Ahaztu entxufea

  • Loreak informazioa bildu behar du Interneten, hurrengo erreportajea bi egun barru entregatu behar baitu! Ongi pentsatu ondoren, parkean lan egitea erabaki du. «Eskerrak», pentsatzen du, «kablerik gabeko teknologia dagoen!». Hala, datorren asteburuan mendira joango da Patxirekin, bere mutil lagunarekin. Patxiri eguzkia asko gustatzen zaio, eta bide batez berak eta orain Ingalaterran dagoen Jon lankideak proiektu handizale horren inguruko zenbait xehetasun zehaztuko dituzte, larunbat arratsalderako hitzartua duten txatean.

2021eko uztailaren 19an
Lorea gutako edonor izan daiteke. Istorioa 2003. urtean kokatua egon daiteke, baina agian aproposagoa da urte batzuk beranduago kokatzea, Wi-Fi edo kablerik gabeko sistema oso zabaldua dagoen urteren batean, alegia.

Kaliforniako Silicon Valleyn kokatuta dauden zenbait enpresetan ezarri ondoren, helburu komertzialetatik at sortutako sistema bat da Wi-Fi. Hasiera batean enpresa horietako langileek beren etxeetan ezarri zuten, ondoren beraien auzoetara hedatu zen eta pixkanaka arrakastatsu bihurtu den teknologia bilakatu da. Helburu komertzialak bere egin ditu, baina irabazi asmorik gabeko ekimen irekiak ere indartsu etorri dira kablerik gabeko teknologia horren ildotik.

Etorkizuna

Gaur egungo enpresa askoren nahia bulego mugikorrak izatea da. Besteak beste, horregatik bihurtu da hain ezaguna Wi-Fi sistema. Batzuk etorkizun oparoa aurreikusten diote. Forward Concepts aholkularitza etxeak, esaterako, 2007an AEBetan 530.000 kablerik gabeko sarbide puntu edo hot spot egongo direla aurreikusten du, Europan 800.000 eta Asian milioi bat eta lau milioi artean. Forrester Research-ek egindako azterketa baten arabera berriz, Wi-Fi sistemak ez du arrakastarik izango Europan, ordenagailu eramangarrien kopuru urriaren eraginez.

Edonola ere, jatetxeak, hotelak eta aireportuak kablerik gabeko teknologiari lekua egiten ari dira, badaezpada ere. Besteak beste, Mc Donalds katea San Franciscoko 75 jatetxetan eta Singapurreko 140tan Wi-Fi zerbitzua eskaintzen hasi da duela gutxi. Gainera, teknologia hau aproposa izan daiteke kablea sartzeko zailtasun geografikoak dituzten zonaldeetarako, nekazaritza guneetarako esaterako.

Ezaugarriak

Abiadurari dagokionez, oraingoz kablea baino motelagoa da. Orain arte segundo bakoitzeko lortu zitekeen abiadurarik handiena 11 Mb-ekoa zen, baina joan den ekainaren 12tik aurrera -802.11g estandarra onartu zenetik- 54 Mb-ekoa da. Hala ere, abiadura hori teorikoa da, trafikoa erabiltzaile guztien artean banatu behar baita eta praktikan ez baita kopuru hori lortzen. Bestalde, seinalea 100 metro ingururaino iristen da eta beronek hormak zeharka ditzake.

Arriskuak

Aipaturiko espektro erradioelektrikoa arazo bat izan liteke etorkizunean, Wi-Fi sistema aritzen den 1-10 GHz-ko zati horretan bertan hainbat komunikazio eta etxeko aparailuk funtzionatzen baitute. Eutsi ahal izango ote dio espazio horrek hainbesterainoko zamari?

Baina kablerik gabeko teknologiak bestelako arrisku edo arazoak ere ekar ditzake. Segurtasuna da horietako bat. Kablerik gabeko teknologiak WEP deituriko zifratze sistema erabiltzen du. Adituek diotenez, zifratze sistema hori puskatzea oso erraza da. Hain zuzen ere, Wi-Fi-ren arazo nagusiena zera da, komunikazioak airetik igortzen direla eta beraz, nahiz eta enkriptatuta egon, datuak seinalea iristen den eremuan dagoen edonork har ditzakeela. Gainera, WEB gakoak ez dira aldatzen, beraz behin segurtasun oztopoa puskatuta, berriro ere egin daiteke. Etorkizunari begira, 802.11i estandarra ateratzekotan dabiltza eta diotenez, bertan segurtasunak garrantzi handia izango du.

Hala ere, bada hainbeste zehazten eta aipatzen ez den beste arrisku bat ere: uhin elektromagnetikoez inguraturik egoteak gizartearen osasunean izan ditzakeen eraginak, hain zuzen ere. Oraindik ez da frogatu uhin horiek arriskutsuak direnik, baina nork daki zer entzutekotan garen.

