Kamioietan dabil HIESaren birusa Ekialdeko Afrikan

Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
KENYAN oihan eta abere basatiak badaude, egia da, herritar gosetiak eta atleta harrigarriak ere bai, baita tarteka amerikarren kontrako atentaturen bat ere. Irudi topikoez gain ordea, «Afrikan ere jendea bizi da» esango lukete zaharrek. Eta eguneroko bizitzan sartzen dira kamioiak eta garraiolariak, Europako errepiderik txarrena baino txarragoak diren bideetan lan eginez bizi diren kamioilariak.

Kamioilariak bihurtu dira HIESaren zabaltzaile arriskugarrienetakoak, eta orain horiek bihurtu nahi dituzte epidemia kontrolatzeko laguntzaile garrantzitsuenak. Nairobin «The Nation» egunkariaren talde berean argitaratzen den «The East African» astekarian eskaini ditu xehetasunak Dagi Kimani kazetariak «How to Stop Africa’s Truckers From Driving the Aids Epidemic» erreportajean.

Txoferrekin eta beren elkarteko buruzagiekin egon da Kimani kazetaria. Eta hauek aitortu diote arrazoi duela Nazio Batuen Elkarteak HIESarentzako duen erakundeak dioenak: herri eta eskualdeen artean duten mugikortasunagatik, profesional hauek gaitza zokorik atzeratuenetara ere zabaltzen dute.

Lan gogor eta arriskutsua egiten dute garraiolariek Afrikako pista eta bideetan barrena. Gero eta bidaia luzeagoak ere bai. Eta Europan aspaldi gertatu zen legez, Afrikan ere lehen portuak bezala gaur errepideetako gasolindegi eta atsedenguneak dira prostituzioaren leku nagusiak.

Kenyako Mombasa portutik Ruandako Kigali hiribururako joan-etorria egiten kamioilari batek bost aste eman ditzake (Kenyako 10.000 garraiolari biltzen dituen «Long Distance Truck Divers Association» elkarteko buruzagiak eman dio datua kazetariari). Eta «txango» neketsua behin baino gehiagotan egin beharko du etxeratu aurretik. Ibilbide luze eta mantso horretan hainbat geldialdi egingo dute txoferrak eta bere laguntzaileak, eta geltoki bakoitzean egonen da «larru komertzioa» zain.

Beren soldatengatik kexu izateko motiborik badute garraiolariok. Eta hala ere, aberatsak dira zeharkatzen dituzten eskualde askotako herritarren aldean. Emakume eskaintza aberatsa dute beraz aurrean. Eta ororen buru, informazio eta babesbide egokirik ezean, dramatikoa izatera iritsi da kamioilarien osasun egoera: Kenyako populazioaren %10ak HIESa baldin badu (zifra berez ikaragarria), txoferren artean infektatuen kopuruak %40 gainditu du.

Ez da Kenya edo Afrikako kontua bakarrik, Indian duela gutxi egin zuten inkesta batean azaldu zen bertako kamioi gidarien artean %84ak sexuz transmititutako gaitzen bat zuela. Eta horien artean azken urtean %94ek prostitutekin harremanak izanak zituzten.

Miseriatik nola edo hala atera nahi duten herrialdeetan errepide nagusiak bihurtu dira aberastasun iturri. Baina baita txirotasunaren eta deserrotze sozialaren ispilu gogorrenak ere; horietan, bi sos nondik eskuratuko bila dabiltzan emakumeak ugari eta erraz dauzkate eskura garraiolariek. Hauen ordezkari Ahmed Omar-ek aitortu dio kazetariari: «Txofer eta laguntzaileek diru gehiago daukate pasatzen diren eskualdeetako jendeek baino. Baina garraiolari askok ezer gutxi dakite HIESaren prebentzioaz, eta sexu harreman horietan babesik gabe ibiliz gaitza zabaltzen dute parajerik urrunenetaraino».

Orain garraiolarien sindikatua Africans United Against Aids Globally erakundearen laguntzarekin kanpainan sartu da: Mombasatik Nairobirako errepide bazterretan informazioa eta kondoiak banatzen dituzten postuak ipini dituzte, geltokirik «beroenetatik» hasita. Bi aldeek espero dute etekin garbia ateratzea. HIESaren kontrako erakundeek, epidemia kontrolatzeko (edo zabaltzea geratzeko) estrategian fruitu ematea. Eta garraiolariek, osasun egoera kontrolatzeaz gain zeharkako etekinak. Sindikatuko buruzagiaren hitzetan «lan honetan hasi garenean ohartu gara -gure erakundean ez dauden garraiolariekin hitzeginez- txoferren %35 asegururik gabe edo oso aseguru kaskarrekin dabilela. Eta profesional hauen soldata eta gainerako bizi baldintzen informazio askoz zehatzagoa lortu dugu».

Ez da berria Kenyako esperientzia. Hegoafrikan zabalduta dago. Burkina Fason 1998an jarri omen zuten martxan halako beste bat, eta bi urtetan prostitutetara jotzen duten garraiolarien artean kondoiaren erabilera %60tik %90era igotzea lortu zuten.

