«Biba Gamazo!»

Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

German Gamazo ministro liberala izan baitzen nafarrak bildu zituena. "Biba Gamazo" oihua, maiz errepikatu zen Gamazadaren garaian, duela mende bat etsaiak batu zituen nafarrak. Ziuraski, ondoren, ez da horren kontsentsu zabala ezagutu Nafarroako politikagintzan.

Egunotan, Gamazada baino, monumentua, eraikina da hizpide; 1903ko urrian bukatu zen monumentua, eta ofizialki inauguratzeke dago. Gustukoa dugu lurralde honetan monumentuak eraikitzea, mugarriak bailiran paratu, gisa horretan galdu dugun zerbait berreskuratuko dugulakoan. Foruena, Amaiurkoa, Noaingoa... kanpotik ikusita bitxia, inoiz ulergaitza dena, guztiz logikoa pausaleku honetan.

Foru monumentua Hiriburuzagian da, Iruñeko Sarasateko pasealekuan, eta bere kokapenak esanahia berezia dauka. Badirudi, botereak eraikinaren abaroa bilatu duela. Gibelaldean Nafarroako Gobernua, albo batean, Espainako bankua, bestean karlismo gordina, eta, urrutian, baina aurrez aurre, antzinako Entzutegia, egun Parlamentua bilakaturik »bezgauza anitzentzat», nonbait, ihesa oztopatzen dabilzkio eraikinaren gaineko andereari.

Anderea, gailurreko estatua, gure iragan hurbilaren lekukoa izan da. Talaiatik, egitea dauka gure mendearen kronika, zer ez duen ikusi, entzun, sufritu goiko emaztekiak: gazteak solasean eta lardaskan, abestiren bat Agata Deunan, danbolin eta gaita soinuak dantzari gutxi batzuk asetzen, eta, manifestazioen helmuga izan denez »puskaz gehiago Gazteluko Plaza hesitua dagoenetik», dozenaka hizlarien elea. Esan ohi da, andereari, bisaia mudatzen zaiola diskurtsoaren arabera.

Monumentua sinboloa izan da eta sinboloa izaten jarraituko du. Nabarrismoa ere, horren jakitun da, eta Erresuma zaharraren sinbologia berritzen ari den honetan, espero zitekeen bezala, ez da eraikinen onuraz ahaztu.

Lehenik eta behin, lerro hauek argitaratzen direnerako, baietz ofizialki mustua egon, egun hauetarako eraikinaren inguruan egin duten muntaia, inaugurazio ofizialtzat har baitaiteke. Ekitaldirako hautatu duten leloa »pacto y libertad (ituna eta askatasuna)», inondik ere, etorkizun zaharraren adierazle. Bestaldetik, herritarren eskura jarriko dute datu-base bat, non bila daitezkeen monumentua ekonomikoki sustengatu zutenen izenak. Era berean, aipatu muntaian, igogailua paratu digute, andereari bisita egin behar; inori, ikuskizunak, izeba zaharraren aurpegia ekarriko dio gogora. Azkenik, dena bururatzeko, eta garai berrien lekuko, aparkaleku bat eginen digute, oroitarriaren azpian, erroak irauli nahian edo. Eskuinak »PSN barne?» argi dauka, berezko identitatea behar du, asmatua izan ala ez, eta, Nafarroa, Nafarroa da esaldia abiapuntu, kutsu identitarioz zipriztinduriko diskurtsoa ari da apailatzen.

Bizkitartean, sinboloetatik haratago, diskurtso erditzerik ez gurean, eta are gutxiago erdiko biderik. Nafarroa Garaian, euskaltzaletasunak, diskurtsoaren alorrean, iraultzea baino zerbait gehiago behar du garai berriei aurre egiteko. Sukurtsalismotik haratago, berezko bidea urratu beharra dago, nago ez ote den beranduegi horretarako.

Gauzak honela, duela ehun urteko gertakariak gogora ekartzean, nagusiki, gure bidearen okerraz jabetu beharko ginateke, eta ez, besterik gabe, hamaikagarrenez salatu, »bestaldetik, guztiz zilegi dena», egungo erakundeen utzikeria. Egia esanez, aurtengo muntaia ikusirik ezin erakundeen utzikeriaz mintzo.

Areago ikurriñaren auzia berpiztu duten honetan, Pedro Esartek dioen legez, Gamazoek aspaldi inguratzen dute monumentuko anderea. German Gamazok batu zituen nafarrak, botereak biltzen du eskuina eta Nafarroako euskal abertzaleak iraganean batzen dira. Egun, ba al dugu etorkizunik?


Azkenak
2025-07-30 | Sustatu
Tea app: emakumezkoen online segurtasunerako behar zuen tresna desastre bilakatu da

Tea App edom Tea Dating Advice delakoa ustez emakumeak online sortutako zitetan babesteko sortutako app bat da (edo izan da). Bere funtsa zen emakumezkoek online ligatzeko plataformetan ageri diren gizonezkoak etiketatzea hitzordu edo topaketa txar, susmagarri edo ez... [+]


2025-07-30 | Ahotsa.info
Eskuin muturreko talde sektario batek ‘Nabarro’ren omenaldia oztopatu du Abarzuzan

Eskuin muturreko sekta erlijioso bateko kideek, Deierrin bizi direnek, 1986an erbesteratuen aldeko ekintza batean Hernanin hil zen Fernando Ros Abartzuzako gaztearen omenezko ekitaldiko bidea oztopatu zuten igandean.


