Makina bat kontu

Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Jaki transgenikoekin berriro bueltaka
Joan den uztailean Europako Batasunak neurri zorrotzak hartu zituen produktuen etiketetan, elaborazioaren edozein unetan transgenikotasun arrastorik dagoen ala ez islatzeko. Hala ere, herrialde eta enpresa multinazional askoren eraginez, Europako Batasunaren mahai gainean jarri berri da lehen jaki transgenikoaren inportazio eta produkzioari argi berdea eman ala ez erabakitzeko eztabaida, baina Europako Batasunak aipatu eztabaida abendura atzeratzea erabaki du, aldez aurretik herrialde guztiek ongi pentsatzeko denbora izan dezaten.
Bt-11 deituriko artoa Novartis talde farmazeutikoko enpresa batek komertzializatzen du eta Ameriketako estatubatuarrak dira gehien kontsumitzen dutenak, krispeta moduan, hain zuzen ere. Arto mota honek Europako jakien segurtasunaz arduratzen den EFSA erakundearen oniritzi zientifikoa jaso berri du eta hainbat birus eta intsekturen erasoen aurrean defentsa ona erakusteaz gain, hainbat herbizida onartzen du.
Dena den, arestian aipatu presioaren adibidea hauxe dugu: AEBek, Kanadak eta Argentinak Munduko Merkataritza Erakundearen (MME) aurrean Europako Batasuna salatu berri dute jaki transgenikoen inportazio eta produkzioari ezarritako luzamenduagatik. Estatu hauen arabera Europak argudiatutako ingurumen eta osasun arrazoien atzean merkataritza babesteko politika baino ez dago.
MMEk har dezakeen erabakiaren garrantzia izugarria da, zeren eta artoa inportatzearen alde erabakitzen badu, batetik, 1999 urteaz geroztik Europak jarritako luzapenaren amaiera izango litzateke, eta bestetik, zabaldutako atetik beste 21 jaki transgeniko pasatzeko bidea errazagoa izango litzateke. Gainera, une honetan munduan 60 milioi hektareatan arto transgenikoa lantzen den bitartean, Europan 60.000 hektarea baino ez dira jarduera horretara dedikatzen eta beraz, Europako nekazaritzak desabantaila nabaria izango luke atzerrikoarekin alderatuz.
Europako Batasuneko hamabost kideetatik bost, Frantzia horien artean, jaki transgenikoen aurka daude, baina MMEren erabakia izango da indarrean jarriko dena. Erabaki hau jaki transgenikoen aldekoa bada, gizartearen presioa izango da erabakiorra, jaki transgenikoen kontsumo handitzeak edo txikitzeak edozein erabaki politikok baino indar handiagoa izango baitu.

Informazioa enkriptatzeko era berria
Torontoko unibertsitateko ikerlariek segurtasun neurriak behar dituzten dokumentuetan argazkiak, sinadurak eta hatz digitalak enkriptatzeko estrategia berria asmatu dute.
Eugenia Kumacheva ikerlariaren zuzendaritzapean garatzen ari diren teknologia berriak heltzen zaizkien dokumentuak manipulatuak izan ote diren berehala jakitea ahalbidetuko die aduanei zein segurtasun osoa behar duten erakundeei.
Polimeroetan aditua den Eugenia Kumachevak sortu duen teknologiak ondoren datorrena du oinarri. Oso zabalera txikia duen polimero-film bat sortzen da hiru geruza elkartuz. Geruza hauetako bakoitzak tinda desberdina du: batek izpi ultramoreekiko sentikortasuna du, besteak izpi ikusgaiekikoa eta azkenak izpi infragorriekikoa. Intentsitate handiko irradiazio baten bidez hainbat datu enkripta daitezke aipaturiko hiru geruza horietan. Adibidea jartzen hasita, pasaporte baten argazkiaren atzean begien bistarako ikusgai ez diren bestelako datuak ezkutatzen ahal dira, esate baterako hatz markak eta sinadura.
Sortzaileak dioenez, teknologia honek alternatiba azkarragoa eskain dezake administrazio publikoetako hainbat zerbitzuetan eta segurtasun kontrola duten guneetan.


