Euskal literaturaren entziklopedia elektronikoa


2004ko maiatzaren 02an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Susa argitaletxearen www.susa-literatura.com webguneak ARGIA Saria jaso zuen urtarrilean, euskal literatura irakurlearen eskuetara bideratzeko egindako ahaleginagatik. Ez da, ordea, argitaletxearen webgune bakarra: www.armiarma.com ere Susaren ataria da. Literatur entziklopedia izateko helburu duen Literaturaren Zubitegia, Literatur Aldizkarien Gordailua, Kritiken Hemeroteka, Literatur Emailuak, Euskal Lokuzioei eskainitako tartea eta idazleen argazkiak biltzen dituen Zaldi Ero idazleekin izeneko txokoa dira web honenen atal nagusiak

Literatur edukien zubi

Martxoan aurkeztu berri dute Literaturaren Zubitegia izeneko literatur entziklopedia elektronikoa. Armiarma atariaren txoko horrek liburutegi elektroniko eta publikoa izatea du xede. Oraingoz, 638 idazle, 3.190 liburu, 1.436 aipamen, 2.035 esteka eta 678 kritika kontsulta daitezke. Idazleak alfabetikoki sailkatuta badaude ere, bilaketa aurreratua egiteko aukera eskaintzen du, alfabetikoki, kronologikoki naiz testu libre bidez. Ekin diezaiogun, beraz, euskal idazleen bilaketari!

Guztiontzako ezaguna den idazle bat aukera dezagun, Bernardo Atxaga esaterako. Nahikoa izan da bilaketan Atxaga idaztea emaitza berehala lortzeko. Joseba Irazu da bere benetako izen deitura. Asteasun jaio zen 1951ko uztailaren 27an eta 22 literatur lan argitaratu ditu gaurdaino. Ibilbide luze horretan zehar antzerkia, haur eta gazte literatura, narrazioa, nobela, poesia eta saiakera landu ditu. Bere azken lanaren titulua Pamiela argitaletxearekin argitaratutako Soinujolearen semea da. Hain zuzen ere liburu horren inguruko zazpi kritika irakur daitezke web orrian, baita Atxagari buruzko beste hainbat aipamen eta esteka ere.

Atxagarekin bezalaxe, autore bakoitzarekin web orri bat egin dute. Idazlearen argazkia eta jaiotza eta heriotza datak erakusteaz gain, bakoitzaren bibliografia agertu dute. Alde batetik, bibliografia aktibotzat definitu dutena ageri da, hau da, autoreak idatzi duena generoka sailkatuta. Bestetik, bibliografia pasiboa agertzen da, idazleari buruz idatzi direnak alegia. Euskal literaturaren historian erreferente izandako liburuak hustu, egileka banatu eta autore bakoitzari erantsi dizkiote. Liburu kritikak eta Interneten dauden euskal literaturako webguneetara estekak ere gehitu dizkiote egile bakoitzari. Bestela esanda, idazlearen web orrialdetik bere liburuaren kritika, aipamen eta esteketara zuzenean joateko zubiak eraiki dituzte.

Memoria historikoa

Literaturaren Zubitegiak efemerideei ere eskaintzen die tartea. Guztira, euskal zein erdal idazleen 3.500 efemeride inguru kontsulta daitezke. Literaturzaleentzat data esanguratsuenak aztertzea jolasa bada ere, komunikabideetan eta irakaskuntzan dihardutenentzat erreminta ezin hobea izan liteke.

Efemerideen orri nagusian, gauden egunekoak ageri badira ere, dataren edota idazlearen izenaren bidez bilaketan aurrera egiteko bidea eskaintzen da. Proba dezagun bada! Aurreko bilaketan Atxagaren jaiotza data jakiterik izan dugunez, datu hori erabiliko dugu efemeridearen bilaketari ekiteko, uztailaren 27a alegia. Guztira 14 jazoera aurkitu ditu, euskal idazleen inguruko 5 (urdinez) eta erdal idazleen inguruko beste 9 (beltzez). Euskaldunen artean agertzen da, noski, Atxagaren jaiotza data.

