Argitalpenak


2004ko otsailaren 08an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Itsasoa etxe barruan
Harkaitz Cano, Mikel Valverde
Elkar
32 orrialde
4,95 euro



Haurren irudimen handi hori


Harkaitz Canok haurrentzat idatzi duen lehen lana da Itsasoa etxe barruan, bere etxeko sukaldea itsasoa dela sinestuta dagoen mutiko baten inguruko kontakizuna. Horma zuri eta urdinak zituen Jorgeren etxeko sukaldeak, eta mutikoak urpeko betaurrekoak janzten zituen sukaldera joan behar zuen bakoitzean. Ez hori bakarrik, arrain ugari margotzen zituen bai hormetan eta baita zoruan ere, itsasoko uretan pozik asko ibil zitezen. Han pozik ez zegoen bakarra Jorgeren ama zen, ordea, semeak eginiko marrazkiak garbitu beharrarekin nazka-nazka baitzegoen. Makina bat aldiz esana zion marrazki gehiago ez egiteko, eta nola Jorgek berean jarraitzen zuen, sukaldea horiz margotzea erabaki zuen. Baina orduan Jorgek basamortua ezagutu zuen...


Udako Euskal Unibertsitatea euskal kulturgintzan. Hasierako urteak 1973-1984
Mikel Aizpurua Murua
Udako Euskal Unibertsitatea
215 orrialde
28 euro



Udako Euskal Unibertsitatearen historiaren hasiera


Euskal kulturaren erakustoki eta bilgune izateko eta goi-mailako hezkuntzako euskaldunen prestaketa eskaintzeko asmoz sortu zen UEU 1973an Donibane Lohizunen. Horrela, unibertsitateko ateak ireki zitzaizkion euskarari lehenengo aldiz. EHUko Gaur Egungo Historia saileko irakaslea dugun Mikel Aizpurua Murua UEUko talde eragileko kidea eta euskal unibertsitatea helburu daukan erakunde horretako zuzendaria izana da. Orain plazaratu duen Udako Euskal Unibertsitatea euskal kulturgintzan. Hasierako urteak 1973-1984 liburuan, UEUren sorreratik hasiz 1984an Aralarreko batzarra egin artekoak jaso ditu. Geroxeagorako utzi ditu ondorengo gertaerak eta haien inguruko gogoetak bilduko dituen idazlana.


Literatura vasca desde la Transición
Jon Kortazar Uriarte
Ediciones del Orto
94 orrialde
5 euro



Jon Kortazar Atxaga aztertzen


Jon Kortazarrek gaztelaniaz plazaratu duen lan honen izenburu zehatza Literatura vasca desde la Transición. Bernardo Atxaga da, eta bertan, Joseba Irazu Garmendiaren datu biografikoak eskaintzeaz gainera, frankismoaz geroztik euskal literaturak jasandako arazoen nondik norakoak azaldu eta Bernardo Atxaga ezizenez izenpetzen duen idazlearen figura eta azken nobela ez beste idazlan guztien inguruko xehetasunak azaltzen ditu Jon Kortazarrek. Horrez gain, aipatu testu horien arteko hautaketa bat ere gehitu dio bere lanari, eta zenbait poema, ipuin edo nobelen zati batzuk jarri ditu euskaraz eta gaztelaniaz, Etiopia, Trikuarena, Bi anai, Obabakoak, Gizona bere bakardadean, Zeru horiek eta Groenlandiako Lezioa lanetara irakurlea gertura ahal dadin.


Belar-hostoak
Walt Whitman
Hiria
67 orrialde
7,50 euro



Walt Whitman-en poemak


Walt Whitman-en ahotsa haizea bezain azkar abiatzen da inorantz eta aldi berean toki guztietarantz. Den-dena maitatzen du, maitatzen ahalegindu gabe. Haren ahotsa isuri, barreiatu egiten da eta ez dago harrapatzerik. Eskuzabala da, grinatsua, eta eternalki maiteminduriko emakumearen edertasuna darama atxikita. Horrela aurkezten du Xabier Galarretak Ameriketako Estatu Batuek XIX. mendean izan zuten olerkaririk esanguratsuena, Hiria argitaletxearen Parnaso sailean Walt Whitman-en Belar-hostoak olerki bildumari egin dion edizioa plazaratzeko orduan. Bere lirikotasunak eta erritmo askean idatzitako poemek eman zioten ospea 1819an sortu eta 1891n zendu zen Walt Whitman-i, bere olerkietan Ameriketako izpiritua eta bere garaiko joera guztiak jasotzen ahalegindu zen poetari.


