Hitz txikien aldarria
- Iragan berri da XX. Galeusca, Gernikan. Historia eta oroimenaren azterketa burutu du idazle galiziar, katalan eta euskaldun-oste batek. Urtero legez, testu bat osatu, adostu eta sinatu dute idazleek; oraingoan, Aldarria izeneko testu oparoa izan da. Hitz txikiz egindako aldarria izan da, ustez. Bere txikian gogoeta hau iradoki digu.
Historiak eta oroimenak berealdiko tokia izan dute Gernikan. Horiek izan dira XX. Galeuscaren lemaren osagaiak. Gernika, halaber, berebiziko tokia izan da bertaratutako idazle galiziar, katalan eta euskaldunentzat. Iaz Palman burutu zen Galeusca, «Mugak apurtu» lemapean. Idazleek itzulpegintzaren aldarria egin zuten eta itzulpenaren bidean aritzeko hitza eman zuten. Itzulpena gako ezinbestekotzat jo zuten herrien eta hizkuntzen arteko mugak zabaltzeko. Palman, Galeuscaren historia aztertu ostean, lema bat gailendu zen geroari begira: «Izan ala ez izan».
Aurten, berriz, Gernikako historiari erreparaturik, idazle galiziar, katalan eta euskaldunek «Memoria behar dugu», adierazi dute ozenki. Ahazturak idazleak elbarri egiten dituela eta oroimenari uko ez egiteko erarik eraginkorrena idaztea dela adierazi dute. Idazleek beren oroimenean arakatzeko fikzioa harilkatu behar dute eta horretarako garaian garaiko tresnak erabili behar dituzte: hala nola, hiru elkarteetako idazleen lanak bilduko dituen web gunea, hiru hizkuntzen arteko itzulpenak sustatuko dituen Unesco-rekin elkarlana, edota, lehen urrats gisara, herrialde bakoitzeko 15 poeten lanak bilduko dituen antologia. Azken hori jatorrizko hiru hizkuntzetan eta ingelesez ere argitara emango da. Horra «izan edo ez izan»en arteko erronkari Gernikako Galeuscak eman dion erantzuna.
Gernika alabaina, hiru herrialde hauen literatura sustatzeaz haratago doan aldarria egiteko tokia izan da idazleentzat. Euren ustez, mundu globalizazioa eta eredu ekonomiko liberala estalki astunak ezarri nahian ari dira pertsonen oroimenean. Hartara, Gernika, errautsez estalia izan zen herria, iraganaren oroimena esnatzeko toki gisa hartu du Galeuscak. Egungo Gernikan bildu eta iraganeko Gernika gogoan izan arren, nonahi biltzen direla ere, munduko Gernika guztietan biltzen direla adierazi dute idazleek. Fisterratik Port Bou-ra Gernikan gaindi; konparazione, Bagdad da egungo Gernika. Galeuscako idazleek ez dute plazetako zaldi gaineko jeneraltzarren deialdien araberako egungo demokraziaren eredua onartu nahi. Ez dute onartzen egungo botereek demokraziaren ereduaz banatzen duten zertifikatu arranditsua. Ez dute munduko Gernikak lurperatzeko botatako galipot beltza onartzen. Ez dituzte gure egunkariak ixten dituzten eskuak onartzen eta beren hizkuntzak galarazi nahian dabiltzan eskuak salatu nahi dituzte. Idazle galiziar, katalan eta euskaldunek etorkizunerako iragana behar dutela aldarrikatu dute. Iragana aldarrikatu dute historiak puskatu zuen ispilua hobeto osatzeko. Iragana behar dute oraina birsortzeko eta idazten dutenaz funtzio kritikoa bete ahal izateko.
Bilboko Aste Nagusian hainbat pertsona atxilotu ditu Poliziak eraso sexistak leporatuta. Egoera horren aurrean, Juan Mari Aburto Bilboko alkateak esan du Polizia "eraginkorra" dela eta Bilbon "inoiz baino polizia gehiago dagoela".
