Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
osteguna 2024ko apirilaren 25an
Angel Unzu: «Nire sormen lana bigarren plano batean utzi ohi dut»
Zazpi urte pasa dira Jazzlek zure 13 solos izeneko lehen lana argitaratu zuenetik. Zergatik hainbeste denbora?
Zenbat denbora dute abestiek?
Zer da zuretzat larruazal melodia bat?
Ez omen duzu sentimendurik adierazi nahi izan disko honekin. Zer da musika orduan, sentimendua ez bada?
Melodías de piel entzutean hainbat kantez osatutako diskoa baino film baten soinu banda entzuten ari zarela dirudi.
Sortu al duzu inoiz soinu bandarik?
Zertan inspiratu zara lan hau egiteko? Irizpide zehatzen bat erabili duzu konposatzerako orduan ala abestiak era naturalean sortu dira?
Nola moldatu zara hogeita hamar musikarirekin grabatu ahal izateko?
Azkenean nola grabatu duzue?
Inprobisaziorik egin al duzu?
Zein da konposatzeko erabiltzen duzun bidea?
Zer du Egberto Gismontiren Memoria e Fado kantak diskoko bertsio bakarra izateko?
Batez ere, beti nire sormen lana bigarren plano batean uzten dudalako. Musikan profesionalki dihardut eta hori da nire eguneroko betebeharra, konponketak egitea, zuzenekoak egitea, estudioko lanak... Horregatik, nire sormen lana beti bigarren plano batean utzi ohi dut. Izan ere, lan mota horrek ez dauka irteera handirik. Hortaz, lan profesionala aukeratzen dut, jaten ematen didana. Bestalde, horrelako musika jorratzen duen disko bat argitaratuko zuen diskoetxea aurkitzea asko kostatu zait; izan ere, ez da jazz klasikoa, ezta musika estilo zehatz bat ere. Hortaz, diskoetxea aurkitu eta lana guztiz amaitu bitartean denbora dexente igaro da.
Zenbat denbora dute abestiek?
Abesti batek zazpi urte ditu, aurreko lanean sartuko nuenentz zalantzak izan nituen-eta. Lau urte dituzten abestiak ere badaude. Beste batzuk, berriz, duela gutxi konposatutakoak dira. Asko atzeratzen joan naizen lana da, diskoetxerik ez nuelako hain zuzen. Hilabeteetan buru-belarri murgiltzen nintzen proiektuan, baina, lan profesionalak denborarik uzten ez zidalako edota diskoetxerik ez nuelako berriro kaxoian gordetzen nuen. Hilabeteak, urte erdi edo urtea gordeta izan ostean proiektuari berriro heldu niezaiokeela pentsatu eta maketak entzuten hasten nintzen. "Ongi dago bada" esaten nion neure buruari eta berriro ekiten nion lanari. Oso luzea izan da.
Zer da zuretzat larruazal melodia bat?
Tituluak ez du esanahi zehatzik. Niri musika kaskoekin entzutea gustatzen zait. Instrumentu batek reverb efektua duenean urruti dagoela dirudi, efektu hori ez daukanean, ordea, instrumentua bertan duzula dirudi. Orduan, kaskoekin reverb efekturik gabeko edozein instrumentu entzutean belarri ondoan duzun sentsazioa duzu. Horregatik, burua mugitzean doinu edo instrumentu horrek larruazala ukituko dizula dirudi. Sentsazio horretatik dator diskoaren izena.
Ez omen duzu sentimendurik adierazi nahi izan disko honekin. Zer da musika orduan, sentimendua ez bada?
Hori egia da. Ez dut istoriorik kontatu nahi, bestela idatzi egingo nuke-eta. Ez daukadalako ezer kontatzeko edo nahi ez dudalako, baina ez da nire heburua istorioak kontatzea. Sentimenduak baino sentsazioak helarazi nahi ditut. Zintzoki igorritako sentsazioak badira, entzulea konturatuko da. Gero berak ikusiko du sentsazioak soilik edota sentimenduak igortzen dizkion.