Zehar
Batzuen artean
Arteleku, Gipuzkoako Foru Aldundia
52 orrialde



Erresistentzia eta sormenaren artekoak


Kapitalismoak sormen indarra bereganatu duela, eta eskuratze prozesu horretan sormena eta erresistentzia ahalmenen arteko dibortzio lazgarria gertatu dela baieztatzen da Zehar aldizkariaren 51. zenbakian. Hain zuzen gai horren inguruan egindako hausnarketak eskaintzen ditu euskaraz, gaztelaniaz eta ingelesez. Nolanahi ere, hausnarketa horien jatorrizko bertsioari ematen zaio lehentasuna aldizkarian, eta bertan ez dira testu guztiak hiru hizkuntzetan eskaintzen. Web orrian, ordea, hiru bertsioak ditu Zeharek. Beraz, irakurleren batek urtean hiru aldiz kaleratzen den aldizkaria osorik euskaraz -edo gaztelaniaz edo ingelesez- irakurri nahi balu, jo beza arteleku@gipuzkoa.net-era.


El mundo de los Pirineos
Batzuen artean
Sua
129 orrialde/ 5 euro



Itoitz ureztatzen den bitartean, batzuk argirik gabe


Berrikuntza ugari eskaini nahi izan dizkie bere irakurleei mendia, kultura eta natura ardatz dituen El mundo de los Pirineos aldizkariak, azken zenbakian ikus ahal izango duten bezala. Dena den, jarraitzen du ohiko dituen argazki gogoangarri horiek agertzen eta baita izaki bizidunen garapen eta jardunean eragina duten giro, egoera eta zertzeladak oso arretatsu zaintzen ere. Horregatik dakartza kontura hainbeste herri desagerrarazi dituen eta Pirinietako mapa aldatzera datorren Itoizko urtegia.


Poeta New Yorken
Federico García Lorca
Erein
126 orrialde
8,50 euro



Juan Luis Zabalak euskaratutako Garcia Lorca


Erein argitaletxeak plazaratutako Poeta New Yorken Federico Garcia Lorcak 1929 eta 1930 urteetan idatzitako Poeta en Nueva York olerki liburutik Juan Luis Zabalak eginiko euskarazko bertsioa da. 1898an Granadan sortu zen Garcia Lorca, Rafael Albertirekin batera 27ko belaunaldiko poetarik ezagunena dena. Literatura ezezik, musika eta marrazkia ere landu zituen. 1919an Madrilgo Ikasleen Egoitzan sartu zen eta bertan ezagutu zituen Dali, Buñuel, Prados, Alberti, eta beste artista batzuk, gerora garrantzi handikoak izan zirenak. Canciones, Romancero gitano eta Poema del cante jondo argitaratu zituen, Andaluziako molde tradizionalak landuz. New Yorken izan zenean, ordea, han beste era bateko poesiagintza landu zuen, garaiko joera berriekin lotura estuagoa zuena. Poeta en Nueva York bere libururik abangoardistena da. Garcia Lorca, halaber, antzerkigile handia izan zen, Mariana Pineda, Bodas de sangre, Yerma edo La casa de Bernarda Alba bezalako antzezlanen egilea. 1936ko abuztuan Gerra Zibila hasita, frankistek Granadan atxilotu eta fusilatu egin zuten idazle handia.


Azkenak
Iturengo arotza eta arte birziklatua

Ituren (Nafarroa), 1777. Erramun Joakin Sunbil (1755-1821) arotza Donamariako Joana Mari Ezpondarekin ezkondu zen. Ia 40 urte eman zituzten ezkonduta, Joana Mari 1806an hil zen arte. Eta tarte luze horretan, noizbait, Iturengo arotzak santu baten kobrezko estatua urtu omen zuen... [+]


2025-07-25 | Julen Orbea
Bilbon euskara jira ta Bira

Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]


Honezkero, hemen dago beherakada

Antropologo eta ingeniaria den Yayo Herrerok dioen bezala, datu bat da. Horren jatorria ulertzeko erraza den baieztapen xume batean laburbil daiteke: Lurra agortzen ari da.