Drop Site News hedabideak (botere-abusuak mundu mailan agerian jartzeagatik ezaguna) argitaratutako ikerketak interneten bilakaeran kezka sortu beharko lukeen joera baten adierazle den albistea argitaratu du. Facebook, Instagram eta WhatsApp-en jabe den Meta multinazionalak [+]
Orain NLP hizkuntza teknologietako euskal enpresak euskarazko testuen korpus handi bat jarri du sarean, Hizkuntza Eredu Handien (LLM) eta Adimen Artifizialeko ekimenen biltegi nagusia den Hugginf Face baliabidean. ZelaiHandi du izena.
Eta, honekin bai, honekin amaitu da Donostiako Aste Nagusia! Piratei aste bete motz geratzen zaiela eta, egun bat gehitzen diote Aste Nagusiari. Aurten hogeigarren urtez jarraian egin dute Irrikitaldia.
Igandean eginiko presidentetzarako hauteskundeetan berretsi da ezkerreko koalizioaren porrota eta eskuinaren gorakada: PDC Alderdi Kristau Demokratikoko Rodrigo Paz Pereira senatariak eta Jorge Quiroga presidente ohiak (2001-2002) lehiatuko dute presidentetza... [+]
Komisaldegian paper batzuk eman dizkidate. Izerdi tanta bakarra dakit bekokian behera bularreraino, piztu aire girotua, mesedez. Parrandan ondoegi pasatzearen asuntoak, hurrengo goizean galdutakoak salatu beharra. Inozo aurpegidun munipa batek hurrengo asterako zita eman ahal... [+]
Iñigo Urkullu lehendakari ohiak adierazi du Txiki eta Otaegi Eusko Jaurlaritzak aitortutako biktimak direla, eta hala "errespetua" merezi dutela. Haien biktima izaera ezin dela zalantzan jarri azpimarratu du.
Kontatzen ez dena ez da existitzen. Oso barneratuta daukagu lelo hori, baita informazioa boterea dela eta eragiteko gaitasun handia duela ere. Are gehiago gerra edo gatazketan, batik bat oraindik tresna digitalak asko garatu gabe zeudenean, informazioa ez baitzegoen hain eskura... [+]
Bilboko Errekalde auzoko igerileku batean gertatu zen ezbeharra. Larrialdi zerbitzuek erreanimazio lanak egin zizkioten adin txikikoari, eta Gurutzetako ospitalera eraman zuten; hiru egunetara hil egin da.
Ostiralean Alaskan izango duten bileraren bezperan heldu da mehatxua. Friedrich Merz Alemaniako kantzillerrak deituta, gailur birtual bat egin dute asteazkenean Zelenskik, Trumpek eta Europako hainbat agintarik. Ukrainako presidenteak adierazi du Trumpen eta Putinen arteko... [+]
Ostegunean eman dituzte asilo eskaera tramitatzeko lehen txandak: bederatzik lortu dute, irailerako. Eusko Jaurlaritzak ebazpena arintzea, eta migiratzaileak ostatzeko zentroetara mugitzea eskatu dio Espainiako Gobernuari.
Aurten Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urteko beteko direnean, Alonsok adierazi du ETAko bi kideek ez zutela nahi Franco osteko gizarte demokratiko bat: "Diktaduraren aurka borrokatzen ziren, baina diktadurak erabilitako tresna berberekin".
Bilboko Aste Nagusia pertsona autistentzat irisgarriagoa izateko zenbait gako dakartzate Oihan Iriarte Eletxigerrak eta Iker Boveda Martinek, euren esperientziatik.
Tenperatura igoera dago aurreikusita datozen egunetarako, eta, sute arriskuak ekiditeko, ostegun iluntzeko 20:00etatik aurrera debekatuta egongo da uzta lanak egitea. Aurretiaz ere neurriak hartuta zituen gobernuak, baina Zarrakazteluko sutea kontrolpean izanda, neurriak malgutu... [+]
Ezagutu dezakezu Euskal Herria gure txoko eder eta famatuenak bisitatuta, Instagramerako edo postal baterako argazkiak aterata zure buruari, kostaldeko paisaietan edo monumentu bisitatuenetan irri eginez. Baina ez duzu Euskal Herria guztiz ezagutuko. Horretarako, hobe zenuke... [+]