ARGIA egutegia: edukiz eta itxuraz berritua

  • ARGIAk lehenengo egutegi takoa argitaratu zuenetik 13 urte igaro dira. 13 tako begiratu ahal izan ditu irakurleak beste hainbeste urteetan. Garbiñe Ubeda lehenengo egutegi hartan lanean aritu zen eta baita oraingoan ere. 2005ekoak itxura zein eduki berrituak izatearen ardura berea izan da.
Gauza guztiek behar dute arnasberritzea eta egutegi takoari ere hortarako garaia iritsi zaio. Itxura zein edukiak astindu dira eta eskuetan jasotzen duenak segituan igarriko dio «betiko» egutegia berrituta datorrela.
Aurrealdeko orrialdean urteroko elementuak aurki daitezke: santuak, Seaskako izendegia, eguzkia eta urteko zein egun den. Iazkoaz gain ordea, orri bakoitzean hilabete osoko erreferentzia dago eta era berean, ilargiaren gorabeherak erosoago jarrai daitezke. Hainbat egunetako ospakizunen berri ere ageri da aurrealdeko orrietan. Bistara ere egingo du kolpea aurrealde horrek lau koloretan baitago eta papera birziklatua baita, (iaz bezala) zuri-zuria. Argitasun berezia eman die aldaketa horrek aurrealdeei.

Tarzan, Lech Walesa eta Corazon Aquino

Atzealdeko edukiak osatzeaz Garbiñe Ubeda arduratu da. Azken urteotan, egunerokoari lotutako gaiak jorratu dira orriotan: barazkiak eta landareak noiz eta nola landatu, negu gogorraren aurrean zein osasun neurri hartu, sabela kontent izateko postre goxoak nola prestatu... Egutegia 2005 berriz, egunerokotasunari lotuta baino egunari lotuago dago. Zer gertatu zen adibidez, 1973ko irailaren 16an? Bada Victor Jara kantari txiletarraren gorpua aurkitu zuten. Garbiñe Ubedak egunerorako aurkitu ditu kontatzeko moduko gertakariak, ezagutzeko moduko pertsonaiak edo bitxikeriak. Kontakizun gehienak XX. mendekoak dira eta mundu zabalekoak. Lehen Tourra aurkituko duzu uztailaren 1ean eta urriaren 5ean Londresen sortu zen PEN klubari buruzko informazioa. 1940ko abuztuaren 20an Trotski hiltzen saiatu zirela jakingo duzu eta abenduaren 13an kukurutxoa 1903ko egun horretan patentatu zutela irakurriko duzu. Mundu zabalekoak eta gai askotako edukiak aukeratu ditu Ubedak, baina berak aitortu digunez gai batzuk kutunagoak ditu eta gehiago nabarmendu ditu; esate baterako, zientzia eta teknologia berriei buruzkoak eta emakumeari buruzkoak, nahiz eta azken honen kasuan ezkutuan egondako emakumea nabarmentzea erraza egin ez zaion. Bitxiak egin zaizkionak ere besterik gabe hartu eta sartu egin ditu egutegi takoan eta berarentzat sekula entzun gabekoak zirenak ere bai. Gutxien jorratu duen gaietakoa izan da Euskal Herriko politika, bere ustez, «egunero nahikoa eta gehiago jasotzen dugulako».

Pertsonaiak ere barra-barra aurkituko ditugu: Tarzan dela, Corazon Aquino, Billie Holiday, Lech Walesa, Charles Chaplin eta Antonio Gaudi, besteak beste. Ubedak egin du ahalegina pertsonaia hauek jaiotegunagatik edo hil zireneko egunagatik ez nabarmentzen, bere ustez, «hori ez da meritua, bizitzan makina bat gauza interesgarri egin dute, baina egun zehatzekin lotzea askotan zaila egin zait».

1992ko egutegia

Urte haietan Arantzazuko egutegia zegoen merkatuan eta baita erdarazkoak ere. Euskarazkoa elizari lotua zegoen eta santutegia lantzen zuen asko. ARGIAk egutegi tako modernoagoa egin nahi zuen, eduki gehiago erantsi, atseginagoa egin. Ubedaren ustez, «bistatik sartzekoa izan behar zuen, edukiaz gain itxurak ere garrantzia izan behar zuen». Tako hura izan zen abiapuntua eta 13 urte ondoren tako eraberritua egunero orritxo bat galtzeko prest dago.


Azkenak
“Bi arnas” dokumentala emitituko du ETB1ek

Iratxe Sorzabalek sufritutako torturen gaineko testigantzak jasotzen ditu dokumentalak. Maiatzaren 20an emango dute dokumentala, 23:40an. Iaztik dago Primeran plataforman ikusgai, baina lehen aldiz emango dute telebistan.