Gaia konplexua da. Ikuspegi asko daude, interesak gurutzatzen dira, informazioa desinformazioarekin... [+]


2025-07-25 | Ana Morales
Esan barik ez doalako

Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]


Gizon heterosexualak eta literatura feminista: hausnarketa bat

Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]


Auzolanean ikastola eraiki!

Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]


Amasa-Villabonako EH Bilduri erantzuna

Amasa-Villabonako EH Bilduk argitaratutako idatziaren harira, hainbat adierazpen egin nahiko genituzke. Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu larrialdi klimatikoari aurre egitearen urgentzia ukaezina dela, eta horregatik, krisi honekiko dugun kezkagatik beragatik jartzen dugula... [+]


Irunen eskuin muturreko “auzo patruilak” sortu dituztela salatu dute

Hainbat talde "neonazik" azkenaldian Irunen zabaltzen ari dituzten mezuak salatu dituzte asteazkenean Harrera Sareak eta hainbat kolektibok herrian. Eskuin muturreko "auzo patruilak" antolatzen ari direla salatu dute, eta hauek jendearen jatorriaren arabera... [+]


Udal legearen kontrako epai euskarafoboa
Euskararen aurkako erasoa salatu dute 200 alkate eta udal ordezkarik, eta hizkuntza bultzatzeko konpromisoa berretsi

Euskalgintzaren Kontseiluak deituta, Espainiako Auzitegi Gorenak joan den astean ebatzitako sententzia salatzeko prentsaurreko bateratua egin dute Bilbon. Sententzia "euskal gizartearen eta euskal erakundeen borondate demokratikoaren aurkako eraso zuzena" dela... [+]


Alonsotegiko Udalari dirua itzultzeko eskatu dio Bizkaiko Aldundiak, iruzurra egin zenetik hamairu urtera

Egun EH Bilduren esku dagoen udalak ia milioi bat euro itzuli beharko lioke foru erakundeari, duela hamairu urte, EAJ agintean zenean, diru-laguntza bat ez zelako behar bezala erabili, baizik eta iruzurra egiteko, EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak berretsi duenez. Eskaerak erabat... [+]


Ertzaintzaren 300 BMW ibilgailuen erosketan irregulartasun posibleak salatu zituen barne txosten batek

Eusko Jaurlaritzako Ogasuneko Kontrol Ekonomikoko Bulegoak barne txosten bat egin zuen Ertzaintzak jaso dituen 300 BMWen esleipen kontratuaren hainbat baldintza kritikatzeko. Ezarritako baldintzak zehatzegiak eta murriztaileegiak zirela salatu du ogasunak, eta horrek enpresa... [+]


Txosnetako “beto politikoaren” aurkako GKSren kanpaldiaren kontra oldartu eta lau pertsona atxilotu ditu Poliziak Gasteizen

Bi aste barru hasiko diren hiriko jaietan txosna jartzen utzi ez dietela salatzeko kanpaldia egin nahi zuten Gasteizko GKSk eta Etxebizitza Sindikatu Sozialistak, Andre Maria Zuriaren plazan. 20:30ak aldera, ertzainak oldartu egin dira kanpaldian zeudenen aurka, eta bi... [+]


Lotsa sentitzen dut giza generoko kide izateagatik

Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]


2025-07-24 | Nicolas Goñi
Europan, oraingo sinplifikazioaren izenean, biharko bizitzak kaltetuko dira

Jarduera ekonomikoak sinplifikatzeko eta lehiakortasuna indartzeko aitzakiarekin, Europa mailan baita Europar Batasuneko hainbat estatutan ere, klima, ingurunea eta giza osasuna kaltetuko dituzten legeak biderkatzen ari dira 2024tik, askotan interes pribatuen lobbyen eraginpean... [+]


Eguneraketa berriak daude