Blanca Arrieta dantza konpainia: Haragiaren poesia


2021eko uztailaren 27an

Materiak ba al du arimarik? Giza gorputzak zer espresa dezake mugimendu kateatu hutsen bidez? Galdera hauei erantzuna aurkitu nahian sortu du Blanca Arrieta bilbotarrak 3600 dantza pieza berria. 1999.ean lehen koreografia lana aurkeztu zuenetik (Y fui feliz 14 días... pero no seguidos), giza gorputza eta haren mugimenduak behatuz gizakiaren esentzia azaleratu daitekeela defendatzen du koreografoak: "Obsesio txiki bat daukat gorputza eta gizakiarekin. Giza gorputzak begiratuz, zer garen deskubri daitekeela uste dut. Nolakoak garen eta zergatik jokatzen dugun jokatzen dugun moduan", dio. Urteetan oholtza gainean dantzari aritu ondoren, koreografo moduan ibilbide propioa aurkitu duela dio: "Prozesu antzeko bat izan da. 99an aurkeztutako koreografia nahiko aldrebesa izan zen, pentsa, sei dantzari jarri nituen taula gainean... ez nekien ia ezer. Gauza ezberdinak probatu ostean, baina, uste dut topatu dudala bidea, badakidala nondik jarraitu bilatzen".

Apirilaren 16an Barakaldo Antzokian estreinatu zuen 3600, diziplina artistiko ezberdinen elkarrizketatik sortutako dantza pieza. Orain arte jorratutako ildoari eutsi dio lan honetan ere, dantzarien mugimenduen detaileak bereziki landuz, giza anatomiaren formak mikroskopioz aztertuz.

Blanca Arrietak Borja Ramosekin batera zuzendu du pieza, aurreko Zero lanean musikariarekin sortutako harreman bikaina dela medio. Ramosek esperientzia luzea du dantza garaikideko beste konpainia batzuekin. Ondoren Oscar Grijalba ere gehitu zitzaien lantaldera, argiztapenarekin ikuskizun borobila sortuz. Borja Ramosek berak sortutako bideo proiekzio batzuekin borobildu dute lana.

Gorputz beteak

Irudi iradokitzaileek betetzen dituzte piezaren lehen minutuak. Agertokia ilunpetan dela, oholtzaren atzeko aldean jarritako pantaila handian inprimatzen dira imajinak, musikaz lagunduta: haizeak etengabe astinduta ere, beren izaerari eusten dioten adartxoak; ondo begiratuta zainak diruditen forma bereziko ile adatsak... Amona baten hitzak ere entzuten dira. "Bideo guztian ez da pertsona fisikorik agertzen. Haragi gosea piztu nahi izan dugu horrela ikusleengan. Dantzariak ikusteko beharra probokatzeko, alegia", azaltzen du koreografoak.

Ondoren datorrena behatzeko, 3600 segundo eskaintzen dizkigute pieza honetako bi dantzariek: Blanca Arrieta berak eta Fernando Hurtadok. Denbora horretan intentsitate, energia eta erritmo ezberdinekin jolasten dute bi protagonistek. Bi gorputz dira, inongo iraganik gabe, ezer justifikatu behar izanik gabe bihurri ageri diren bi gorputz: "Ez dut ikusleak emakume eta gizon bat ikusterik nahi. Bi gorputz ikustea nahi dut, nola mugitzen diren belaunak, aldakak, besoak... eta nola nahasten diren euren artean", dio Arrietak. Dena den, taula gaina ez da hutsik nabari, tentsioz beterik baitaude une gehienak: "Tentsioak sortzea asko gustatzen zait. Dantzarien atzean beti dago zerbait, mugimendurik apenas egon arren, badago karga bat, tentsio bat. Dantzariak beteta ageri dira".

Dantza ikuskizun oro bezala, hau ere interpretazio anitzeko ikuskizuna da. Poetek hitzekin jolasten duten moduan, dantzariek euren gorputzarekin egiten dituzte euren proposamenak. Eta poesiak bezala, dantzak hartzaile bakoitzarengan eragin arras ezberdina sortuko du. Hala iritzi dio Blanca Arrietak ere: "Baina zeren inguruko pieza da? galdetzen dit maiz jendeak. Kontua da dantzan norberak bere interpretazioa egin behar duela, eta horixe da lan honek daukan gauzarik ederrenetakoa, ikusle bakoitzari leku ezberdinera bidaiatzeko beta ematen dio".

