Legenda bilduma bat da. Guztira, 53. Testuak Garan argitaratzeko idatzi nituen eta laburrak dira, halabeharrez. Istorioak inguru-minguru handirik gabe kontatu behar izan ditut, edo, Inazio Mujikak esaten duen moduan, «estilo zoliaz» (hala bada, hala bedi). Hori bai, duten bere-berezko ezaugarria barietatea da.

Ezertan baino lehen, generoetan eta gaietan: maitasuna, mendekua, abertzaletasuna, saldukeria.... Garai eta giroak ere oso ezberdinak dira: erromanizazioa, Ameriketako konkista, karlistadak... Protagonistetan ere badago barietaterik, Napoleon, Matalas edo Villalba koronelaz gain, emakume-oreina, adarbakarra edo jauntxo ankerrak azaltzen baitira. Eta erabili ditudan iturriak ere bariatuak dira, istorio bila Vinson, Barandiaran, Azkue, Satrustegi edo Jimeno Jurio bezalako etnologo eta folkloristengana jo baitut, baina baita Sarrionandia edota Agustin Monterrosoren lanetara ere, eta jakina, XIX. mendeko «benetako» legendisten liburuetara. Horra hor Iturralde, Arakistain, Bizente Arana, Campion, Trueba....

Legendok edonoren gustuko izan daitezke. Hala ere, gaztetxoei bereziki gustatuko zaizkielakoan nago. Gaztetxoei diot, eta ez umeei, hor badirelako politikoki behintzat beraientzat batere zuzenak ez diren hainbat gauza. Izan ere, legendak, sarri, anker samarrak izan ohi dira, eta hain justu, zergatik uka, hori da beren xarmetako bat.