Azkenak
Iturengo arotza eta arte birziklatua

Ituren (Nafarroa), 1777. Erramun Joakin Sunbil (1755-1821) arotza Donamariako Joana Mari Ezpondarekin ezkondu zen. Ia 40 urte eman zituzten ezkonduta, Joana Mari 1806an hil zen arte. Eta tarte luze horretan, noizbait, Iturengo arotzak santu baten kobrezko estatua urtu omen zuen... [+]


2025-07-25 | Julen Orbea
Bilbon euskara jira ta Bira

Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]


Honezkero, hemen dago beherakada

Antropologo eta ingeniaria den Yayo Herrerok dioen bezala, datu bat da. Horren jatorria ulertzeko erraza den baieztapen xume batean laburbil daiteke: Lurra agortzen ari da.

Gaia konplexua da. Ikuspegi asko daude, interesak gurutzatzen dira, informazioa desinformazioarekin... [+]


2025-07-25 | Ana Morales
Esan barik ez doalako

Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]


Gizon heterosexualak eta literatura feminista: hausnarketa bat

Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]


Auzolanean ikastola eraiki!

Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]


Amasa-Villabonako EH Bilduri erantzuna

Amasa-Villabonako EH Bilduk argitaratutako idatziaren harira, hainbat adierazpen egin nahiko genituzke. Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu larrialdi klimatikoari aurre egitearen urgentzia ukaezina dela, eta horregatik, krisi honekiko dugun kezkagatik beragatik jartzen dugula... [+]


Irunen eskuin muturreko “auzo patruilak” sortu dituztela salatu dute

Hainbat talde "neonazik" azkenaldian Irunen zabaltzen ari dituzten mezuak salatu dituzte asteazkenean Harrera Sareak eta hainbat kolektibok herrian. Eskuin muturreko "auzo patruilak" antolatzen ari direla salatu dute, eta hauek jendearen jatorriaren arabera... [+]


Udal legearen kontrako epai euskarafoboa
Euskararen aurkako erasoa salatu dute 200 alkate eta udal ordezkarik, eta hizkuntza bultzatzeko konpromisoa berretsi

Euskalgintzaren Kontseiluak deituta, Espainiako Auzitegi Gorenak joan den astean ebatzitako sententzia salatzeko prentsaurreko bateratua egin dute Bilbon. Sententzia "euskal gizartearen eta euskal erakundeen borondate demokratikoaren aurkako eraso zuzena" dela... [+]


Alonsotegiko Udalari dirua itzultzeko eskatu dio Bizkaiko Aldundiak, iruzurra egin zenetik hamairu urtera

Egun EH Bilduren esku dagoen udalak ia milioi bat euro itzuli beharko lioke foru erakundeari, duela hamairu urte, EAJ agintean zenean, diru-laguntza bat ez zelako behar bezala erabili, baizik eta iruzurra egiteko, EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak berretsi duenez. Eskaerak erabat... [+]


Ertzaintzaren 300 BMW ibilgailuen erosketan irregulartasun posibleak salatu zituen barne txosten batek

Eusko Jaurlaritzako Ogasuneko Kontrol Ekonomikoko Bulegoak barne txosten bat egin zuen Ertzaintzak jaso dituen 300 BMWen esleipen kontratuaren hainbat baldintza kritikatzeko. Ezarritako baldintzak zehatzegiak eta murriztaileegiak zirela salatu du ogasunak, eta horrek enpresa... [+]


Txosnetako “beto politikoaren” aurkako GKSren kanpaldiaren kontra oldartu eta lau pertsona atxilotu ditu Poliziak Gasteizen

Bi aste barru hasiko diren hiriko jaietan txosna jartzen utzi ez dietela salatzeko kanpaldia egin nahi zuten Gasteizko GKSk eta Etxebizitza Sindikatu Sozialistak, Andre Maria Zuriaren plazan. 20:30ak aldera, ertzainak oldartu egin dira kanpaldian zeudenen aurka, eta bi... [+]


Lotsa sentitzen dut giza generoko kide izateagatik

Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]


2025-07-24 | Nicolas Goñi
Europan, oraingo sinplifikazioaren izenean, biharko bizitzak kaltetuko dira

Jarduera ekonomikoak sinplifikatzeko eta lehiakortasuna indartzeko aitzakiarekin, Europa mailan baita Europar Batasuneko hainbat estatutan ere, klima, ingurunea eta giza osasuna kaltetuko dituzten legeak biderkatzen ari dira 2024tik, askotan interes pribatuen lobbyen eraginpean... [+]


Eguneraketa berriak daude