Makina bat kontu

Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

Zuhaitzak etxekotzen

Ikerketa genetikoaren aurrerakadari esker, askoz ere modu kontrolatuagoan zaindu eta ustiatu ahal izango dira basoak, azkar baino lehen.

Richard Meilan, Purdue unibertsitateko fisiologia molekularreko irakasleak makalaren geneak azkar identifikatzeko metodoa landu du. Zuhaitz bateko gene bakoitzaren zeregina ezagutuz gero, posible da genetikoki aldatutako barietateak sortzea helburu espezifikoen arabera, hala nola, altzariak egiteko edo eraikuntzarako. Ezagutza genetikoaren beste funtzio bat izan daiteke intsektuen aurka gogorragoak izango diren zuhaitzak, edo loraketa atzeratzen zaienak, eta abar sortzea. Geneak identifikatzeko teknika klasikoetan landare mutante asko produzitu behar da eta beraz, prozesua luzea izaten da; zer esanik ez zuhaitzetan, hamarkadak edo mendeak beharko baitira. Meilan-en teknikaren arabera, ez da landare mutanterik produzitu beharrik eta geneak identifikatzen ditu beren jardueraren arabera. Horretarako GUS izeneko gene bat daraman ADN zati berezi bat »tranpa bektore deritzona» zuhaitzaren genomaren ausazko leku batean kokatzen da eta aktibatzen denean urdin bihurtzen da. Aktibazioa beti ondoko gene batek, zuhaitzeko gene batek alegia, eragiten du eta horrela beren eginkizuna ezagut daiteke. Meilan, orain, zuhaitzetako sustraiak hazten dituzten geneak topatu nahian dabil, batez ere, ezaugarri jakin batzuek dituzten zuhaitz mota zehatzak erraz landatzeko eta ustiatzeko. Sortu nahi diren zuhaitz mutanteen helburu nagusia, batez ere, beren egurra ustiatzea izango denez, ez da basa populazioa kutsatu nahi izango eta, horretarako, zuhaitz mutanteek ez loratzeko erakoak izan beharko dute.




Arrantza, koralen arrisku

Munduko koral-arrezife onenak desagertzearen errudun ohiko arrantza teknikak omen dira hein handi batean, Newcastle, Tyne eta Oxford unibertsitateko hainbat zientzialarik egindako ikerketa baten arabera.

Koral-arrezifeak 100 estaturen uretan kokatzen dira eta 300.000 kilometro koadro baino gehiago dute.

Orain arte eskala handiko arrantzari zegokion arrezifeen arazoen erantzukizuna, baina badirudi arrantzale txikien erantzukizuna askoz ere handiagoa dela.

Zientzialariek bi urte igaro zituzten Fiji uharteetan eta bertako 13 irlatan burutu zituzten beren saiakerak. Irla horietako biztanleek intentsitate desberdineko arrantza egiten dute, beti ere, kainaberak edo lantzak erabiliz.

Nahiz eta arrantza gutxi egin, itsas izarren kopurua eta tamaina izugarri hazten zela ikusi zen, batez ere, etsairik ez zutelako; hauek arrantzaleen esku geratzen ziren eta jakina da itsas izarrek korala eraso eta kaltetzen dutela.

Arrantza handiagoa zen irletan itsas izarren etsaien kopurua bi heren jaitsi zen eta itsas izarren kopurua izugarri hazi. Ondorioz, koral kopurua heren bat jaitsi zen.

Beste irla batean itsas izarren hazkundea kontrolatzen ari zirela, koral osasuntsuak desagertzen hasi ziren bat-batean eta algen kopurua ia hirukoiztu egin zen.

Gaur egun arrezifeetan 4.000 arrain espezie eta 700 koral espeziez gain, milaka animalia eta landare bizi da, beraz, koralak desagertzeak katea osoan eragina izan dezake.


Azkenak
Ez hil, faborez

HIL FABOREZ FEST
Lekua: Ibaola Harriak, Eskuernaga.
Taldeak: Lukiek, Las Sexpeares, Seggs Tape, GAL, Chuleria Joder!, Aposapo, Bayou la Batre, Borla, Türbot, Malakias MX3

Data: 2025eko ekainaren 14a.

--------------------------------------------------------

[+]


EAEko herritarren %58k mugak gainditzen dituen aire kutsatua arnastu du 2024an

EAEko 1,3 milioi biztanlek Europar Batasunak 2030erako ezarri berri dituen mugak gainditzen dituen aire kutsatua arnastu zuten 2024an, Ekologistak Martxanek eginiko ikerketaren arabera.