Blanca Arrieta: «Askotan tratu infantilista jasotzen dugu dantzariok»
Hamasei urte zituenean jaso zituen bere lehenengo dantza klaseak, emakume helduez osatutako dantza klasiko talde batean. Zorte handikoa dela dio, irakasle onak topatzeaz gain, jende interesgarriz inguratuta egon delako beti. Londreseko eta Irlandako taldeekin aritu izan da dantzari lanetan. Lehen koreografia 1999.ean aurkeztu zuen, eta ondotik heldu ziren Vertigo, Zero eta 3600. Egun Euskal Herria eta Dublin artean bizi da.

Noiz egin zenuen dantza garaikidearen aldeko hautua?
Dantza ikasten hasi eta bi urtetara. Garaikidea askoz lengoaia irekiagoa dela iruditzen zait. Klasikoak eskatzen duen diziplina oso gogorra da, garaikidearena ere bai noski, baina klasikotik jotzeko oso txikitatik hasi beharra dago. Lehen urratsak emanda, Londresera joatea erabaki nuen garaikidean sakontzera.

Beharrezkoa da, beraz, kanpora irtetea...
Hemen eskaintza gutxi dago, baina oso irakasle onak daude. Euskal Herritik oso dantzari onak irten dira. Kontua da behin oinarri bat hartuta ez dagoela non jarraitu. Hemen ez dago konpainiarik eta, hortaz, dantzariak ezin dira trebatu.

Gaur egun Bilbo eta Dublin artean bizi zara, ezta?
Bai, azken lanek harrera ona izan dutela-eta maizago nator hona. Egia esan gustuko dut horrela bizitzea. Finean, gurea herri txikia da eta denok antzeko iturrietatik edaten dugu. Kanpoan lengoaia eta korronte berriak ezagutu ditut.

Koreografo gazteen mostran koordinatzaile lanak egin dituzu. Zein dira joera berriak?
Iruditzen zait antzerkirako gero eta joera handiagoa dagoela. Era berean, beste diziplinak dantzarekin nahasteko tendentzia ere oso nabaria da. Jendeak inprobisazio eta konposizio ikastaro asko egiten ditu, eta noski, ideia oso freskoak ageri dituzte taula gainean, originalak benetan. Hala ere, egun jendeak gehiago pentsatzen du buruarekin gorputzarekin baino. Gainera oraindik formazio asko falta da, teknikari dagokionean behintzat.

Jaurlaritzak bultzatutako Dantzarako Plataforma ekimen egokia da?
Sortzaileontzat laguntza handia da. Gaur egungo koreografo guztiek jasotzen dugu diru-laguntzaren bat. Gehiago ere izan zitekeen, noski. Nik uste administrazioak baloratzen duela gure lana, baina oraindik arte minoritarioa denez, ez dute dantzan behar beste inbertitzen.

Dantza garaikideak ezingo luke diru-laguntza publikorik gabe biziraun?
Ez. Hemen ez dago dantza garaikidearekiko ohiturarik, ez dago nahiko ikusleriarik. Hala ere, guk ez dugu faborerik nahi, serio har gaitzaten nahi dugu. Askotan, egia esan, tratu nahiko infantilista jasotzen dugu.

Eta orain zertan zabiltza?
Datorren urterako diru-laguntzen epea zabaldu da eta proiektu berria prestatzen ari naiz. Bestalde, 3600 lana ezagutarazten gabiltza. Konpainiaren baliabide ekonomikoak oso xumeak dira eta guk geuk egin behar izaten ditugu ekoizpen eta banaketa lanak. Horretan gabiltza buru-belarri.


Azkenak
Menopausian elikadura lagun izateko tresnak

Andrea Velasko dietista eta nutrizionistak elikaduraren bidez menopausiak eragindako aldaketak kudeatzeko zenbait gako eman ditu.


Ondo ereindako uzta

BRN + Auzoko eta Sain mendi + Odei + Monsieur le crepe eta Muxker
Zer: Uzta jaia.
Noiz: maiatzaren 2an.
Non: Bilborock aretoan.

---------------------------------------------------------

Ereindako haziek ura, argia eta denbora behar dute ernaltzeko. Naturak berezko ditu... [+]


Maiatzaren 18an ospatuko dute Sortzen jaia Takoneran

Sei urteko etenaldiaren ostean, maiatzaren 18an, Sortzen jaia ospatuko dute Takoneran D ereduko eskola publikoen aldeko jaia.  Ikuskizunak, haurrendako jolasak eta Gorka Urbizu edota Borla taldeen kontzertuak izango dira.