Melodías de piel entzutean hainbat kantez osatutako diskoa baino film baten soinu banda entzuten ari zarela dirudi.
Jende guztiari berdina ari zaio gertatzen. Alde batetik soinu banda orkestra doinuekin egiten delako eta beraz orkestra entzutean erraz identifikatu ohi da soinu bandarekin. Beste abestiak ez hainbeste. Dena dela, ez da nahita sortutako efektua izan. Diskoan orkestra doinuak sartzea gutizia besterik ez da izan. Halako formazio eta orkestretarako konponketak egin izan ditut, baina nire abestietan ez dut inoiz orkestra handi bat izan. Horregatik, papera hartu, idatzi eta gero konposatutakoa hogei pertsonak interpretaturik entzuteko gogoa neukan.
Sortu al duzu inoiz soinu bandarik?
Laburrentzako musika sortu izan dut, baita antzerkirako zenbait lan ere. Zinerako, aldiz, ez dut ezer egin. Beste edozein lanbidetan bezala buru belarri murgildu beharko nintzateke horrelako zerbaitetan hasiz gero. Filmetako musika egitekotan guztiz sartu beharko nintzateke mundu horretan eta momentuz ez da nire asmoa. Arlo horretan sartuz gero, ikasi egin beharko nuke eta gero nire lekutxoa egin. Izan ere, mundu horretan diharduen jendea hain dago sartua arlo horretan ia sektore guztia bereganatua duela.
Zertan inspiratu zara lan hau egiteko? Irizpide zehatzen bat erabili duzu konposatzerako orduan ala abestiak era naturalean sortu dira?
Musikarekin loturiko guztiak inspiratu nau. Gustuko ditudan artistek ere noski. Disko guztian elementu bat nahi izan dut nabarmendu: gitarra. Hau da, gitarra da diskoko protagonista. Bakarrik dagoenean, duoekin, trioekin eta baita orkestrarekin ere gitarra da protagonista.
Nola moldatu zara hogeita hamar musikarirekin grabatu ahal izateko?
Nekagarria izan da hainbeste jende koordinatzea. Izan ere, musikari onak direnez egutegia leporaino beteta baitaukate. Nire hasierako ideia hiru egunetan guztiok elkarrekin grabatzea zen. Lehen eguna soinu frogak egin eta kontaktuan jartzeko; bigarrena, lehen grabaketa eguna, goiz eta arratsaldez disko osoa bi aldiz goitik behera grabatzeko; eta hirugarrena, berdin, goiz eta arratsaldez disko osoa goitik behera grabatzeko. Beste pare bat egunetan nahasketak egitea zen asmoa. Baina ezinezkoa izan da. Planteamendu hori burutik kendu behar izan nuen, hainbat musikarirekin entseatzea ere ezinezkoa baita. Hainbeste musikariren agenda koordinatzea oso zaila izan da.
Azkenean nola grabatu duzue?
Orkestraren grabaketa honela antolatu nuen: egun batean harizko hamabost musikariak bildu nituen eta beste batean haizezko beste bostak. Ordurako hainbat gitarra eta perkusio grabatuak nituen. Duo eta trioak sesioan grabatu ditut, kasu horiek besteak baino errazagoak ziren. Azkenean hamabost bat egunetako grabaketa izan da.
Inprobisaziorik egin al duzu?
Jazz ukitua duen diskoa izatean badaude inprobisazioak. Baina beti ere jazz eskema tipikoa jarraituz, hau da gaia, inprobisazioa eta amaitzeko berriro gaia. Ia abesti guztietan daude inprobisazioak, bai nireak eta bai animatu den beste musikari batenak ere. Inprobisazioak egin ditugu, baina jazz eskema hori jarraituz, ez estudiora heldu eta ea zer asmatzen dugun esanaz. Eta are gutxiago orkestrarekin egindako abestietan, musikari bakoitzak bere partitura zuen eta bertan jartzen zuena jotzen zuen. Inprobisazioren bat zegoenean bagenekien zein konpasetik zein konpasera eta nork egingo zuen. Kontrolaturiko inprobisazioa izan da.
