Joxe Joan Gonzalez Txabarri: Ziklo berrian ere, abertzaletasun demokratikoak lideratuko du herri hau


2003ko urriaren 26an
Irungo FICOBA erakustazokaren inaugurazioa hizpide. Egingo al zeniguke gogoeta bat honen inguruan, mesedez?
FICOBAn Euskal Herri berriaren zantzu nabarmen bat ikusi dut. Lapurdi, Nafarroa Behereko nahiz Gipuzkoako hainbat jende proiektu horren inguruan biltzeak Euskal Herri soziala, Euskal Herri politikoa baino askoz azkarragoa dela aditzera ematen digu. Gizartea klase politikoa baino sendoagoa dagoela etorkizunari begira, alegia.

Urriaren 8an Batzar Nagusietako politika orokorrari buruzko eztabaida burutu zenuten. Gipuzkoako ostadarra irudikatu zenuen zure hitzaldian. Zer adierazi nahi izan zenuen konkretuki? Egingo al diguzu balorazio bat ekitaldiaz?
Eztabaida sakona izan zen. Hitzaldian gure programaren edukiak azaldu nituen eta oposizioko alderdien aldetik hitzaldiaren kontrasteko erantzunak izan ziren. Oro har, Gipuzkoan abertzaletasun demokratikoak daukan eragina nabarmendu zen eta etorkizunari begira dauzkan planteamenduak oso nabarmen gelditu ere. Ikuspegi horretatik, Batzar Nagusietatik kanpo gelditu den Gipuzkoa beltza eta ortzadarraren Gipuzkoa irudikatu genituen. Bere jarrera politikoak inposaketa bidez ezarri nahi dituztenei deitu diegu Gipuzkoa beltza. Batetik, gizarte honetan ETA dela eragile erreakzionarioena berretsi genuen. Bestetik, PPk gizarte honen aurkako arbuio beltzak ere sortzen dituela esan genuen. Honen guztiaren aurrean, gizartearen gehiengoak aurrera egiteko gure proiektuarekin bat egin duela azpimarratu genuen.

Ekitaldiaren ondoren AuBko kide Inazio Agirrek zure jarrera kritikatu zuen. AuBren ordezkaritza onartu duzula, baina AuBk ez duela parte hartzerik adierazi zuen.
Ezagutzen dudan hogeita hamar urteetan Inazio Agirreri ez diot behin ere entzun ezer onik egin duen inor dagoenik. Zenbait jendek ez du ezer baikorrik ikusteko gaitasuna, antza. Guk ezin dugu AuBk hartu dituen erabakien erantzule izan, hartara, besteek hartutako erabakien erantzuleak izango baikinateke. Politikan heldutasun esparru batean jokatu behar dugu, eztabaida horiek ezin dira nerabezaroan bagina bezala burutzen ahal. Ezker abertzaleak, askotan, nerabezaroan ohikoak diren jarrerekin jokatzen du. Politika helduen eremua da. Kasu honetan bi esparru bereizi behar dira: legitimitatearen eremukoa eta legalitatearen eremukoa. Hauteskundeen balorazio denotatiboa eta konnotatiboa egingo genuela esan genuen hasieratik: denotatiboak legalitateari egiten dio aipu eta konnotatiboak legitimitateari. Balorazio konnotatibo horri jarraiki, legez kanpo utzitako herritarren boto hori aintzakotzat hartzen ari gara. 27 batzarkideen ordez 23 batzarkide izango bagenitu bezala gobernatzen ari gara.

Aurreko diputatu Roman Sudupek, gehiengo osorik gabe, PSE-EErekin egindako itunaren bidez agindu zuen. Zuk itunen beharrik aurreikusten al duzu?
Guk talde guztiekin hitz egin dugu dagoeneko. PPtik Aralarreraino pasa dira Foru Aldunditik. Geure asmoen eta helburuen berri eman diegu. Beraiekin zein gunetan topo egin genezakeen aztertzen saiatu gara lehenbiziko bileran. Haien asmoak entzun ondoren, aurrekontua eta egitasmo estrategikoak lantzen ari gara. Ez dugu ezein talderekin lehentasunezko harreman bat. Gure programa bateon batekin hitzartu nahi genuke hala ere, baina hori ez da gure esku bakarrik.

