Motzean idazteko


2003ko urriaren 05ean
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Hedatua dago, batik bat gaztetxoen artean, mezu laburretan erdal hitzak laburbiltzeko ohitura. Euskaraz, ordea, usadioa ez dugu geure egin. Zein aurpegi jarriko zenuke «HNDN :-*» mezua jasoko bazenu zure segapotoan? Ez da errakuntza, ezta hizkuntza arraro bat ere, mugikorretan erabili ohi den grafiaz baliaturik euskaraz idatzitako mezua baizik, «hitz egin nahi al duzu nirekin? muxutxo bat» dioena. Esparru honetan euskal hizkuntzak duen hutsunea bete nahian, grafia hori lantzen duen liburuxka da kaleratu berri dena.

Argitalpena sortzeko ideiak Kilometroak festan du jatorria. Urriaren 5ean Lazkaon egingo den ikastolen aldeko festak teknologia berrien erronka bere egin du. San Benito ikastolako ikasleen eskariari erantzuna emanez sortu dute Zazpiak Batman taldeko Kike Amonarriz, Asisko Urmeneta eta Antton Olariagak mezu laburrak idazteko "Segapotoen Mezu Sekretuak" liburuxka. Guztira, 50.000 ale argitaratu dira.

Segapotoetako grafia oinarritzat hartuta, Unai Iturriagak "Euskrz 2zi ny dt" logo iraultzailea sortu du aurtengo Kilometroetarako. Lelo horretan oinarriturik, gazteek mezu laburrak euskaraz lantzeko dituzten zailtasunak aztertu ditu Zazpiak Batman kolektiboak. Kutsu umoretsuaz baliatu eta ikasleen ekarpenekin osatu dute araurik gabeko "Segapotoen Mezu Sekretuak" hiztegia. Besteak beste, hitz solteak, akronimoak, emotikonoak, iruditzak eta esaldiak aurki ditzakegu bertan. Kike Amonarrizen hitzetan, "liburuxka hau probokazio bat da. Guk ez dugu espresuki gure hiztegitxoan agertzen diren hitzak erabiltzea nahi, gure helburua segapotoetan euskara erabiltzeko zirikatzea da, hau da, zibereuskararen abiapuntua jorratzea". Euskarak alor honetan duen hutsuneari dagokionez, zera adierazi du Asisko Urmenetak: "Epizentroa geu gara: hiztunok. Kanpora jo dezakegu adierazkortasun eske, jakina baietz, eta esamoldeak guretu. Gakoa, beti ere, geuk behar dugu eskuan, eta ez bestek. Eta mezuak funtzionatzen badu, balekoa da. Arazoa esklusibitatea da: sistematikoki espainolera jotzen baitugu Hegoaldekook, eta frantsesera Iparraldekook. Eta guk dakigula, bada besterik bazterretan. Euskalkia izan, asmatua izan, mailegua izan, gure arteko aduanak pasatuz gero, elkarren arteko komunikazioa ahalbidetzea».

Filosofia honakoa da: ulertzen den guztia balekoa da. Zertarako "h"ak, bokalak eta esaldi konposatuak? Helburua 160 karaktereko espazioan ahalik eta gauza gehien kontatzea da. Horretarako, euskara batua eta euskalkiak, denak dira baliagarriak, hitz egiten dugun bezala idaztea da gakoa. Azken finean, gutxiago gastatuz ongi pasatzeko proposamena egiten du Zazpiak Batman taldeak.

A zer nolako askatasuna ikastolan erakutsi dizkiguten eta buruan gordetzea hainbeste kostatzen den ortografia eta idazkera arau horiek ez erabili beharrak ematen diguna! Eta batik bat... a zer nolako poza gure idazketa akatsez inork barrerik egingo ez duela jakinda! Akaso ez al dute, bada, irakasleek beti laburbiltzeko gaitasun hori bultzatu nahi izaten? Aukera paregabea alajaina! Hitzen hasierako hizkiak hartu eta hitz laburrago ezinak sortu, puntuazio markekin irudiak osatu, tarteak ezabatu, hitz berriak asmatu... Irudimena lantzeko modu bitxia, alegia! Erreportaje hau sinatzen duenari ere bururatu zaio komunikabide hau irudika dezakeen zeinua: izartxoa (*). Akaso izarra ez al da argitasuna islatzen duen zeinua? Irizkiderik bai?

2dl zr mzu skrtua!!

Liburuxka zibereuskara sortzeko ilusioaren emaitza da. Begiratu bat eman ostean zer edo zer bururatu dakioke edonori, eta hain zuzen ere, ekarpen horiek bildu nahian, proposamenak bidaltzeko deia egin du Zazpiak Batman taldeak. Halaber, asmakuntza propioak, noizbait jaso edo inon irakurritakoak bidali eta lehiaketa batean parte hartzeko modua izango da www.argia.eus/mantxut web gunean. Abenduaren 1a baino lehen jasotako proposamen guztien artean "Mantxut" lokuzioen 5 bilduma, KMK'03ren 5 kamiseta eta Zazpiak Batman kolektiboaren 5 kamiseta zozketatuko dira.