Zein da konposatzeko erabiltzen duzun bidea?
Gitarraz baliatzen naiz konposatzeko eta gero ordenagailua ere erabiltzen dut. Duela bi urtez geroztik daukat ordenagailua eta egia esan autoa daukazunean bezala gertatu zait, zeure buruari galdetzen diozula: "Nola moldatu naiz orain arte autorik gabe?". Bada niri berdina gertatu zait ordenagailuarekin. Dena dela, papera asko erabiltzen dut. Asko gustatzen zait idaztea.
Zer du Egberto Gismontiren Memoria e Fado kantak diskoko bertsio bakarra izateko?
Liluratu egiten nauen abestia da, konposizio borobila. Formaz oso sinplea da, hau da, bi gitarraz osatutako abesti bat da, batek armonia egiten du eta besteak melodia. Baina bai armonia eta bai melodia ere bikainak dira. Oso gustuko dudan kanta delako sartu dut diskoan. Behin partitura atera eta ordenagailuan grabatu nuen. Banekien estudioan abesti hori jotzen asko gozatuko nuela; izan ere, estudioan jotzen asko gozatzen dut.
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
Jenofa Berhokoirigoin
#2
Miel Anjel Elustondo
#3
Karmelo Landa
#4
Juan Aldaz Arregi
#5
Ahoztar Zelaieta
Azkenak
2024-04-28
Jenofa Berhokoirigoin
BOLLOTOPAKETAK
Bollera subjektua erdigunean jartzera datorren hitzordua
Apirilaren 26, 27 eta 28 hauetan iraganen da Euskal Herriko bolleren topaketa, Leitza herrian. Izenak argiki dioen gisara bollerei irekitako jardunaldiak dira, baina, oro har, sexu/genero disidente oro da gomitaturik. Egitarau aberatsa eta askotarikoa ondurik, taldean... [+]
2024-04-28
Olaia L. Garaialde
Gorputz hotsak
"Pianoa da konpainia izatea bezala, ez zara inoiz bakarrik sentitzen"
Musika klasikoa, regetoia eta rocka gustuko ditu Jakes Txapartegi pianistak (Hondarribia, Gipuzkoa, 2009). Itsua da, musika klasikoa jotzen du eta poliki-poliki jazza eta inprobisazioa ikastea gustatuko litzaioke. Etxean zuen teklatuarekin Pirritx eta Porrotxen “Maite... [+]
2024-04-28
Axier Lopez
Dronea, munduko botere harreman desorekatuen ikur eta eragile
Giza asmakizun oro lez, onena eta txarrena egiteko gai dira. Baina, tamalez, dronea, beste ezeren gainetik, Mendebaldeko potentzia kapitalistek munduaren gehiengoa menpean jartzen jarraitzeko tresna nagusietakoa da. Zirrikitu teknologikoetatik haratago, funtsezko pieza da bizi... [+]
2024-04-28
Miel Anjel Elustondo
Iñaki Soto. Erredakzioko kazetaritza ardatz
"Gure Herriaren etorkizuna eta hizkuntzarena batera joango dira"
25 urte beteko ditu aurten Gara egunkariak. Ez da erraz izan. Teknologiak ekarritako iraultzari neurria hartuagatik ere, Espainiako auzitegietako epaileek erabakitako oztopo arbitrarioek egunean eguneko jarduna baldintzatu dute. Mirari hutsa, Iñaki Soto zuzendariaren... [+]
2024-04-28
Urko Apaolaza Avila
Migrazio eta Asilo ituna: Europaren legatu kolonialista denon begien bistan
Europar Batasunean berriki onartu den Migrazio Itunak, asko zaildu dizkie gauzak euren herrialdetik ihesi doazen eta asiloa eskatzen duten pertsonei. Eskuin muturraren tesiak ogi tartean irentsita, migratzaileentzako kontrol neurri zorrotzagoak onartu dituzte Estrasburgon,... [+]
Eguneraketa berriak daude