Datu-base entziklopediko osatua

Mikel Elorza Armiarma atariaren arduradunak jakinarazi digunez, datu basea etengabe eguneratzen dihardute. Bi urteko lanaren emaitza da Literaturaren Zubitegia eta etorkizunari begira, euskal literaturaren datu-base entziklopediko osatua izatea du helburu. Lan hori aurrera eramateko, Gipuzkoako Foru Aldundiaren eta Eusko Jaurlaritzaren diru laguntza jaso dute, baita denbora gutxi barru aurkeztuko duten poesiaren inguruko webgune berri bat lantzeko ere. Mikel Elorzak aurreratu digunez, "euskal poesiaren antologia izan nahi duen webgunea izango da, euskal poesia beste hizkuntzetara itzuli nahi duen ataria".

Aldizkari eta artikulu digitalizatuak

Aipatu edukiez gain, euskal literaturari lotutako lanabes ugari eskaintzen ditu Armiarmak, besteak beste, Literatur Aldizkarien Gordailua. Ibiñagabeitia izeneko proiektu hori lau urtetan garatuz joan den bilduma da. Bertan, 29 aldizkari eta digitalizatutako 6.000tik gora artikulu bildu dituzte. Egan aldizkaria da sareratu berri dutena. 1948tik 1987ra bitartean kaleratutako 74 ale kontsulta daitezke, guztira 10.000 orrialde. Besteak beste, Juan San Martinek, Koldo Mitxelenak, Nikolas Alzola "Bitaño"k, Gabriel Arestik, Aingeru Irigaraik, Pello Zabaletak, Manuel Lekuonak, Antonio Arruek, Toribio Etxebarriak, Antonio Maria Labaienek eta Jon Etxaidek idatzitako testuak dira irakurgai.

2001. urtetik hona kritiken hemeroteka ere lantzen du Susak. Bertan, helduentzako euskal literaturako liburuei buruz argitaratutako kritikak biltzen dituzte. Orain arte 900 kritika baino gehiago jaso dituzte. Bestetik, aski ezaguna den Susa argitaletxearen Literatur Emailuak izeneko asteroko albistegiak kontsulta daitezke Armiarma atarian. Buletin horretan, literatur argitalpenak eta ekimenak iragartzen dira eta posta elektronikoz dohainik jaso daiteke. Azkenik, Miel Anjel Elustondok idazleei egindako argazki erakusketa ikusteko parada eskaintzen du web orrialdeak. "Zaldi Ero idazleekin" du izena txoko horrek eta berrehun argazkik osatzen dute erakusketa.

Datutegia aberasten

Orain arteko lanaren balorazioa egiterakoan, webguneak harrera ona izan duela adierazi digu Mikel Elorzak. Hala nola, Internet erabiltzaile askok webgunea bisitatu ostean, zuzenketak eta eduki osagarriak igorri izan dizkietela jakinarazi digu. Beraz, zuk zeuk webgunea bisitatu ostean zuzenketarik, informazio osagarririk, kexa edota iradokizunik helarazi nahi izanez gero, gordailuaarmiarma.com helbidera mezua bidali besterik ez duzu. Euskal literaturaren amaraunean murgiltzeko gonbidapena zain duzu www.armiarma.com helbidean!


Azkenak
NATOren eta Trumpen irizpideen aurka, Espainiaren aurrekontu militarra %5era igotzeari uko egin dio Sánchezek

Oraindik ez dago garbi noiz arte eutsiko dion bere erabakiari Pedro Sánchez Espainiako Gobernuko lehendakariak, baina korapilo handi samarra sortzen ari da NATOren barruan, honek aurrekontu militarra %5era igotzea arbuiatu ondoren.


