Ezpalak


2021eko uztailaren 27an

Bidaiariek ikusi eta kontatutakoa

50 idazletik gorako bidaiari eta idazleen zerrenda osatu du Santiago Leone Puncel ikerlariak Euskal Herria XIX. mendeko bidaia liburuetan izeneko ikerlana burutzeko. Irungo Udalak ematen duen Jose Antonio Loidi ikerketa beka jaso du historialariak eta urtebeteko epean osatu beharko du lana. Dioenaren arabera, XIX. mendean bidaiari gehiago etorri ziren Euskal Herrira eta haiek kontatutakoa interesgarriagoa izan zen. Europak orduan jakin omen zuen Euskal Herria existitzen zenik. 50 idazleko zerrenda horretan dira, besteak beste, Humboldt, Victor Hugo, Louis Lande eta Pierre Loti, besteak beste.


Musika erromantikoa

Munduan organo erromantiko gehien kontzentratzen den lekua da Gipuzkoa. Egun hauetan, hain zuzen, horrelako organoak dituzten hiru herritan »Azkoitian, Bergaran eta Azpeitian» Nazioarteko V. organo Erromantikoen Zikloa burutzen ari dira. Dagoeneko bi asteburutan hainbat emanaldi eskaini dituzte euskal organo-jole nahiz Europako herrialde ezberdinetatik etorritakoek. Otsailaren 7an Hans Ole daniarrak Azkoitiako Santa Maria parrokiako organoa joko du eta egun berean Roberto Antonello italiarrak Bergaran emanaldia eskainiko du. Antonellok berak joko du hurrengo egunean Loiolako Basilikan. Otsailaren 13an, Daniel Oyarzabalek joko du leku berean eta 14an Azkoitian kontzertua eskainiko du. Egun horretan amaituko da Zikloa Oscar Candendo eta Loreto Aramendiren emanaldiekin.


Literaturari leku egin dio EKEk

Ahozko zein idatzizko literaturara mugatuko da aurtengo urterako Euskal Kultura Erakundeak martxan jarri duen BatekMila ekimenak. Kantuketan-en ondotik sortua den ekimen honen baitan ama eskolako eta lehen mailako ikastetxeetako euskarazko irakasleei literaturaren inguruko formakuntza emango zaie, euskal literatura hobeto ezagutzeko eta ondoren haurrei interesa pizteko. Horrez gain, ekimenaren baitan zahar etxeetara joateko asmoa du EKEk bertan daudenen memoria jasotzeko grabaketen bitartez. Azkenik, Euskal Herriko zenbait artistekin literaturan oinarritutako obra bat prestatuko dute 2005erako. Besteak beste, Miarritzeko baletak, Bainako Scene National erakundeak eta Garazikus elkarteak parte hartuko dute obra horretan.


Jaurlaritzaren babesa musikariei

19 diskoetxe izan dira aurten Cannesko Midem Jaialdian Eusko Jaurlaritzak prestatzen duen Euskadiko Soinuak egitarauaren baitan. Hain zuzen, Midemen euskal musikak izan duen erakus-mahaian banatu ditu Jaurlaritzak 2003ko euskal musikaren esanguratsuena biltzen duten bi CDak. Horrekin batera aurten www.euskadikosoinuak.com helbidea prestatu dute, non euskal musikarien berri jaso duten. Midemeko ekimena aurkeztu eta hurrengo egunean hitz egin zuen Jaurlaritzako Kultura sailburu Miren Azkaratek azkenaldian euskal musikariek jasandako boikota dela-eta. Azkaratek «euskal musika talde, enpresa eta produktu komertzialen aurkako kanpaina zabal bat» salatu du.


