Bero-beroan


2003ko irailaren 07an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Alardearen auzia berriz ere Hondarribian.

Datorren astelehenean alarde nagusia berriz abiatuko da Hondarribiko kaleetan barrena, eta berarekin berriz ere emakumezkoak ekitalde horretatik baztertzearen salaketa. Abuztuaren erdian, Mertxe Agundez EAEko Arartekoak alarde mistoa bultza zezala aholkatu zion Hondarribiko udalari, Alardea eta festen pribatizazioa ez dezala baimendu eskatuz. Emakunde, halaber, gizonezkoen eta emakumezkoen berdintasunaren aldeko legea bultzatzen ari da eta jadanik 50en bat elkarte presioa egiten ari da emakumezkoek elkarteetan partehartzeko eskubidea aipatzen den artikulua alda dadin, beren ustez elkarteetan libreki antolatzea Espainiako Konstituzioak bermatzen duen eskubidea delako.


Mario Onandia eta Saez de Santamaria hil dira.

Mario Onaindia Arabako PSE-EEko lehendakaria eta Espainiako Saez de Santa Maria generalaren heriotzek izan dute beren oihartzuna Euskal Herrian, oso modu desberdinean bada ere. Mario Onaindia ETA eta Burgosko prozesutik PSE-EEko buruzagitzarako jauzia egin zuelako eta bizitza politiko oso ezagun eta oparoa eraman izan duelako ETA, EIA, EE eta PSEn, besteak beste. Azken urteetan, halaber, idazle gisa ere nabarmendu zen. Saez de Santamaria generala ere arras ezaguna izan zen 80ko hamarkadan ETA eta oro har ezker abertzalearen errepresioan izandako garrantziagatik. PSOEren garaira ongi egokitu zen militarra eta PPrenean bere sufrikarioa bizi izan zuen, nagusiki estatuaren gerra zikina dela eta.


Enrike Letonak espetxean jarraitzen du.

Enrike Letona arrasatearra maiatzaren 16an atera zen Murtziako espetxetik, ia 16 urteko espetxealdiaren ondoren eta 30 urteko espetxe zigorra beteta. Uztailaren 31n Ertzaintzak atxilotu zuen Arrasaten Auzitegi Nazionalaren aginduz. Bere familiak salatu duenez, «1981eko sumario bat berrireki diote orain, baina sumario hori 1988an ireki zioten lehenbiziz eta, beraz, hamabost urtez eduki dute epaitu gabe». Bere abokatuaren esanetan, Enrike Letonaren kasua halako lehena da, eta leporatutako delitua 1981ekoa denez, orain arte bete duen 30 urteko zigorrarekin betea izango luke, baita berriz errudun aterako balitz ere». Kasua paradigmatikoa izan daiteke 30 urteko espetxe zigorra beteta ateratzen diren beste preso batzuentzat ere.


Urtebete legez kanpo

Urtebete iragan da Baltasar Garzon epaileak Batasunaren jarduera eten zuenetik. Urte honetan bertan, halaber, Espainiako Auzitegi Nagusiak legez kanpo utzi zuen Batasuna. Estatu Batuek eta Europako Batasunak ere talde terroristen zerrendetan sartu dute. Korapilo juridiko-politiko estua egin zaio alderdi politikoari, baina honek aurrera jarraitzen du bere jardunean, funtsean, euskal gizartean sostengu garrantzitsu bat duelako eta gizartearen gehiengoak aintzat hartzen duelako bere jardun politikoan. PP eta PSOEren ilegalizazio apustuak, dena den, bere alde beltz ugari ditu: batetik, Batasunak berak joko politiko osoan aritzeko dituen zailtasunak begi bistakoak dira; bestetik, euskal gizarteak ere arazo gordina du gai honekin, ezin baita aritu ezer gertatuko ez balitz bezala eta elkarbizitzan ondorioak etengabekoak direlako, hauteskundeetatik mundu oso bat baztertzeak dakartzanak, esate batera, edota manifestazioen debekuetatik sortzen direnak.




Ibarretxe plana: dena prest txanpari ekiteko

Juan Jose Ibarretxek hilaren 26an auzkeztuko du bere planaren testu artikulatu ospetsua Eusko Legebiltzarrean. Zirriborro ugari ezagutu ondoren, zer aldatzen den eta zer ez harrapatzeko, arretaz jarraituko da bere diskurtsoa. Ez da zalantzarik bide malkartsua duela planak ikasturte osoan zehar, baina egoera bitxi eta berriak sortzeko gaitasuna ere izan dezake. Espainiako indar nagusienen jarrera eta Eusko Legebiltzarrean gehiengoa lortzeko diren zailtasunak ikusita, planak, legegintzaldi honetan behintzat, bere bidea agortua duela pentsa liteke gainbegirada orokor batean. Urtebeteren iraganean, dena den, zirrikitu ugari zabaltzen dira eta Ibarretxe lehendakariaren planean ere bai seguruenik. Ikusmina behinik behin sekulakoa da.