Ekitaldian PSE-EEko Miguel Buenek «Barku baten helburua ez da nabigatzea, portura heltzea baizik» esan zuen. Portua zein den zehaztea da gakoa, agian.
Eztabaidan -alderdi sozialistari dagokionean- zerbait nabarmen gelditu bazen, sozialistak bere tokian jarri genituela izan zen. Guk gure proiektua aditzera eman genien eta gure topaguneak non diren agertu ere. Miguel Buen bere jarrerak zorrozten saiatu zen, baina Miguel Buenek eztabaida horretan esandakoa, esate baterako, nekez irakurri daiteke Gipuzkoako sozialisten dokumentu batean, eta are gutxiago Euskadiko PSE-EEko dokumentuetan. Miguel Bueni errepublikarra dela entzun genion, Euskadi nazio bat dela eta abar.

EAko Iñaki Galdosek, berriz, «Bidegurutze batean gaudela eta berriz hasi behar dela» esan zuen. Bat al zatoz?
Aukera egin beharrean gaude, noski. Baina bidegurutze hitza ez zait batere gustatzen, Mayor Orejaren «encrucijada» hitza gogoratzen dit. Euskal gizartea aukerak egin beharrean dago, eta egokiera helduko zaio hautatu ahal izateko. Gizarte honen azpian egitasmo jakin bat egosten ari da, norabide zuzen batean gainera. Bizitzen ari garen une honek irakite puntua hartu behar du. Irakite puntu hori iristear dago. Gizartea burbuilean ari da, esan bezala, gizartea klase politikoa baino aurreratuagoa eta helduagoa da une honetan.

Gizarte politikari gagozkiola, EBko Jon Lasaren ustez, politika sozialari buruzko zure diskurtsoa amestu ezina da gutxieneko soldata jaso edo lan baldintza eskasak dituztenentzat.
Jon Lasak gizartearen errealitate jakin bat deskribatu zuen bere hitzaldian. EBk politika sozialaren %80an ados geundela esan zuen, beraz, EBrekin % 80an ados baldin bagaude, ondo gaude. Lapurdin eta Gipuzkoan dauden gutxieneko soldaten zenbatekoak aipatu zituen. Baina, esan behar da ere Gipuzkoan eta Lapurdin zein gizarte zerbitzu dauden. Iparraldeko edozein biztanlek zahartzaroan Gipuzkoara etorri nahi duela aitortzen du. Datuak ezin dira banaka hartu, bere osotasunean baizik. %80an ados bagaude nekez esan daiteke EAJ eskuina dela. Bere diskurtsoan kontraesanak izan ziren. Jon Lasak balorazio sindikala egin zuen balorazio politikoa egin beharrean.

EAEko legebiltzarkide Jon Salaberriak, honela esan du ARGIAn berriki: «EAJri agortu zaizkio erdibideko aukerak».
Hori muturrean dagoenak bakarrik esan dezake. EAJk 100 urte luzeko ibilbide jakin bat dauka. Arazoa da bakoitzak bere burua non duen eta kokapen horretatik besteak non ikusten dituen. EAJ abertzaletasunaren erreferente eta lider nagusia izaki, deigarria da jende horrek gu horrela ikustea, perspektiba arazo izugarria daukate. Jon Salaberriak ziklo politiko berri baten atarian gaudela esan nahi badu, bada, dudarik gabe. Baina aurrerantzean ere gure erreferenteak berberak izango dira: giza eskubideen eta herritarren borondatearen errespetua. Ziklo berri horretan, herri hau abertzaletasun demokratikoak lideratua izango da eta gizartetik lideratu ere. Abertzaletasun demokratikoak mahai gainean jartzen du egin asmo duena, eztabaida irekian. Ziklo berri hori ere, iraganean egindakoaren balantzea egin ondoren egingo du EAJk. Baina, dirudienez, sektore abertzale bat, berriro ere, gure proiektua porrotera kondenatu nahian ari da. Kontrara jokatuz, armen itzalpean eta gizarteak irabaziko duen alternatibari alternatibarik eskaini gabe. Izugarria da hogeita bost urte pasa direnean, oinarrizko eskema berdinarekin aritzea. Sektore horretan, bizi dugun egoeraren ondorioak aztertzeko jenderik ez izateak txundituta uzten nau: erdibideak, fronteak eta horrelako hitzekin segitzeak atentzioa ematen dit.