2025-05-16 | ARGIA
Haurrek hobeto ikasten dute irakurtzen eta idazten eskuz idatzita trebatzen badira

EHUren ikerketa batean, haur batzuk arkatza eta beste batzuk teklatua erabilita jarri dituzte idazten. Helburua zen jakitea ea irakurtzeko eta idazteko ikasketa-prozesuan alderik badagoen. Emaitza argia atera dute: haurrek eskuarekin egindako mugimenduen bidez ikasten dute... [+]


Aroztegia auzia
Baztango lurren defentsa kriminalizatzeko saioa: Aroztegiako epaiketaren klabeak

Epaiketetan aldeen arteko akordio aukera iritsi daiteke ahozko auzia hasi baino minutu batzuk lehenago. Auzi honetan akusatuek publiko egin dituzte orain arte egondako negoziazio saioak, eta azkena aste honetakoa izan da, ezagutarazi den moduan porrot egin duena. Akordiorik egon... [+]


2025-05-16 | ARGIA
Euskaraldian eta urte osoan, euskaraz informatu

Euskaraldia martxan da, hizkuntza ohiturak aldatzea bultzatzeko ekimen erraldoia. Milaka eta milaka herritarrek konpromisoa hartu dute, hamaika egunotan, euskarak presentzia gehiago izan dezan euren eguneroko bizitzan. Askorentzat pauso txikia baina ahalegin handia izango da,... [+]


Icebergaren punta

Putaren bakarrizketa eroetxean

  • Egileak: Franca Rame eta Dario Fo.
  • Itzultzailea: Xabi Martinez De Lezea.
  • Aktorea: Laura Penagos.
  • Noiz: apirilaren 12an.
  • Non: Zizurkilgo Atxulondo Kultur... [+]


2025-05-16 | Gedar
60.000 euroko isuna Indar Gorriri, sionismoaren aurkako mezu batengatik

"Weissman kanpora, sionismo-faxismoa suntsitu" idatzi zuen sarean, palestinarrak erailtzeko deia egin baitzuen Granadako jokalariak. "Arrazakeriaren eta Xenofobiaren Aurkako Legea" ezarrita, isun erraldoia jarri diote Indar Gorriko kide bati.


“Itxaropen handirik gabeko” negoziazioak Istanbulen

Aurrez adierazitakoa baino egun bat geroago abiatu dira bilerak Istanbulen; Zelenski, Putin eta Trump gabe. Errusiari “behe mailako” delegazioa bidaltzea leporatu diote.


‘Buruz, bihotzez, oinez’, 2025eko Nafarroa Oinezen abesti eta bideoklipa

Atarrabiako Paz de Ziganda ikastola ari da antolatzen aurtengo Nafarroa Oinez festa. Gaur aurkeztu dute egun horri begirako abestia eta bideoklipa. Estitxu Arozena bertsolariaren letrarekin eta Igor Martinezek sortutako musikarekin osatu dute.


Aiora Zulaika "Pirritx"
“Tristurak eta pozak partekatzeko gune lasaia da umorea”

Ia hiru hamarkada daramatza Aiora Zulaika lasarte-oriarrak Pirritx pailazoa gorpuzten, eta haurrei eta familiei irri egiteko espazio goxo bat eskaintzen, errebeldiaz eta asmo eraldatzailez. Pirritx, Porrotx eta Marimotots pailazoek “Maite zaitut” herri omenaldia jaso... [+]


Baionako Bernat Etxepare lizeoko Euskal Herrian Euskaraz taldea
“Utz gaitzazue euskaraz mintzatzen eta idazten!”

Azterketa euskaraz egitea debekatzen dietela salatu du Baionako Bernat Etxepare lizeoko Euskal Herrian Euskaraz taldeak. Pasaden urtean egindako eskakizunei jarraiki, aurten ere azterketak euskaraz egiteko eskatu dute. 


Elizondoko osasun etxeko zerbitzuak “ziurgabetasun handia” eragiten diela salatu dute

Irailetik mediku euskaldunik gabe daude Elizondoko (Nafarroa) herritarrak. Horrez gain, udan medikurik gabe geratzearen beldur da Baztango Osasun Plataforma. Ekainaren 4an, bizikleta martxa egingo dute herrian.


2025-05-16 | Elhuyar
Europako hiriak huts egiten ari dira klima-aldaketarako egokitzapenetan

Klima-aldaketari buruzko BC3 ikerketa-zentroak baieztatu duenez, Europako hiriak atzera geratzen ari dira klima-aldaketari egokitzeko neurrietan. Hain zuzen, nazioarteko beste zentro batzuekin batera egindako ikerketan frogatu dute egokitzapen klimatikoko planen ia % 70k ez... [+]


Marieneko auzipetuen kontrako zigorra 8.742 eurotara emendatu die Dei Auzitegiak

Ostia kolektiboko milintanteek 8.742 euro ordaindu beharko dizkiote Bouygues enpresari, eta beste 2.000 euro abokatuen gastuentzat. 2022ko abenduan buruturiko desobedientzia ekintzan promotore horren maketa bat zikindu izanagatik zigortu dituzte. 


2025-05-16 | Enbata
Baterak Ipar Euskal Herriko Lurralde Kolektibitatearen aldeko dinamika berrabiatu du

Maiatzaren 10ean, Ezpeletan, Batera herritar plataformak Lurralde Kolektibitatearen aldeko dinamika berpiztu du. Birsortze Biltzar Nagusian parte hartu duten 120 bat pertsonek plataformaren oinarriak finkatu dituzte.


Eguneraketa berriak daude