Arte garaikidea oinez

Kalitate handiko erakusketa prestatu du aurten Nafarroa Oinez antolatzeko ardura duen Lizarra ikastolak. Euskal Herriko arte garaikidearen bilduma osatu dute. Bilduma aberatsa, eskultura, pintura, grabatu, argazki eta bideo lanez osatua baitago. Estilo ugaritako arte lanak dira gainera. Batzuk egile esanguratsuek emandakoak dira, hala nola, Chillida, Oteiza, Zumeta, Basterretxea, Badiola, Aizkorbe, Salazar, Irazu, Azketa edo Osesenak. Besteak artean bide berriak jorratzen dabiltzan beste zenbait artistenak dira. Kontua da batzuen zein besteen lan gehienak salduta daudela dagoeneko. Eta bere ibilbidea hasi besterik ez du egin Artea oinez’04-k. Otsailaren erdia arte egongo baita Iruñeko Gotorlekuko Arma Aretoan. Ondoren, Bilbo, Donostia eta Lizarrara abiatuko da.


Telebista publikoa eta kultura.

Euskal Telebistako Langile Batzordeak berak salatu berri du ETBko programazioaren baitan eskaintza kulturalaren murrizketa progresiboa dela-eta kezkaturik dagoela. Izan ere, murrizketa horren azken adibideak dira Hau komeria! eta Desde el gallinero saioen desagerpena. Bost urtean mantendu dira bi saio hauek eta sariak ere jaso izan dituzte. ETBren sorrera legeen baitan dago jasoa «Euskal kulturaren zerbitzurako tresna» izatearen xedea. Eta zentzu horretan, zaila da telebista publikoa helburu horri nola erantzuten ari zaion ulertzea. Langile Batzordeak «nekez ulertzen du».


Komikien intimitatea

Komikietako pertsonaien bizitza sexuala edota finantza kontu ezkutuak jarri nahi ditu agerian Eugenio Merino artistak Iruñeko Nafarroako Unibertsitate Publikoko Carlos III aretoan paratu duen erakusketan. Porky, Tintin, Barbie, Epi eta Blas... bezalako pertsonaiak biluztu ditu. Izan ere, marrazki bizidun hauen egia adierazi nahi izan du artistak, eta era berean erakutsi marrazki bizidun horiekin egiten den ongiaren eta gaizkiaren jokoa. Haur gehienak ongia adierazten duten pertsonaien alde makurtzen dira. Gero, ordea, askok sentitu du pertsonaiak ongian eta gaizkian kokatzeko modu horrekin «gezurra esan zigutela». Hori dio erakusketaren katalogoak behintzat.


Azkenak
Maiatzaren 18an ospatuko dute Sortzen jaia Takoneran

Sei urteko etenaldiaren ostean, maiatzaren 18an, Sortzen jaia ospatuko dute Takoneran D ereduko eskola publikoen aldeko jaia.  Ikuskizunak, haurrendako jolasak eta Gorka Urbizu edota Borla taldeen kontzertuak izango dira.


Zure onurarako da

Ikusiz zenbat psikologok, medikuk, terapeutak… metodo mirakuluak partekatzen dizkiguten, pentsa daiteke haurren heziketa nazioarteko kezka dela eta denok adituak bilakatu garela.


47 milioi euro gehiago Esako urtegiaren segurtasuna bermatzeko

Ebroko Konfederazio Hidrografikoko (CHE) lehendakariak egin du iragarpena aste hasieran: Esako urtegia handitzeko lanen laugarren moldaketari aurten ekingo diote eta urtegiaren eskuin magala egonkortzeko 47 milioi euro gastatuko dira.


2025-05-09 | Arabako Alea
Gasteizko lorezainak udalarekin bildu dira lehen aldiz

Gasteizko Udalak esan du enpresa negoziatzera deitzen ari dela. Sindikatuek eskatu diote Gasteizko langileak defendatu ditzala Enviserren jabea den AEBetako inbertsio funtsaren aurrean.


“Txosnak eta herri jaiak defendatzeko” ekimena egingo dute maiatzaren 31n Bilbon

Bilboko, Gasteizko eta Donostiako herri jaietako ordezkariek agerraldi bateratua egin dute maiatzaren 8 honetan, txosnei jarritako zailtasunak salatzeko eta jai eredu herrikoa "desagertzeko arriskuan" dagoela ohartarazteko.

