Makina bat kontu


Espazioko etxea Hego Poloan

Zaila da etorkizunean eraikuntzek zer forma izango duten jakitea, baina zientzia fikziozko filmetan proposamen batzuk azaltzen badira ere, Espazio-Agentzia Europarrak (ESA) planteatutako ideiak, errealitate bihurtzeko aukera asko du. Hain zuzen ere, Antarktikoan lanean arituko diren ikerlari alemaniarrak diseinu berriko etxeetan bizitzen lehenak izan daitezke.
Etxe hauen itxura (SpaceHouse) ontzi hegalari batena da eta karbono zuntzez indartutako plastikoa (CFRP) du oinarrizko materiala. ESAk material hau espazio-ontzietan erabiltzen du, baina etxeetan erabiltzeko ideia 1999. urtean Turkiako Izmir-en gertatu lurrikararen ondorioa da.
Nahiz eta materiala oso arina izan, Richter eskalan 7 graduko lurrikara bat jasateko gai da, baita orduko 220 kilometroko haize-boladak eta 3 metro arteko uholdeak ere.
Alemanak izan dira proiektu honetan interes handiena erakutsi dutenak, hain zuzen 2008rako Antarktikoan Neumayer III deituriko egoitza eraiki behar baitute.


Beroaldi gero eta gogorragoak

National Center for Atmospheric Research (NCAR) erakundearen arabera, Ipar Amerikan eta Europan gero eta bero-bolada bortitzagoak eta iraunkorragoak gertatuko dira.
Gerald Meehl eta Claudia Tebaldi ikerlariek igaro berri diren hamarkadak (1961-1990) eta etorriko direnak (2080-2099) alderatu zituzten, sufrezko aerosolen eta berotegi-efektua sortzen duten gasen eboluzioa aztertuz, AEBetan eta Europan. Zientzialariek erabilitako hipotesian agintariek gasen egungo isuri-kantitatea mugatzeko ez dutela ezer ere egingo aurreikusten da. Beren azterketan emaitza-gama bat eskaintzen da eredu desberdinen arabera eta gama horretan unerik kritikoenetakoa hainbat gauetan tenperaturak freskatzen ez direnean gertatzen da. Ildo horretan AEBetako hegoaldean eta mendebaldean eta Mediterraneoan gaueko tenperatura minimoak 3° hazteko aukera handia omen dago. Bero-boladak %25 haziko lirateke Chicagon eta %31 Parisen; egun Chicagon bero-boladek 5,39tik 8,85ra egun irauten badute, etorkizunean 8,5 eta 9,24 egun-tartekoak izango dira eta Parisen 8,33-12,69 tartetik 11,39-17,04 tartera igaroko dira.


Zoe robota lanerako prest

Carnegie Mellon University-ko ikerlariek diseinatu berri duten robota Txileko Atacama basamortuan frogatuko dute. Fase hau hiru urteko proiektu baten bigarrena da eta helburua egunen batean Martitzen bizia bilatzeko robot egokiak sortzeko datuak biltzea da. Proiektu hau 2003an hasi zen, Atacamara eguzki energiaz higitzen zen Hyperion robota eraman zenean. Zoe lehen robot horren eboluzio bat da eta bi hilabetetan 50 kilometro egin beharko ditu era autonomoan.
Gure planetan biziak dituen mugen inguruko aurkikuntzak egitea itxaro da eta aldi berean etorkizuneko espazio-misiotan aplikagarri izan daitekeen teknologia sortzea.


Azkenak
Ostiralean hasi eta urte bukaera arte iraungo du Arestiren ekarria ezagutarazteko Bilboko egitarau oparoak

Euskaltzaindiak, EHUko Gabriel Aresti Katedrak, Gabriel Aresti kultura elkarteak eta Bilboko Koral Elkarteak elkarlanean antolatu dute egitaraua. Ostiral honetan, adibidez,  Bilboko Udalaren Txistularien Bandak Aitaren Etxea emanaldia joko du Euskaltzaindiaren... [+]


Energia berriztagarrien arloko kooperatiben europar federazioko Kontseilu Errektoreko kide bihurtu da Goiener

Rescoop.eu federazioko Kontseilu Errektorean sartu da Goiener kooperatiba, eta  "lorpen handitzat" jo du ardura berri hori. Iragan maiatzaren 22an Krakovian (Polonian) egindako Energia Komunitarioaren Foruman parte hartu ahal izan dute, eta une inportantea izan... [+]


GALen biktimei barkamena eskatu die Alonsok, Gogora Institutuko zuzendariak

Datorren irailaren 25ean 40 urte beteko dira GALek Baionako Monbar hotelean egindako atentatutik, non lau euskal errefuxiatu hil zituen. Horren karietara, Gogora Memoria, Elkarbizitza eta Giza Eskubideen Institutuak oroimen ekitaldi bat egingo du udazkenean.


