Hotzaren beldur


2003ko azaroaren 02an

Eguna berez gutxitxo mozten ari nonbait eta ordularietan are eta motzago denaren zantzua hartzen zaio hemendik aurrera. Gainean dugu konturatzerako neguko solstizioa, urteko egunik motzena eta gaurik luzeena, alegia.
Behin urte garai honetatik aurrera, izotzaren distira zurizta nonahi bistaratuko da, itsasotik zenbat eta urrutiago orduan eta nabarmenago, bai eta erreka zuloetan goietan baino.
Orain arte kanpoan gozo bizi izan diren landarean nora-nora, babesen batera erretiratzeko sasoia da. Landareek beraiek hauxe erakusten digute: badira, "erreginaren zintzilikarioak" eta kalak kasu, sustraietan erreserbak pilatu eta neguak erretzen dizkien hosto eta zuztarren babesean hurrengo udaberrian berritu arte negua lasai igaroko dutenak. Lorontzietan izan ditugun geranio eta antzekoak negua sentitu bai, baina izotzak inola ere jipoituko ez dituen lekuren batera jaso behar dira. Aterpe xume bat nahikoa da: goiko balkoiarena, ataria, ganbara... Nahi izanez gero landare berriak ere orain sor daitezke: landarearen muttur xamurrenenetik aldaxkak moztu eta luberria duten ontzietan landatu. Honela udaberriari aurrea hartuko diogu, baina negu luzean ederki zaindu beharko dira, itsatsi eta iraun dezaten. Nik lan hauek gerorako uztea nahiago dut. Landareak oso-osorik utzi orain, udaberrian izerdi berria mugitzen denean zein zuztar erre den eta zeinek bizirik iraun duen nabarmena izango da. Orduan kimatu: erretakoak berdea non duten handik eta osorik erre badira ipurditik; berde iraun dutenen artean orduan aukeratu aldaxketarako kimuak eta udaberriarekin ziztuan itsatsi eta haziko dira landare berriak.
Badira lurrean landatuta, negurako mugitu ezin izango ditugunak, baina era batera edo bestera nola-hala babestu beharko ditugun landareak: zitriko jendea, buganbilak eta abar. Hauei apropos eraikitako aterpeak antolatu beharko dizkiegu. Bi gomendio: aterpean arnasa lasai hartzen utzi eta enborra zakuarenaren tankerako oihalen batekin ondo bildu ahal den goraino, landarea erretzen bada ere enborra sanatuz gero erraz berrituko baita.


Azkenak
'Cristóbal Balenciaga' telesaila
"Nabaritu dadila euskaldun batzuok euskaldun baten istorioa kontatu dugula"

Cristóbal Balenciaga diseinatzailearen biografia kutsuko fikziozko telesaila egin du Moriarti hirukoteak, Disney+ plataformarentzat. Estreinakoa dute formatu horretan. Aitor Arregi eta Jon Garañorekin egin du hitzordua ARGIAk, Jose Mari Goenaga kanpoan baitzen,... [+]


Eguneraketa berriak daude