 

 


Patxi Saez Beloki ZirHika taldeko kidea
“Hikaz egiten ere, eginez ikasten da”

Aurreneko aldiz Euskaraldiaren barruan Hikaldia egingo da. 83 herrik eman dute izena. Iaz hitanoa bultzatzeko sortu zen ZirHika talde eragileak antolatu du ekimena, Tauparekin batera. Patxi Saez Beloki ZirHika taldeko kidea elkarrizketatu dugu. Bi helburu dituzte estreinaldian:... [+]


Turiel: “Bilatu daitezke arrazoi teknikoak, baina itzalaldia prezioen sistema perbertsoak eragin zuen”

Antonio Turiel fisikari eta CSICeko ikerlariak aspaldiko urteetan ez bezala bete zuen Hernaniko Florida auzoko San Jose Langilearen eliza asteazkenean. Zientoka lagun elkartu ziren Urumeako Mendiak Bizirik taldeak antolatuta Trantsizio energetikoaren mugak izeneko bere hitzaldia... [+]


Robert Prevost estatubatuarra izango da aita santu berria, Leon XIV

"Bake zubiak eraikitzeko laguntza" eskatu dio jendeari balkoitik egin duen lehen agerraldian.


Hezkuntza publikoko irakasleen eta Jaurlaritzaren arteko negoziazioak ostiralean jarraituko du

“Proposamen oso eskasa egin du Hezkuntza Sailak, berme eta zehaztapenak txertatu barik”, kontatu dio ARGIAri STEILASeko bozeramaile Haizea Arbidek. Ostegun honetan bilera izan dute sindikatuek eta Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak, EAEko irakaskuntza publikoko... [+]


2025-05-08 | ARGIA
Iratxe Sorzabal absolbitu du Espainiako Auzitegi Nazionalak, “tratu gizagabeak” pairatu izana aitortuta

Epaiak dio 2001ean Sorzabalek egindako autoinkulpazioa "tratu txarren ondorioa" izan zela, eta beraz, "baliogabea" dela. 1995ean Irunen lehergailu bat jarri izanagatik atxilotu zuten 2001ean, eta bost egunez inkomunikatuta atxiki zuten, gogorki torturatuz.


Sorionekuak: “Ekitaldi alaia antolatu dugu euskara gu guztiona dela aldarrikatzeko”

Sorionekuak mugimenduak larunbaterako mobilizazioa deitu du. Goizean herriz herri Nafarroako zubietan elkartuko dira eta arratsaldean Iruñean manifestazioa abiatuko dute, Kostarapea parketik (Trinitarios-Tren parkea) abiatuta 17:30ean. Ireki ateak euskarari lelopean... [+]


Gizon ilehori bat VIII. mendeko Txinan?

Txinako Shanxi probintzian, Tang dinastiako hilobi batean, hildakoen eguneroko bizitzako eszenak irudikatzen dituzten pinturak topatu dituzte. Eszena horietako batean gizonezko ilehori bat agertzen da. Ilearen koloreari eta aurpegierari erreparatuta, hilobia aztertu duten... [+]


Kartagotarrak ez ziren feniziarrak

Kartago, K.a. 814 inguruan. Feniziarrek kolonia bat fundatu zuten, eta Mediterraneo ekialdean nagusi zen zibilizazioa mendebaldera hedatu zen. Bi mende eta erdi geroago, Tiro feniziar metropolia gainbehera etorri zenean, Kartago independizatu egin zen eta bere eragina... [+]


Espainiako Estatuaren eta Israelen arteko harreman militarrak “inoiz baino estuagoak” izan dira 2023ko urriaz geroztik

Centre Delas erakundearen txosten batek 2023ko urriaz geroztik Tel Avivek eta Madrilek adostu dituzten armamentu salerosketak atera ditu argitara. Ikerketaren arabera, Espainiako Estatuko eta Israelgo enpresek ez dituzte inoiz hainbeste proiektu garatu elkarrekin, eta Israelgo... [+]


Eguneraketa berriak daude