Irabazi-asmorik gabeko ekimenak

Ordenagailuko programen ekoizpenaren kasuan helburu komertzialak dituzten egitasmoen eta software librearen inguruko mugimenduaren arteko dikotomia gertatzen den bezalaxe, kablerik gabeko teknologiaren esparruan etekinak bilatzen dituztenen eta inolako irabazi-asmorik gabeko komunitateak osatu nahi dituztenen arteko polarizazioa gertatzen da. Euskal Herrian ere badugu horren adibiderik: Bilbon, Gasteizen, Donostian eta Iruñean wireless komunitateak sortu dira. Kasu horietan pertsona talde bat elkartu da haririk gabeko teknologia beren hirietan zabaldu eta horrek eskaintzen dizkien abantailei probetxua ateratzeko. Beste kasu batzuetan berriz, hirietako udalak dira ekimenaren bultzatzaileak, dela turismoa erakartzeko, dela hiritarrei zerbitzu gehigarri bat eskaintzeko. Hori da esaterako, Espainiako Zamora herriko esperientzia.

Badirudi beraz, gero eta gehiago zabaltzen ari den teknologia dela. Hala ere, ziur txanpon egarriak oztopo bat baino gehiago jarriko dizkiola etorkizunean Wi-Fi sistemari. Esaterako, Telekomunikazioen Merkatuko Batzordearen ebazpen baten arabera, Interneteko sarbidea doan eskaintzea "lehia askean distortsioak eragin ditzakeen ekintza da eta hori telekomunikazioen sektorean indarrean dagoen araudiaren oinarrien aurka doa". AEBetan ere, Interneterako sarbidea eskaintzen duten zenbait enpresek iragarri dute beraien bezero diren zenbait enpresek konexioa beste erabiltzaile batzuekin banatzen dutela kablerik gabeko sareen bitartez, eta hori egitea debekatu egingo dutela.

Telekomunikazioen hainbat esparrutan gertatu ohi denez, hemen ere poltsikoaren eta jarrera altruista baten arteko dikotomia saihestezina da.

Euskal Herriko hainbat gune ari dira wireless teknologiaz hornitzen
Badira Euskal Herrian teknologia honen aldeko apustua egin duten enpresa eta instituzio gehiago. Esaterako, Euskal Herriko Unibertsitatea, zehazki Donostiako Informatika fakultatea izan zen Internetera kablerik gabe sartzeko aukera eskaini zuen Espainiako lehen unibertsitatea. Nafarroako Auritz berriz, kablerik gabeko Interneteko konexio unibertsala eskaintzen duen lehen euskal herria da. Gainera, SPRIk, Industriaren Sustapen eta Eraldaketarako Sozietateak leku publikoetan kablerik gabeko Internet konexioak diruz laguntzen ditu. Hala, "Konekta Zaitez WIFI" programari esker, Zestoako Bainuetxean, Robotiker enpresan, Kursaal Jauregian eta Bilboko Abba Parque Hotelean, besteak beste Internetera konektatzeko wi-fi guneak ezarri ahal izango dituzte. Urte amaiera bitartean 40 gune publiko teknologia horrekin hornitzea espero du Eusko Jaurlaritzak. Euskalduna Jauregia (irudian) jada prestatua dago.

Zer da?
Wireless: Haririk gabea esan nahi du.

Wi-Fi: Laburdura honek Wireless Fidelity (haririk gabeko fidelitatea) esan nahi du eta sare desberdinak haririk gabe konektatzeko erabiltzen den sistema izendatzeko erabiltzen da.

WLAN: Kableen ordez, antenak eta errezeptoreak erabiltzen dituzten sareak dira. Ingelesetik datorren hitz bat da, Wireless Local Area Network edo Hedadura Lokaleko Haririk Gabeko Sarea.

Hot spot: Harirk gabeko sare batera konektatu ahal izateko ezarri behar diren sarbide puntu edo zonaldeei deitzen zaie.

WEP: Kablearen Baliokidea den Pribatutasuna esan nahi du. Ingelesez Wired Equivalent Privacy. Haririk gabeko sare batera sarbidea, kable batera bezain segurua izan dadila ziurtatu nahi duen zifratze sistema da.

Bluetooth: Komunikazio sistema bat da. Bere izena Danimarkako errege Harold Bluetooth-etik hartu du. Errege horrek Danimarka osoa batzea lortu zuen eta Bluetooth teknologiak haririk gabe aparailu desberdinak konektatu edo lotu nahi ditu. Wi-Fi sistemak gainditu egin du lan-mahai baten gainean edo gela batean dauden aparailuak batzeko erabiltzen den teknologia hau, besteak beste Bluetooth-ek baino abiadura handiagoa duelako eta seinaleak zabalera handiagoa hartzen duelako.

