxismoaren gorakada aztertu dugu, munduan eta Euskal Herrian gertatzen ari dena.
Elkarrizketa ilustratzeko erabili dugun argazki nagusia 1970eko hamarkadan hartua da. Erratzuko plaza festetarako apainduta ageri da, ezpelez atonduriko ohiko eszenatokiarekin eta etxetik etxera zintzilik, dilindan dauden xingolekin. Urrunean bi soinulari agertzen dira, Maurizio... [+]
Taldeko kideen aurkako eraso matxistak talde osoaren aurkako eraso gisa ulertzen dituela adierazi du Aroztegiko Elkartasun Komiteak. Komiteak salatu duenez, Aroztegiko epaiketara ikusle gisa sartu nahi zuen jendearen zerrendatik "Baztango mutil-dantzari talde... [+]
Ekainaren 23aren eta uztailaren 2aren artean iraganen da ahozko azterketa. Frantsesez pasa beharreko azterketa izanda, Seaskako, sail publikoko eta pribatuko irakasle batzuek publikoki jakitera eman dute euskaraz bideratzeko aukera eskainiko dietela ikasleei.
Gasteizko Umandi ikastola duela 50 urte sortu zuten hainbat familia aski ausartek –herri ekimena, orduan ere–, euskararen transmisioa ardatz hartuta. Mende erdia joan da, ikastola hazi egin da, belaunaldi berriak hezi ditu ez gutxi, komunitate baten erreferente ere... [+]
Maitasun erromantikoari lotuta, nerabe askok normalizatuta eta barneratuta du bikotekideak mugikorraren eta sare sozialen bidez kontrolatu nahi izatea. “Inportantea da ziberbiolentzia gisa identifikatzea, eta ez maitasun seinale gisa”, gogorarazi dute ikertzaileek.
Sexu erasoei lotutako epai ugari eman dira azken egunetan, eta bost gizon zigortu dituzte. Tuteran izandako bortxaketa batengatik, bi gizoni 9,5 urteko kartzela zigorra ezarri diete. Gasteizen gizon bati bost urteko kartzela zigorra ezarri diote emakume bat bortxatzeagatik... [+]
3.000 zauritu ere utzi dituzte Israelgo armadaren erasoek. Maiatzaren bukaeran berrekin zioten laguntza humanitarioari, GHF fundazio estatubatuarraren eskutik; eta ordutik, bertaratutakoei tiro egin diete soldadu israeldarrek.
Grabagailuari stop eman eta segituan galdetu dit Oiherrek: “Transkribatzean mantenduko duzu euskalkia?”. Baietz nik, batuaren mugek uzten didatenaren barruan baietz. “Arras inportantea da niretako”. Dutxa hartu eta Elizondora eginen du berriz, Aroztegiko... [+]
Legea onartu eta ia hiru urte igaro direnean jarriko da martxan neurria. Espainiako Ministro Kontseiluak onartutako dekretuak dio biktima bakoitzak 32.000 eta 96.000 euro artean jasoko dituela kalte-ordain moduan.
Ekainaren 6an Presidente Autonomikoen Konferentzia egin zen Bartzelonan, Pedro Sánchez eta Felipe VI.a erregea –emeritu ustelaren oinordekoa, beti da ona gogoraraztea– buru zirela. Isabel Díaz Ayuso faxistak uko egin zion Salvador Illaren eta Imanol... [+]
Qumrameko biribilkiek eta Itsaso Hileko Eskuizbribuek (K.a. III-K.o. I) judaismoaren eta kristautasunaren garapenari buruzko informazio eta interpretazio asko eragin ditu aurkitu zituztenetik. Berriki AA erabiltzen duen Enoch datazio sistemaren bidez, izkribu zaharrenak uste... [+]
Bestea”-k gogaituta du gizateria, duena kenduko dio, duena eraldatuko du, kutsatuko du... “Bestea”-k definitzen gaitu... baina “bestea” denok izan gaitezke.
Egun, nor da “bestea”? Nork seinalatzen du izan behar ez dena?
Zapalduen... [+]