Hori eta gehiago beharko dute Afrikan epidemiari aurre egiteko. Mapa estadistikoak beldurgarriak dira: populazioaren %20az goiti infektatua duten Botswana eta Zimbabwez gain, herrialde mordoska dabil %10 eta %20 arteko kopuruetan. Kontinente osoa dago gogor zauritua.

Errepide nagusietan prostituzioan ari diren emakumeetan eta hauen bezeroetan aurkitu uste dute borrokarako giltza bat.


http://www.argia.eus/nethurbil helbidean, gai honi buruzko informazio gehiago eta Interneteko loturak.


Azkenak
Iturengo arotza eta arte birziklatua

Ituren (Nafarroa), 1777. Erramun Joakin Sunbil (1755-1821) arotza Donamariako Joana Mari Ezpondarekin ezkondu zen. Ia 40 urte eman zituzten ezkonduta, Joana Mari 1806an hil zen arte. Eta tarte luze horretan, noizbait, Iturengo arotzak santu baten kobrezko estatua urtu omen zuen... [+]


2025-07-25 | Julen Orbea
Bilbon euskara jira ta Bira

Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]


Honezkero, hemen dago beherakada

Antropologo eta ingeniaria den Yayo Herrerok dioen bezala, datu bat da. Horren jatorria ulertzeko erraza den baieztapen xume batean laburbil daiteke: Lurra agortzen ari da.

Gaia konplexua da. Ikuspegi asko daude, interesak gurutzatzen dira, informazioa desinformazioarekin... [+]


2025-07-25 | Ana Morales
Esan barik ez doalako

Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]


Gizon heterosexualak eta literatura feminista: hausnarketa bat

Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]


Auzolanean ikastola eraiki!

Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]


Amasa-Villabonako EH Bilduri erantzuna

Amasa-Villabonako EH Bilduk argitaratutako idatziaren harira, hainbat adierazpen egin nahiko genituzke. Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu larrialdi klimatikoari aurre egitearen urgentzia ukaezina dela, eta horregatik, krisi honekiko dugun kezkagatik beragatik jartzen dugula... [+]


Irunen eskuin muturreko “auzo patruilak” sortu dituztela salatu dute

Hainbat talde "neonazik" azkenaldian Irunen zabaltzen ari dituzten mezuak salatu dituzte asteazkenean Harrera Sareak eta hainbat kolektibok herrian. Eskuin muturreko "auzo patruilak" antolatzen ari direla salatu dute, eta hauek jendearen jatorriaren arabera... [+]


Udal legearen kontrako epai euskarafoboa
Euskararen aurkako erasoa salatu dute 200 alkate eta udal ordezkarik, eta hizkuntza bultzatzeko konpromisoa berretsi

Euskalgintzaren Kontseiluak deituta, Espainiako Auzitegi Gorenak joan den astean ebatzitako sententzia salatzeko prentsaurreko bateratua egin dute Bilbon. Sententzia "euskal gizartearen eta euskal erakundeen borondate demokratikoaren aurkako eraso zuzena" dela... [+]


Alonsotegiko Udalari dirua itzultzeko eskatu dio Bizkaiko Aldundiak, iruzurra egin zenetik hamairu urtera

Egun EH Bilduren esku dagoen udalak ia milioi bat euro itzuli beharko lioke foru erakundeari, duela hamairu urte, EAJ agintean zenean, diru-laguntza bat ez zelako behar bezala erabili, baizik eta iruzurra egiteko, EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak berretsi duenez. Eskaerak erabat... [+]


Ertzaintzaren 300 BMW ibilgailuen erosketan irregulartasun posibleak salatu zituen barne txosten batek

Eusko Jaurlaritzako Ogasuneko Kontrol Ekonomikoko Bulegoak barne txosten bat egin zuen Ertzaintzak jaso dituen 300 BMWen esleipen kontratuaren hainbat baldintza kritikatzeko. Ezarritako baldintzak zehatzegiak eta murriztaileegiak zirela salatu du ogasunak, eta horrek enpresa... [+]


Txosnetako “beto politikoaren” aurkako GKSren kanpaldiaren kontra oldartu eta lau pertsona atxilotu ditu Poliziak Gasteizen

Bi aste barru hasiko diren hiriko jaietan txosna jartzen utzi ez dietela salatzeko kanpaldia egin nahi zuten Gasteizko GKSk eta Etxebizitza Sindikatu Sozialistak, Andre Maria Zuriaren plazan. 20:30ak aldera, ertzainak oldartu egin dira kanpaldian zeudenen aurka, eta bi... [+]


Lotsa sentitzen dut giza generoko kide izateagatik

Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]


2025-07-24 | Nicolas Goñi
Europan, oraingo sinplifikazioaren izenean, biharko bizitzak kaltetuko dira

Jarduera ekonomikoak sinplifikatzeko eta lehiakortasuna indartzeko aitzakiarekin, Europa mailan baita Europar Batasuneko hainbat estatutan ere, klima, ingurunea eta giza osasuna kaltetuko dituzten legeak biderkatzen ari dira 2024tik, askotan interes pribatuen lobbyen eraginpean... [+]


Eguneraketa berriak daude