Helbideak
www.redlibre.net
www.nextec.com.ar/redes_Inalambricas/redes_inalambricas.html
Bilboko wireless komunitatea: www.bilbowireless.net
Gasteizko wireless komunitateak: http://www.lagnetwireless.net/ eta http://membres.lycos.fr/vitoriawireless, www.anuestroaire.net
Donostiako wireless komunitate: www.euskalwireless.net
Iruñeko wireless komunitatea: www.pamplonawireless.net
SPRI: www.spri.es


Azkenak
Emozioei bai, emotibismoari ez

Sentimenduak izan da gaia Galdera Basatiak podcastaren seigarren atalean, eta horren bueltan zeharkatu dituzte Iñigo Martinezek eta Gari Moyak maitasuna, gorrotoa, tristura, haserrea... Hitz egin dezagun sentimenduen eta emozioen inguruan, baina gogoetatu ere, gogoetatu... [+]


2025-05-19 | Jon Torner Zabala
Koalizio kontserbadoreak irabazi ditu hauteskundeak Portugalen, eta eskuin muturrak gora egin du

Lehen ministro Luis Montenegro buru duen AD koalizio kontserbadorea gailendu da Portugalgo Legebiltzarrerako hauteskundeetan, bozen %61 lortuta –iaz %51 eskuratu zituen–. Irabazleen artean Chega eskuin muturreko alderdiko hautagai André Ventura ere badago,... [+]


ikerketa
Baimenik gabeko etxebizitza turistikoak ustiatzen jarraitzen du PPko Antépararen enpresak

Gasteizko Alde Zaharreko Pintore kalean, atari bateko lau etxebizitzen jabe da Luxury Rental Apartments enpresa. Horietako bi etxebizitza turistiko gisa alokatzeko Jaurlaritzaren beharrezko baimena eskuratu du enpresak, eskuratu aurretik ere alokatu baditu ere, baina Turismo... [+]


ikerketa
PPko Antépararen Luxury enpresa zigortu du laugarrenez Gasteizko Udalak legez kanpoko obrak egitea egotzita

Hirigintza Sailak Luxury Rental Apartments SL enpresa zigortu du 2025eko urtarrilean, Pintore kaleko etxebizitza batean obra “klandestinoak” egitea egotzita. Enpresako partaidetzen %50 Gustavo Antépararena da, eta administratzailea bere bikotekidea... [+]


Irakasleak armairutik ateratzea zergatik da garrantzitsua?

Galdera horri erantzun dio hainbat irakasle ez-heterok, eta gogoetarako gako ugari utzi dituzte. Mundua deskubritzen eta identitate(sexual)a eraikitzen ari diren haur eta gazteek erreferente anitzak izatea eta eskolan denok espazio seguru eta erosoa aurkitzea ederra baita.


2025-05-19 | Behe Banda
barra warroak
Zeri Kantatzen Diogun

Israelgo Estatuaren aldeko funts batek Espainiar Estatuko makrojaialdi gehienak erosi ditu. To. Hondartza ondoan noria eta guzti duen jaialdia zein hardcoreta tatuajedunak joaten direna, 1.400 miloi euroko trukea, Palestinako kolonia israeldarretan etxebizitzak eraikitzeko... [+]


ikerketa
Gasteizko Hirigintza Saila eta gardentasuna: urtebete eskaera ofizialei erantzunik eman gabe

ARGIAk hamaika aldiz eskatu dio Gasteizko Hirigintza Saileko Eraikuntza Zerbitzuari, urte batez, bi espedienteren inguruko informazioa. Hainbat aldiz ziurtatu zaio hedabide honi informazioa igorriko zitzaiola. Inoiz ez dute egin, eta hainbat hitzordu eta eskaera ofizial utzi... [+]


Mallorca

Kapitalismoaren lekuan lekuko eta garaian garaiko egoerara moldatzeko gaitasuna harrigarria egiten zait batzuetan. Espero ez duzun tokian azaltzen dira antzekotasunak, eta hara non, bat-batean konturatzen zara munstroak Mallorcan hartzen duen itxura ez dagoela etxean bertan bizi... [+]


2025-05-19 | Nagore Zaldua
Luma-mototsa
Zizareak olatupeko hondarretan

Haurtzaroan, lursailen batean, parkeren batean edo baserri giroko lurretan sarritan izaten genituen “txitxareak” eskuartean… Jolas guneak gero eta artifizialagoak diren garai hauetan ordea, zaila da hiri nahiz herri-guneetan halakoak topatzea. Baina itsasoko... [+]


2025-05-19 | Jakoba Errekondo
Pagotxa eta beste pagotxak

A ze pagotxa!, esan ohi dugu. Pagotxa edo mauka edo txokoa edo mantxunga edo… onturre edo probetxu ona ateratzen zaion zerbaiti edo horren aukerari esaten zaio “pagotxa”.


2025-05-19 | Garazi Zabaleta
Ezpelzaintza 2050
Sitsak munduko ezpel baso handiena suntsitu ez dezan

Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]


Eguneraketa berriak daude