«Sarasuaren "Golde aro" hausnarketa oso interesgarria iruditzen zait»
Ibarretxeren planak beste ziklo politiko bat ekarriko duela diozue. Nola ikusten duzu ziklo hori?
Beste urrats bat bezala, Euskal Herria nazio gisa bermatzeko urratsa. Hau prozesu historiko bat da. Hainbat jende hilzorian dagoela ematen du ordea, agonian dagoela. Kontua, belaunaldiz belaunaldi, urratsez urrats, hil zorian ibili gabe aurrera egitea da. Gure aurrekoek izugarrizko lana egin zuten -niri zazpi lurraldeetako Euskal Herria erakutsi zidaten eta nire seme-alabei ere hori erakutsi diet-, aurrekoak izan zirelako gaude hemen eta hurrengoei ere gizartea eta aberria egiten utzi behar zaie.

Ziklo horretan gatazka gainditua ikusten al duzu?
Hasteko, hemen, sektore batek, herriaz hitz egiten duenean, populazioaren %15a baino ez du kontuan hartzen. Horretatik kanpo dagoena espainola omen da. Zoroak ez gaitzala zora, mesedez. Memento honetan eragile erreakzionariorik nagusiena ETA da. ETA zer den inork gutxik daki, gero eta abertzale gehiago gara ETAren atzean dagoenaz dudatzen dugunak. Abertzale bezala susmo galanta daukagu edozer egon daitekeela pentsatzeko, zer dagoen jakiteak lotsa eman liezaguke. Espainiako eskuinak egiten dituen kirtenkeriak zilegitzen ari da ETA. Lotsagarria da bere joera erreakzionarioaren ondorioz Espainiako eskuina politikan lortzen ari dena. Orduan, niri fenomeno hori proposamen politiko baten bidez konpontzeak halako eszeptizismo bat sortzen dit. Eszeptizismo horrek jota uzten nau. Baina, noski, horiek guztiak gabe ere gatazka politikoa izan izango da aurrerantzean.

Aipatutako sektore horretako euskaltzale eta eragile ezberdinekin aritzeko modurik ikusten ote duzu?
Sektore horiek jarrera positiboetara ekartzeko zubigintza lana egiten ari gara. Herri honek askoz indar gehiago luke sektore horietan xahutzen diren alferrikako indarrak beste norabide batean bideratuko balira. Abertzaletasun demokratikoak betebehar bat dauka horretan, noski. Bide horretan, Jon Sarasuaren gogoetak -»Golde aro» izenburukoa- oso interesgarriak iruditzen zaizkit, ekarpen interesgarri bat egin du zentzu horretan. EAJ-EA koaliziotik egoera berri horretara iristeko dauden zenbait komunikazio gune bilatu eta lantzeko gauza izan behar dugula aditzera ematen ari gara, beti ere, elkarren errespetuan eta bakoitzak dituen jarrerak onartuz.


Azkenak
2024-03-31 | Julen Azpitarte
Zinearen historiako film-kontzerturik “onena”

Oscar sari andana jaso zuen The Silence of the Lambs (1991) thriller-a zuzendu zuen Jonathan Demme (1944-2017) zinegile estatubatuarrak estreinatu zuen zineak inoiz eman duen kontzerturik onena: 1970eko hamarkadaren erdialdean New Yorken eratutako Talking Heads taldearen Stop... [+]


"Enpresa pribatuen esku utzi da segurtasun publikoaren norabidea"

Ertzaintzaren azken hamarkadako bilakaera teknologikoa aztertu du bere liburu berrian Ahoztar Zelaieta ikerketa kazetari, kriminologo eta ARGIAko kolaboratzaileak. Segurtasunaren industria ikertu eta Ertzaintzarekin duen lotura plazaratu du, La Ertzaintza que viene... [+]


Campi Bisenzioko GKN fabrikan batu dituzte langile borroka eta ekologismoa

2021eko uztailaren 9an jaso zuten kanporatze abisua Campi Bisenzioko GKN lantegiko 422 langileek. Biharamunean berean abiatu zuten fabrikaren okupazioa eta orduz geroztik bertatik dabiltza borrokan, deslokalizazioaren aurkako borroka zena bestelako industria eredu baten aldeko... [+]


Judith Bilelo Biachó
"Erakundeek ez digute lagunduko, guk geure hizkuntzan hitz egitea lortzen ez badugu"

Judith Bilelo Biachó gure artean izan zen iragan udazkenean, Garabideren Aditu programaren karietara. Ekuatore Ginean jaioa (Malabo, Bioko, 1975), bubi etniako kide da, bubiera hiztun eta hizkuntzaren aldeko militantea. Iraganaz bezainbat mintzo da orainaz, geroari... [+]


Eguneraketa berriak daude