Nafarroako diru laguntzen auzia

Pedro pegenaute Nafarroako Hizkuntza Politikako zuzendari nagusiaren aurka ustezko prebarikazioarengatik zabaldu diren aurretiazko diligentzien barruan, Zuzendaritzako hainbat arduradun eta teknikarik deklaratuko du hil honen 10 eta 11n Nafarroako II. Instrukzio Epaitegian. Zuzendaritzak 2001eko diru laguntza deialdian "Euskaldunon Egunkaria"ri laguntza ukatu zion dokumentazioa epez kanpo aurkeztu zuela argudiatuz eta bitartean "Diario de Navarrak" diru laguntza jaso zuen, hark ere eskaera berandu aurkeztu arren.




Ikasturtea gainean eta adostasunik ez

Ez dira garai onak euskalduntze-alfabetatze alorrerako. Uztailaren amaieran Jaurlaritzak EAEko euskaltegiak arautuko dituen dekretua onartu zuenetik, aurretik zetorren euskaltegi pribatuen eta administrazioaren arteko tirabirak bere horretan dirau. Abuztuan egindako bileran ez zuten adostasunik erdietsi. Administrazioak eutsi egin zion dekretuaren filosofiari eta euskaltegi pribatuetako arduradunak kritiko agertu ziren euskara ikasleei emaitzen araberako diru laguntzak emateko planarekin. Azken hauek euskaltegien finantzaketa maila gutxitzea etorriko dela eta matrikulak igo beharko dituztela adierazi zuten. Hilaren 1ean, aldizkari hau itxi ostean, biltzekoak ziren bi parteak. Ikasturte berria gainean dago eta auzia nola ebazten den ikusi behar.




Mugikorren mezuak liburuan

Kilometroak 03ren ekimenez «SMS. Segapotoen Mezu Sekretuak» liburua izango da aurki kalean. Asisko Urmenetak, Antton Olariagak eta Kike Amonarrizek osatutako lanak mugikorretan mezuak idazteko pistak ematen ditu. Hiztegia, laburdura atala, emotikonoak (zeinuz osatutako irudiak) eta iruditzak bilduko ditu. Batxilergoko ikasleen artean banatuko dira liburuak eta Kilometroetan, urriaren 2an, salgai izango dira.




Autoan ere euskaraz

Karrikiri elkarteak «autokideak» zerbitzua jarri du abian, bidaia merkeago, ekologikoago eta euskaldunagoak egin ditzaten zerbitzuaren erabiltzaileek. Iruñeko euskaldunen elkarteak euskaradunentzako zerbitzu ugari eskaini izan ditu, pisukide euskaldunak topatzeko zerbitzua edota lan poltsa esaterako. «Autokideak» zerbitzua erabiltzeko honako baldintzak bete behar dira: bidaia berbera egitea, euskalduna izatea eta gastuak banatzeko gogoa izatea.


Azkenak
Errusiak baieztatu du Putin eta Trump datozen egunetan bilduko direla

Joan den astean Trumpek ohartarazi zion Putini hamar eguneko epean Ukrainarekin su-eten akordio bat sinatu ezean, zigor ekonomikoak ezarriko dizkiola. Zelenskik sare sozialetan adierazi du ezinbestekoa dela Errusiako presidentearekin bildu aurretik lehenbizi su-etena... [+]


Boubacar Diouf: “‘Manteroa’ izatea ez da delitua; bakean bizi nahi dugu, diskriminaziorik gabe”

Manteroekin Bat plataformak eta Mbolo Moye Doole elkarteak elkarretaratzea egin zuten astelehenean Bilbon, azken asteetan poliziak manteroen aurka eginiko eraso "arrazistak" salatzeko. Izan ere, Boubacar Diouf kale saltzailearen arabera, poliziaren jazarpena... [+]


Nafarroako suteak nekazaritzako makina batek sortu zituela baieztatu du gobernuak

338 hektarea erre ditu astearteko suteak. Nekazarien sindikatuak haserre agertu dira Nafarroako Gobernuak suteak saihesteko ezarritako murrizketekin. Asteazkenean beste sute bat piztu da Artaxoa eta Añorbe artean, baina hura ere kontrolpean dute suhiltzaileek.


