Makina bat kontu

Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

Pazko Uharteko monolitoek zainketa berezien premia dute
Pazko uharteko estatuak gaixorik daude eta ez da harritzekoa, zahartzen ari dira. Gazteenek 500 urte inguru dituzte eta zaharrenek 900 inguru, urte askotxo higadurari aurre egiteko neurriak hartzen ez badira, eta arazoaren aurrean, estatua hauek pelikula ikusezin batez janztea erabaki du UNESCOk.
Monolito ezezagun hauek arroka bolkaniko oso porotsu batean eginak izaki, euria egiten duenean ur kantitate handiak xukatzen dituzte eta eguzkiak jotzen duenean agudo lehortzen dira. Bustitze-lehortze etengabeko hau izugarri txarra da haitz mota honentzat eta ziklo bakoitzeko zertxobait desegiten da.
Oraintsu, monolitoak silizez osaturiko material sintetiko batez gogortzea proposatu du Maar Denkmalpflege erakunde alemaniarrak. Berniz mineral hau monolitoen materialaren oso antzekoa da eta ez litzateke apenas antzemango. Oraingoz, asmoa besterik ez da, monolitoen jantzi berezi honek laborategietan froga ugari gainditu behar baititu monolitoei eman aurretik. Azterketak emaitza onak ematen baditu, bost bat urte eta hamar bat milioi euro beharko dira lanak burutzeko.

Frantzia, energia garbietan duen atzerapena ekidin nahian
Total petrolio konpainiak bost haize errota ipini ditu Frantziako iparraldean dagoen Mardyck-en, horietariko bat erraldoia, General Electric enpresa iparamerikarrak egina. Argazkian ikus daitekeen moduan, dimentsio izugarriak ditu: 95 metroko altuera eta 104 metroko beso-luzera. Tamaina ikusgarria badu ere, produzituko duena ez dirudi horrenbestekoa zentral nuklear batekin alderatzen bada: azken honek batez beste 900 MW produzitzen ditu eta gunea 12 MW-ra helduko da (gutxi gorabehera, 15.000 lagunek kontsumitzen dutena). Nolanahi ere, gune honen bidez, energia garbien azpiegituretan duen atzerapenari aurre egin eta lortu beharko lituzkeen kopuruetara heltzeko bidea ipintzen hasi da Frantzia. Aurki, Fruges-eko Artois muinoetan Europako parke eolikorik handiena eraikiko dute: 124 errota izango ditu.

Erretzaile kopurua behera Frantzian
Frantziakoerretzaile kopurua 1,8 milioitan jaitsi da, 1999 eta 2003 artean, Osasunaren Aurrikuspen eta Hezkuntzarako Institutuak egindako inkesta baten arabera. Aurrekaririk ez duen jaitsiera honen arrazoi nagusia tabakoaren gaineko zergen igoeran datza.
Joan den urteko azaroan eta abenduan 3.085 pertsona galdekatuak izan ziren eta emandako erantzunak estrapolatuz 1999an 15,3 milioi erretzaile zeuden bitartean, 2003an 13,5 milioi baino ez zeudela ondorioztatzen da, hau da %12 gutxiago.
Azterketa honetan ere, oso datu esanguratsua da emakumeak eta 15-25 urte bitarteko gazteak izan direla erretzeari gehien utzi diotenak. Eta hauen artean bitarteko ekonomiko umilak dituztenak izan dira azpimarragarrienak, hauen kasuan zigarroak garestitzeak ezinezko egin baitu beren ekonomia sostengatzea.
2004ko hasieran ikerlariek Frantziako populazioaren %30, gutxi gorabehera, tabako menpekoa izaten segitzen duela estimatu dute, nahiz eta hauetatik %66k datozen hilabeteetan erretzeari uzteko duten borondatea adierazi duten. Azkenik eta gogorapen gisa, esan Frantzian detektatzen diren minbizien %30 tabakoarekin zerikusia duela.


Azkenak
Makro-onurak, mikro-ondoezak

Hemengo politikariek haien diskurtsotan immigranteen etorreraren alde edo kontra egiten dute. Immigrante ez-zurien etorreraren alde edo kontra, noski. Beste mugimenduak ez dut uste gehiegi inporta zaizkienik, edozein alderditakoak izanik ere. Tronu altu-altu batetik begiratzen... [+]


AEBetako Defentsako inteligentzia zerbitzuko burua kaleratu dute, Iranen aurkako erasoetan Trumpi aurre egin ostean

Jeffrey Kruse buru zen Defentsa Departamentuko inteligentzia zerbitzuek eginiko txosten baten arabera, AEBek Irango gune nuklearrei eginiko erasoek ez zuten Teheranen gaitasun nuklearra "guztiz suntsitu", bizpahiru hilabetez atzeratu baizik. Trumpek, ordea, adierazi zuen... [+]


Irakasle plazen %17 hutsik geratu dira Nafarroako Bigarren Hezkuntzan eta Lanbide Heziketan

473 plaza eskaini dituzte eta 84 ez dira bete. Lehen Hezkuntzan, aldiz, ia lanpostu guztiak bete dira.