2025-06-25 | Hala Bedi
Gasteizko lorezainek grebarako eskubidea aldarrikatu dute hiriko hainbat iturri berdez tindatuz

ESK eta LAB sindikatuek jakinarazi dutenez, lorezainek greba egiteko duten zilegitasuna aldarrikatu nahi izan dute ekintza ikusgarri honen bitartez. PSE eta EAJren gobernu-taldea seinalatu dute erantzule nagusi gisa, "Green Capital markaren atzean hiriaren ikurra zaintzen... [+]


2025-06-25 | Rafael Poch | CTXT
Mendebaldea bere mundu-gerra eskalatzen ari da

Gaza izan zen iragarpena, Ukraina tanteoa, Iran eskalada, baina Errusia eta Txina dira traka eta azken helburua. Europar Batasunak "Israelek bere burua defendatzeko duen eskubidea" baieztatzen jarraitzen du, eta bere lehen potentziaren buruak aitortzen du "Israel lan... [+]


2025-06-25 | Xiberoko Botza
Ikusgarrietako intermitenteek lana mentx düe

Frantziako gobernamentüak ekonomiak egin nahian, leküko kolektibitateer eta eskülder sos pübliko gütigo banatü dü. Horrek ondorioak badütü, ekonomia handiena kültüran egin beita. Intermitenteek nekeziak ezagütze... [+]


Statkraft, Kutxabank eta Azpeitiko Udala

Ia oharkabean pasa da joan zen asteazkenean (2025eko ekainak 18) Gipuzkoako Aldizkari Ofizialean argitaratu zen iragarkia.

Izenburua: Azpeitiko 5. poligonoko 58. lurzatian aldi baterako estazio meteorologiko bat
interes publikokotzat deklaratzeko eskaera (GHI-049/25-J01)
. Hemen... [+]


EAJren hizkuntza eskakizunetarako proposamena “atzerapausoa” dela salatu dute ELAk eta LABek

Euskara eskakizunak zehazteko derrigortasun indizea ezabatzea eta erabakia erakunde bakoitzaren esku uztea proposatu zuen iragan astean EAJk. LABek salatu du derrigortasun indizea kenduz gero, epaileen "borondate euskarafoboak" ezarriko lukeela hizkuntza eskakizunaren... [+]


Arabako Aldundiak indarkeria matxistaren biktimei arreta murriztu diela salatu du ESK-k

Lanpostuak, emakumeak artatzeko egonaldi ertaineko harrera zerbitzua eta aurrekontua murriztu ditu Aldundiak.


Zenbait lagun zauritu dira Hernaniko San Joan gaueko istiluetan, eta gutxienez pertsona bat atxilotu dute

Xabier Lertxundi alkateak adierazi du istiluak leku eta ordu ezberdinetan gertatu direla, eta haien artean ea loturarik dagoen ikertzen ari dira. Udaltzaingoak laguntza eskatu dio Ertzaintzari 03:30 aldera, eta haiek oldartzean hainbat lagun zauritu dituzte. Segurtasun Sailak... [+]


2025-06-24 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Chen Yun: txoria eta kaiolaren auziak hortxe jarraitzen du

Ekainaren 13an, ezohiko ekitaldi baten lekuko izan zen Pekineko Herriaren Areto Handia: Txinako Alderdi Komunistaren aginte goren osoak (baimenduta leudekeen absentziak salbu; nola jakin horietakoa ote zen He Weidong jeneralarena? Izan ere, ez zen ageri mahai nagusian,... [+]


Bilboko Bira Kulturak eskaintza gutxituko du laguntza publikoen murrizketagatik

Ez dute itxiko, baina orain arte eskaini duten programazioari ezin izango diote eutsi. "Bira txikiago bat" izango dela zabaldu dute sare sozialetan.


Nola debekatu sare sozialak erabiltzea 16 urtez azpikoei? Australiako Gobernuak badu formula

Legez, 16 urte bete arte ezingo dituzte sare sozialak erabili Australian, urte bukaera honetatik aurrera. Baina nola gauzatzen da hori praktikan? Gobernuaren azterketa batek ondorioztatu du teknikoki bideragarria dela, eta aurrekaria jarri du bide bera hartu nahi duten... [+]


Israeli boikota musika jaialdietan ere

El Salto hedabideak argitaratu zuen Espainiako dozenaka musika jaialdiren Superstruct sustatzailea Israelen aldeko funts batek erosi zuela. Geroztik, musika talde eta bakarlari ugari batu dira KKR-ren aurkako boikot kanpainan, eta Israel Palestinan egiten ari den genozidioaren... [+]


NATOtik ukatu egin dute Sánchezek iragarritako gastu militarraren salbuespena

Mark Rutte NATOko Idazkari Orokorrak ukatu egin du “baztertze klausula” onartu zaionik Espainiako Estatuari. Kalkuluen arabera, BPGren %3,5a gastu militarretara bideratu beharko du gobernuak, NATOk eskatzen dituen kompromisoak betetzeko.


Trumpek Israel eta Iran arteko su-etena iragarri du eta ordu gutxira zalantzan dago jada

Iranek AEBen Qatarreko base militarrari eraso egin ostean eman du ustezko akordioaren berri Etxe Zuriko maizterrak, Truth Social sare sozialean. Ostean, Israelgo Gobernuak adierazi du Trumpen proposamena onartu duela, eta berdina egin du Irango Segurtasun Nazionaleko... [+]


Eguneraketa berriak daude