ChatGPT psikologo bezala erabiltzearen arriskuez mintzatu da Mireia Centeno Gutierrez psikologo eta psikopedagogoa

Ohartarazi du ChatGPT lanketa emozional “sakonak” egiteko erabiltzea “arriskutsua” izan daitekeela ez duelako erabiltzailearen testuingurua ezagutzen eta “gehiago biktimizatu” dezakeelako.


Heriotza txikiak

Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]


Miren Agur Meabe
“Zalantza askorekin idatzitako liburua da, baina zalantzek bultzatzen gaituzte aurrera”

Apirilean argitaratu zuen Amorante frantsesa (Susa) Miren Agur Meabek (Lekeitio, 1962). Thriller ukitua du poemen bidez idatzitako nobela deigarriak eta, istorioa fikziozkoa den arren, badu idazlearen aurreko lanak markatu dituen kutsu autobiografikoaren arrastorik. Hortaz,... [+]


‘Stabat mater’ borobila

Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana. 

Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia. 

Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.

Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]


Bakioko jaietako gau bateko egitaraua bertan behera utzi dute, sexu erasoen eta borroken gorakadagatik

Abuztuaren 29ko gaueko egitaraua bertan behera utzi dute, iazko jaietan gau horretan izan baitziren indarkeria kasuak: sumisio kimiko bidezko sexu erasoak eta borrokak "nabarmen" areagotu zirela azaldu du Amets Jauregizar herriko alkateak. Abuztuaren 28tik 31ra bitarte... [+]


Plastikoaren kutsadura mugatzeko itun baten negoziaketan ari dira NBEko herrialdeak Genevan

Erabilera bakarreko plastikoen ekoizpenari eta erabilerari jarri nahi dizkiete mugak bereziki. Plastikoaren ekoizpena bikoiztu dute mende hasieratik, eta igoera horren arrazoia erabilera bakarreko plastikoak dira nagusiki.


600.000 milioi euro inbertitu ezean, %35eko muga zergak jarriko dizkio Trumpek Europako Batasunari

Von der Leyenek eta Trumpek akordioa lortu eta astebetera egin du mehatxua AEBetako presidenteak, Europako herrialdeek hitzartutakoa beteko ez dutela kezkatuta. Europako produktuei %15eko muga zergak ipintzeaz gain, Europako Batasunak AEBetan 600.000 milioi euro gehiago... [+]


Kontrolpean dute Nafarroako baso sutea, eta gobernuak suteak saihesteko neurriak hartu ditu

Suhiltzaileek kontrolpean dute Ibarbeibar ibarreko sutea, Eneritz, Muruzabal, Añorbe eta Obanos herrietan egondakoak hain zuzen ere. Nafarroako Gobernuak behin-behineko debekua ezarri dio nekazaritzan sua erabiltzen duen edo sor dezakeen makineriari. 


2025-08-05 | El Salto-Hordago
Plastikoak eragindako kutsadurak 1,3 bilioi euroko osasun gastuak eragiten ditu

The Lancet aldizkariak argitaratutako ikerketa batek eman du datua eta ohartarazi du plastikoaren ekoizpenak osasunean eragina duela bere ekoizpen prozesu osoan eta gazte zein helduei eragiten diela. Gehitu du 1950tik 200 aldiz biderkatu dela plastikoen ekoizpena.


Etxeko atxiloaldia ezarri diote Bolsonarori, 2023an estatu kolpe bat ematen saiatzeagatik

Brasilgo Auzitegi Gorenak eman du sententziaren berri, Bolsonaro oraindik Luiz Inazio da Silva Lula Brasilgo egungo presidentea pozoitu eta Alexandre de Moraes epailea hil nahi izateagatik epaitzen ari diren bitartean. Sare sozialik erabili ezin zuenean,... [+]


Bilboko Konpartsek “gustu guztientzako” 600 ekintzatik gora antolatu dituzte

Bilboko Konpartsen Federazioak 2025eko Aste Nagusirako prestatu duen egitaraua aurkeztu du Arriaga Plazan. Federazioak, konpartsek eta Jai Batzorde Mistoak 600 jarduera baino gehiago prestatu dituzte, "gustu guztientzako ekintzez betetako Aste Nagusiaz gozatzeko". 


2025-08-05 | Mikel Aramendi
Gero eta fede gutxiagorekin esanda: ‘No More Hibakusha!’

Hiroshima eta Nagasakiko masakre nuklearren 80. urtemuga heldu zaigu, eta inoiz baino eskasagoak dira itxaropentsu izateko inputak. Hala ere, No More Hibakusha! aldarrikatzen jarraitu beharko dugu... ordukoei ez ezik geure buruari zor diogulako.

Iazko Bakearen Nobel... [+]


Eguneraketa berriak daude