Zure onurarako da

Ikusiz zenbat psikologok, medikuk, terapeutak… metodo mirakuluak partekatzen dizkiguten, pentsa daiteke haurren heziketa nazioarteko kezka dela eta denok adituak bilakatu garela.


47 milioi euro gehiago Esako urtegiaren segurtasuna bermatzeko

Ebroko Konfederazio Hidrografikoko (CHE) lehendakariak egin du iragarpena aste hasieran: Esako urtegia handitzeko lanen laugarren moldaketari aurten ekingo diote eta urtegiaren eskuin magala egonkortzeko 47 milioi euro gastatuko dira.


2025-05-09 | Arabako Alea
Gasteizko lorezainak udalarekin bildu dira lehen aldiz

Gasteizko Udalak esan du enpresa negoziatzera deitzen ari dela. Sindikatuek eskatu diote Gasteizko langileak defendatu ditzala Enviserren jabea den AEBetako inbertsio funtsaren aurrean.


“Txosnak eta herri jaiak defendatzeko” ekimena egingo dute maiatzaren 31n Bilbon

Bilboko, Gasteizko eta Donostiako herri jaietako ordezkariek agerraldi bateratua egin dute maiatzaren 8 honetan, txosnei jarritako zailtasunak salatzeko eta jai eredu herrikoa "desagertzeko arriskuan" dagoela ohartarazteko.

 

 


Patxi Saez Beloki ZirHika taldeko kidea
“Hikaz egiten ere, eginez ikasten da”

Aurreneko aldiz Euskaraldiaren barruan Hikaldia egingo da. 83 herrik eman dute izena. Iaz hitanoa bultzatzeko sortu zen ZirHika talde eragileak antolatu du ekimena, Tauparekin batera. Patxi Saez Beloki ZirHika taldeko kidea elkarrizketatu dugu. Bi helburu dituzte estreinaldian:... [+]


Soluzioa ez da teknikoa, soziala da; Arnaldo Otegiri erantzuna

Azken asteotan, energia berriztagarriei buruzko eztabaida komunikabideetan zabaldu da. Euskal Herrian, lehenik eta behin, Aritz Otxandianok jasandako erasoaren kasu mediatikoa izan genuen, berak energia berriztagarrien aldeko jarrerari egotzi ziona; handik egun gutxira,... [+]


Turiel: “Bilatu daitezke arrazoi teknikoak, baina itzalaldia prezioen sistema perbertsoak eragin zuen”

Antonio Turiel fisikari eta CSICeko ikerlariak aspaldiko urteetan ez bezala bete zuen Hernaniko Florida auzoko San Jose Langilearen eliza asteazkenean. Zientoka lagun elkartu ziren Urumeako Mendiak Bizirik taldeak antolatuta Trantsizio energetikoaren mugak izeneko bere hitzaldia... [+]


Robert Prevost estatubatuarra izango da aita santu berria, Leon XIV

"Bake zubiak eraikitzeko laguntza" eskatu dio jendeari balkoitik egin duen lehen agerraldian.


Hezkuntza publikoko irakasleen eta Jaurlaritzaren arteko negoziazioak ostiralean jarraituko du

“Proposamen oso eskasa egin du Hezkuntza Sailak, berme eta zehaztapenak txertatu barik”, kontatu dio ARGIAri STEILASeko bozeramaile Haizea Arbidek. Ostegun honetan bilera izan dute sindikatuek eta Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak, EAEko irakaskuntza publikoko... [+]


2025-05-08 | ARGIA
Iratxe Sorzabal absolbitu du Espainiako Auzitegi Nazionalak, “tratu gizagabeak” pairatu izana aitortuta

Epaiak dio 2001ean Sorzabalek egindako autoinkulpazioa "tratu txarren ondorioa" izan zela, eta beraz, "baliogabea" dela. 1995ean Irunen lehergailu bat jarri izanagatik atxilotu zuten 2001ean, eta bost egunez inkomunikatuta atxiki zuten, gogorki torturatuz.


Sorionekuak: “Ekitaldi alaia antolatu dugu euskara gu guztiona dela aldarrikatzeko”

Sorionekuak mugimenduak larunbaterako mobilizazioa deitu du. Goizean herriz herri Nafarroako zubietan elkartuko dira eta arratsaldean Iruñean manifestazioa abiatuko dute, Kostarapea parketik (Trinitarios-Tren parkea) abiatuta 17:30ean. Ireki ateak euskarari lelopean... [+]


Eguneraketa berriak daude