Azkenak
NATOren eta Trumpen irizpideen aurka, Espainiaren aurrekontu militarra %5era igotzeari uko egin dio Sánchezek

Oraindik ez dago garbi noiz arte eutsiko dion bere erabakiari Pedro Sánchez Espainiako Gobernuko lehendakariak, baina korapilo handi samarra sortzen ari da NATOren barruan, honek aurrekontu militarra %5era igotzea arbuiatu ondoren.


Elkarte frankistak debekatuko dituen legea onartu du Espainiako Kongresuak

Espainiako Gobernua osatzen duten PSOEren eta Sumar alderdien arteko koalizioak aurkeztutako lege proposamena onartu dute Kongresuan ostegun goizean, frankismoaren apologia egiten duen edozein erakunde debekatuko edo legez kanpo utziko lukeena


Beste familia bat etxegabetu dute Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kalean

Ostiral goizaldean emakume bat eta bere semea etxegabetu dituzte Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kaleko 82. zenbakian. Espainiako Poliziaren laguntzarekin, epaitegiko segizio judiziala etxebizitzan sartu eta eta bizilagunak kanporatu dituzte.


2100. urtean herritarren %60 urak har ditzakeen eremuan biziko dira Eusko Jaurlaritzaren azterketaren arabera

Bero boladak ohikoagoak eta luzeagoak dira, azken bi mendeetan 20 zentimetrotan igo da itsas maila eta EAEko bataz besteko tenperatura 0,3 ºC igo da hamarkada bakoitzean.


Donostiako Gladys Eneako paumei emandako tratu txarrak salatu ditu Eguzki taldeak

Eguzki elkarte ekologistak salatu du Donostiako parkean gertatutakoa. Parkean bizi diren hainbat paumari lumak erauzi dizkiote, odoletan utzita. Beraz, erasoa izan dela ondorioztatu dute eta ez dela hegaztien lumaberritze prozesu naturala izan. Eguzki


Hamabost migratzaile bizi ziren kanpaleku bat hustu du Getxoko Udalak

Algortako Larrañazubi inguruan dago kanpalekua, eta Getxoko Udaltzainek hori husteari ekin diote ostegun goizean. Alkateak adierazi du han bizi ziren pertsonen "segurtasuna" bermatzeko eta "ingurune natural hori zaintzeko" desegin dutela. Getxoko EH Bilduren... [+]


Zizurren ikasleak komun eta aldageletan grabatzen zituen irakasleak 180 urteko zigorra jaso dezake

Zizur Nagusiko institutu batean 41 pertsona grabatu zituen eta haietako 30 bere ikasleak ziren. Argazki batzuk sare sozialak erabilita lortzen zituen eta adimen artifizialarekin aldaketak egiten zituen.


Jaurlaritzak babestu du Jerusalemgo kolonoentzat CAF egiten ari den tranbia

Beasaingo enpresaren akzioen %3ren jabe da Eusko Jaurlaritza, eta adierazi du CAFek nazioarteko legedia errespetatzen duela. BDZ Euskal Herriak gogorarazi dio gobernuak derrigortuta daudela okupazioa bultzatzen duten proiektuen aurka egitera.


Irungo ‘auzokide patruilen’ atzean, islamofobia, xenofobia eta erailketarako deiak

Maiatzaren 5ean “Lo Vimos en Irun” WhatsApp taldea sortu zenetik, 700 lagun baina gehiago bildu dira larunbatetan patruilak antolatzen dituen taldera. “Segurtasuna bermatzeko” eta “delituak prebenitzeko” aitzakien gibelean, gorrotoaren haztegi... [+]


2025-06-20 | Gedar
Basauriko Sidenorrek 1.207 tona altzairu bidali dizkio arma-ekoizle sionista bati

Egoitza nagusia Basaurin duen enpresak IMI Systemi egin dio bidalketa. Armagintzan bakarrik aritzen da Israelgo Estatuko konpainia hori.


Arabako Mahastiak sor-markari behin betiko itxi dio bidea Espainiako Auzitegi Gorenak

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ezetza eman zion ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak bultzatutako sor-markari. Elkarteak helegitea jarri zion ebazpenari, eta orain Espainiako Auzitegi Gorenak ezetza berretsi du.
 


Beskoitzen ikastola eraikitzeko lursaila eskuratu du Seaskak

Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]


Osasungintzak guztiz publikoa izan behar duela exijitu du OPA Plataforma Herrikoiak

Jose Ignacio Martinez Ortegak, OPA Herri Plataformako bozeramaileak, salatu du  Eusko Jaurlaritzak “azkar” itxi nahi duela osasun mahaiko eztabaida.


2025-06-19 | Sustatu
AA batek zenbat eta gehiago “arrazoitu”, orduan eta okerrago

Applen lan egiten duen ikertzaile talde batek adimen artifizialaren (AA) esparrurako egindako ikerketa baten emaitza argitaratu dute. Izenburu esanguratsua du: The Illusion of Thinking. Euskaraz, bere izenburu luzean, honela: Pentsatzearen ilusioa: arrazoitzeko ereduen... [+]


Eguneraketa berriak daude