Milaka juduk Palestinaren askapenaren alde lan egiteko konpromisoa berretsi dute, “sionismoaren krimenen aurka”

Milaka lagun bildu ziren Vienan ekainaren 13tik 15era, lehen edizioa izan zuen Judu Antisionisten Kongresuan. Hiru egunez eztabaidatu eta hausnartu ostean, ohar bat argitaratu dute Israel palestinarren aurka egiten ari den genozidioaren eta garbiketa etnikoaren aurrean ahotsa... [+]


Uribarrin urperatutako herrietatik bota zituztenak omendu dituzte

Ur azpian utzitako herrietatik joan behar izan ziren 600 pertsonen omenez jarri dute oroigarria urtegiaren begiratokian, "ez ditugu inoiz ahaztuko urperatutako bizitzak", adierazi du Arabako ahaldun nagusiak.


2025-07-29 | Gedar
609 langile kaleratuko dituzte Ezkirozko BSHn

Plantillak baiezkoa eman dio aurreakordioari, eta, printzipioz, urte hau amaitzean itxiko dute fabrika.


Gasteizko lorezainek lau hilabete bete dituzte greban, Jaurlaritza eta Enviser enpresa aurrean manifestazioa eginda

Gasteizko lorezainen grebak lau hilabete bete ditu, langileek salatu dute Enviser enpresak eta Gasteizko Udalak blokeatu dutela auzia, bilera berririk ez dutelako egin uztailaren 7tik. 


Álvaro Uribe Kolonbiako presidente ohia errudun jo dute iruzurra eta eroskeriagatik

2002 eta 2010 artean Kolonbiako presidente izan zenari gutxienez lau eta zortzi urte arteko espetxe zigorra ezarri diezaiokete. Auzitegi Gorena 2018an hasi zen ikertzen Uribe, Ivan Cepeda senatari ezkertiarrak jarritako salaketa batean lekuko ziren hainbat paramilitarri... [+]


Israeldar kolono batek ‘No Other Land’ dokumentala grabatzen lagundu zuen aktibista palestinar bat hil du Zisjordanian

Yinon Levi izeneko kolonoak Odeh Hadalin aktibista hil du Zisjordania hegoaldean. 'No Other Land' dokumentala grabatzen lagundu zuen Hadalin, dokumental onenaren Oscar saria irabazi zuen martxoan. Kolono hiltzailea palestinar lurraldeak okupatzeagatik AEBetako zigor... [+]


2025-07-29 | Mikel Aramendi
Analisia
Kanbodia eta Thailandia, gerra-plantak egiten?

Arma astunekin elkarri erasoka lau egun eman ondoren, baldintzarik gabeko su-etena adostu dute Kanbodiak eta Thailandiak, Malaysiaren bitartekaritzarekin, Kuala Lumpurren egin duten aurrez aurrekoan. Ezingo dute akabera hori ikusi bonbardaketetan, alde batean zein... [+]


Euskal diaspora elkartuko da Boisen, eta jendetsua izatea espero dute

AEBetako Idaho estutako Boise hiriburuan ospatuko dute euskal kultura ezagutarazteko, eta euskal diaspora batzeko. Hainbat ekitaldi egingo dituzte uztailaren 29tik abuztuaren 3ra arte.


Gurasotasun baimena 16 astetik 17ra luzatuko du Espainiako Gobernuak, eta 32 aste gurasobakarrentzat

Astearte honetako gobernu bileran onartuko dute PSOEk eta Sumarrek, akordioa iragarri baitute. Neurria "berehala" ipiniko dela indarrean jakinarazi dute.


Astebeteko liskarren ondoren, Thailandiak eta Kanbodiak su-eten akordio bat sinatu dute

Duela astebete, bien arteko mugan Thailandiako eta Kanbodiako tropak elkarri eraso egiten hasi ziren, Frantziaren kolonizazio aldian jatorria duen gatazka berpiztuta. Bi herrialdeek "berehalako eta baldintzarik gabeko" su-etena ezartzea adostu dute astelehenean, 35... [+]


Zuzenean eta zeharka 434.000 palestinar hil ditu Israelek 2023ko urritik, Gazako biztanleriaren %20, kalkulu baten arabera

The Lancet aldizkari ezagunak iazko uztailean eginiko "aurreikuspen zuhurraren" ondoren, zuzenean eta zeharka Gazan hilda egon daitezkeen palestinarren kopurua eguneratu du Steven Donziger abokatu entzutetsu estatubatuarrak, The Lancet-en formula... [+]


Europa makurrarazi du Trumpek
AEBek Europako produktuei %15eko muga-zergak ipiniko dizkie, eta alderantziz ezer ere ez

Horrez gain, Europa behartu egin du gasa AEBei erostera, 750.000 milioi euro xahutu beharko ditu horretan datozen hiru urteotan; beste 600.000 milioi euro gehiago inbertitu beharko ditu han, "inbertsio estrategikoetan"; eta, "ehunka milioi euro", zehaztapen... [+]


Eguneraketa berriak daude