Bizikleta martxa burutu dute Elizondon, osasun sistema publiko duinaren alde

Berrehun lagun hurbildu dira  Baztango Osasun Plataformak deituriko elkarretaratzera eta bizikleta martxara.


Lan heriotzak salatzeko Jaurlaritzaren Bilboko ordezkaritza blokeatu du LABek

Aurreko astean lan istripuen ondorioz sei behargin hil zirela salatzeko, 60 bat lagunek Eusko Jaurlaritzak Bilbon duen egoitzako sarrera blokeatu dute. Ertzaintzak bertan zeuden pertsonak identifikatu ditu. LAB sindikatuaren zenbaketaren arabera, dagoeneko 26 dira aurten... [+]


2025-06-05 | Sustatu
42: txat adimentsu harrigarriena, Nafarroan sortua nonbait

Laboral Kutxa Katedrak eta Nafarroako Unibertsitate Publikoak (NUP) antolatu dute Arte eta Zientziaren I. lehiaketa (webgunea euskaraz ere badago, baina oso trakets). Artea, zientzia eta pentsamendu kritikoa uztartzen dituzten proiektuak nahi zituzten, eta zenbait aurkeztu... [+]


Foruzaingoak taser pistolak eraman ahal izatea onartu du Nafarroako Kontseiluak

Dagoeneko Guardia Zibilek eta zenbait herritako udaltzaingoek badute taser pistolak erabiltzeko eskumena Nafarroan, eta badirudi bide horretan hurrengoa Foruzaingoa izango dela: Nafarroako Kontseiluak Foruzaingoak taser pistolak eman ahal izatea "indarrean dagoen... [+]


Mario Lópezi ezarritako 13 urteko kartzela zigorra berretsi du EAEko Auzitegi Nagusiak

Bizkaiko Lurralde Auzitegiak hamahiru urte eta sei hilabeteko kartzela zigorra ezarri ostean, zigorra berretsi du EAEko Auzitegi Nagusiak. Lópezek helegitea aurkeztu zuen sententziaren aurka, haren errugabetasun presuntzioa eta defentsarako eskubidea urratu zirela... [+]


AEBetan sartzea debekatu edo mugatu die Trumpek hamabi herrialdetako pertsonei

"Atzerriko terroristengandik" babestea arrazoi bezala jarrita, Donald Trumpek dekretu bidez agindu du zazpi herrialdetako pertsona guztiei debekatzea AEBetara sarrera, eta beste bost herrialdetako herritarrei mugak jartzea. 


“Herri aktibazioa” bultzatu nahi du Gure Eskuk larunbateko mobilizazioarekin

Herri libre bat, Euskal Herriak erabaki lelopean, parte hartzera eta kaleak ikurrinaz betetzera dei egin du herri mugimenduak.


Jende andana bildu da Gasteizko Korda espazioaren desalojoaren aurkako manifestazioan

Ehunka lagun mobilizatu dira asteazken arratsaldean Gasteizko Alde Zaharreko kaleetan barrena, Korda espazioaren desalojoaren aurka. Manifestazio amaierako hitzartzean, goizeko desalojoan ertzainek buruan zauritu duten Kordako kidea jada etxean eta "ondo" dagoela... [+]


2025-06-05 | ARGIA
Sorzabalen absoluzioari helegitea jarri dio fiskalak, eta bere kontrako epaiketa errepikatzea eskatu du

Espainiako Auzitegi Goreneko Fiskaltzak, Iratxe Sorzabal atxiloturik egon zenean "tratu gizagabeak" eman zizkiotela aitortzen duen epaia baliogabetzea eskatu du, eta berriz epaitu dezatela nahi du, 1995ean Irunen jarritako lehergailu baten harira.


2025-06-05 | Gedar
Urteko lehen lauhilekoan, ia 2.000 emakumek salatu dute indarkeria matxista EAEn

Sexu-erasoak, bikotekideen edo bikotekide ohien erasoak eta bestelako senideek egindakoak hartu dituzte kontuan zenbaketan. Bizkaian, %29 egin dute gora salatutako sexu-erasoek.


Urgulleko ‘Jesusen Bihotza’ eskultura “erregimen frankista goraipatzeko” sinboloa dela ebatzi dute

Donostiako Udaleko Memoria Historikoaren Aholku Batzordeko Sinbologia Lantaldeak dokumentazioa aurkeztu du, eskultura frankista dela frogatzeko. Eskulturaren jatorriaren inguruko eztabaida ireki nahi dute hirian, eta udal gobernuari zenbait eskaera egin dizkiote.


Eguneraketa berriak daude