Elkarte frankistak debekatuko dituen legea onartu du Espainiako Kongresuak

Espainiako Gobernua osatzen duten PSOEren eta Sumar alderdien arteko koalizioak aurkeztutako lege proposamena onartu dute Kongresuan ostegun goizean, frankismoaren apologia egiten duen edozein erakunde debekatuko edo legez kanpo utziko lukeena


Beste familia bat etxegabetu dute Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kalean

Ostiral goizaldean emakume bat eta bere semea etxegabetu dituzte Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kaleko 82. zenbakian. Espainiako Poliziaren laguntzarekin, epaitegiko segizio judiziala etxebizitzan sartu eta eta bizilagunak kanporatu dituzte.


2100. urtean herritarren %60 urak har ditzakeen eremuan biziko dira Eusko Jaurlaritzaren azterketaren arabera

Bero boladak ohikoagoak eta luzeagoak dira, azken bi mendeetan 20 zentimetrotan igo da itsas maila eta EAEko bataz besteko tenperatura 0,3 ºC igo da hamarkada bakoitzean.


Donostiako Gladys Eneako paumei emandako tratu txarrak salatu ditu Eguzki taldeak

Eguzki elkarte ekologistak salatu du Donostiako parkean gertatutakoa. Parkean bizi diren hainbat paumari lumak erauzi dizkiote, odoletan utzita. Beraz, erasoa izan dela ondorioztatu dute eta ez dela hegaztien lumaberritze prozesu naturala izan. Eguzki


Hamabost migratzaile bizi ziren kanpaleku bat hustu du Getxoko Udalak

Algortako Larrañazubi inguruan dago kanpalekua, eta Getxoko Udaltzainek hori husteari ekin diote ostegun goizean. Alkateak adierazi du han bizi ziren pertsonen "segurtasuna" bermatzeko eta "ingurune natural hori zaintzeko" desegin dutela. Getxoko EH Bilduren... [+]


Zizurren ikasleak komun eta aldageletan grabatzen zituen irakasleak 180 urteko zigorra jaso dezake

Zizur Nagusiko institutu batean 41 pertsona grabatu zituen eta haietako 30 bere ikasleak ziren. Argazki batzuk sare sozialak erabilita lortzen zituen eta adimen artifizialarekin aldaketak egiten zituen.


Jaurlaritzak babestu du Jerusalemgo kolonoentzat CAF egiten ari den tranbia

Beasaingo enpresaren akzioen %3ren jabe da Eusko Jaurlaritza, eta adierazi du CAFek nazioarteko legedia errespetatzen duela. BDZ Euskal Herriak gogorarazi dio gobernuak derrigortuta daudela okupazioa bultzatzen duten proiektuen aurka egitera.


Irungo ‘auzokide patruilen’ atzean, islamofobia, xenofobia eta erailketarako deiak

Maiatzaren 5ean “Lo Vimos en Irun” WhatsApp taldea sortu zenetik, 700 lagun baina gehiago bildu dira larunbatetan patruilak antolatzen dituen taldera. “Segurtasuna bermatzeko” eta “delituak prebenitzeko” aitzakien gibelean, gorrotoaren haztegi... [+]


2025-06-20 | Gedar
Basauriko Sidenorrek 1.207 tona altzairu bidali dizkio arma-ekoizle sionista bati

Egoitza nagusia Basaurin duen enpresak IMI Systemi egin dio bidalketa. Armagintzan bakarrik aritzen da Israelgo Estatuko konpainia hori.


Arabako Mahastiak sor-markari behin betiko itxi dio bidea Espainiako Auzitegi Gorenak

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ezetza eman zion ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak bultzatutako sor-markari. Elkarteak helegitea jarri zion ebazpenari, eta orain Espainiako Auzitegi Gorenak ezetza berretsi du.
 


Beskoitzen ikastola eraikitzeko lursaila eskuratu du Seaskak

Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]


Eguneraketa berriak daude