Inoiz izan ez zen osasun ituna: aukera galdua Osakidetzarentzat

Duela gutxi Eusko Jaurlaritzak bultzatutako "Euskadiko Osasun Ituna" izenekoaren porrota ez da anekdota politiko soil bat, ezta osasun-kudeaketan unean-uneko estropezu bat ere. EAEko osasunaren ikuspegi kolektibo, inklusibo eta benetan publiko bat galtzea politika... [+]


2025-08-26 | Josu Iraeta
Euskara, oldartu zaitez

Euskarak urte luzeetan ezaguturiko zapalkuntzaren ondorio larriak, frankismoaren errepresio itogarriak, baita gure hizkuntzarekiko erakutsi zuen jarrera erasokorrak ere, piztu zituzten herri honen euskaldungoaren kontzientzia eta oldarra. Eguneroko esperientziaren egoera larriak... [+]


Meatzaldea eta Ezkerraldea ez dira zuen zabortegiak

A zer zortea gurea! Inork nahi ez duen edozein industria-proiekturentzako puntu bero gogokoena gara gu! Ezkerraldea eta Meatzaldea, beti prest beste leku batzuetan gogaitzen duen guztia beso zabalik hartzeko. Petronor? Ederto. Lindane-hobi bat? Aurrera. Dorre elektrikoak gure... [+]


Gazara abiatuko da Global Sumud Flotilla, Euskal Herriko ordezkaritzarekin

Ontzidia abuztuaren 31n irtengo da Bartzelonatik. Euskal Herriko lau kide joango dira bertan, munduko beste 40 herrialdeetako solidarioekin batera. 


Dopina

Sentitzen dut, baina kosta egiten zait sinestea. Yeray Alvarez Athleticeko jokalariak analisi batean positibo eman izanak berriro azaleratu du kirolean existitzen den dopinaren inguruko eztabaida. Eliteko kirolean, hobeto esanda; eta horra hor auziaren gakoa. Kirolari... [+]


Gorpu bat aurkitu dute Nagoreko urtegian, Nafarroan

Herritar talde batek bainua hartzen zegoela gorpua aurkitu eta Polizia deitu zuen. Iruñera eraman dute gorpua autopsia egiteko, eta heriotzaren zergatia argitzeko. Gizonak 51 urte zituen.


Ukrainako Independentzia Egunean, Kievek eta Moskuk 146na preso trukatu dituzte

Arabiar Emirerri Batuen bitartekaritzarekin lortu dute preso trukea gauzatzea. Zelenskik adierazi du Ukrainak "askatasunaren alde" borrokatzen jarraituko duela, herrialdeak independentzia aldarrikatu zuenetik 34 urte bete direnean: "Bakea behar dugu, eta gure... [+]


Israelek Gazako Nasser ospitaleari eraso egin dio, eta gutxienez hemeretzi pertsona hil ditu, tartean lau kazetari

Gazako osasun zentro nagusia bonbardatu du Israelek. Hildakoen artean lau kazetari daude, Reuters, AP, Al Jazeera eta NBCkoak. 


Imanol (edo futbola gizartearen isla, beste behin)

Futbola herriaren opioa zela zioten batzuk; garrantzitsuak ez diren gauzetan garrantzitsuena dela pentsatzen dute hainbatek; kapitalismo basatienarekin lotzen duenik ere bada… Nire iritziz, gizartearen isla soila da; herritarron gabezia eta arazo askoren isla.

Ez zait... [+]


2025-08-25 | Thomas Barlow
Hizkuntzaren ertzetik erdialdera

Hizkuntzalari ospetsu José Ignacio Hualdek hiru joera nagusi bereizi ditu euskaldun berrien artean, batuarekiko harremanari dagokionez: euskalki biziko herrietan, gazteek etxean euskalkia darabilte eta eskolan batua; gaztelaniaz hitz egiten den hiriguneetan, gehienek batua... [+]


2025-08-25 | Haritz Arabaolaza
Irakasleon figura

Azkenaldian buruari bueltak ematen ari natzaio, hezkuntza publikoaren egoerari. Aurtengo ikasturteko greba garaiak pasa dira eta lan hitzarmen berria sinatu zela denboratxo bat igaro da. Irakasleoi, onerako eta txarrerako, garai hartako odol beroa hoztu zaigula esango nuke. Ez... [+]


2025-08-25 | ARGIA
Euskaltzale independentistak Behorlegiko kanpaldian bildu dira, Nafarroa Behereko EHEk gonbidatuta

Ez diote ezeri muzin egin nahi opor giroan: natura, aisialdia eta gogoeta izango dira ardatz Euskaltzale Independentisten Akanpadan, abuztuaren 25etik 31ra.


Eguneraketa berriak daude