BESTELAKO ERAGILE POLITIKOA


2003ko ekainaren 22an
Desobedientzia zibilaz gogoeta egin zuen Iparraldeko gazte talde batek 1999ko azaroan. ETAren azken su-eten garaia zen orduan, testuinguru politikoa lasaia. Egoera berri hartan desobedientzia zibilaren ekimena garatzeko eta sustatzeko moldea landu zuten gazte haiek. Taldeak aurrekari batzuk hartu zituen eredu gisa: Itoitzeko Solidarioak, Greenpeace...». Honela gogoratu digu Peio Aintxart-Etxeberrik Demoen abiapuntua.

«Demoak sortu aitzin desobedientziaren ereduak franko ziren. Antimilitarismoa edota ekologismoa lantzen zituzten. Demoak, berriz, esparru politikoan jalgitzen diren aldarrikapenak sostengatzeko sortu zen. Finean, desobedientzia zibila eremu politikora eramatea xede izaki», zehaztu du Gorka Torrek.

Peio Aintxart-Etxeberri eta Gorka Torre Demoen eledunak dira. Aipatu dituzten aldarrikapen politikoak hiru dira gaur egun Iparraldean: euskal departamendua, euskararen ofizialtasuna eta euskal presoen hurbiltzea.

Hiru urte luze joan dira Demoak plazaratu zirenetik. Balorazio ezberdina egiten dute bere lanaren eraginaz: «Gizarteari begira zerbait ekarri dugu, politikari begira zaila da neurtzen. Alabaina, politika ulertzeko molde berri bat ekarri dugu Iparraldean. Ekintza molde hau ez zen hemen ezagutzen. Gure arrangura indar harremanak lantzea eta komunikazio tresnak sortzea da», diote bi kide hauek.

Demoek aldarrikapen politikoak ezagutaraziz batera, jendeak bere nahia adieraz dezala nahi dute, baita gizartearen nahi hori errespetatua izan dadila. Beren ekintzetan sinboloak erabiltzen dituzte, baita ironia eta umorea ere, ekintzok beren ideiak helarazteko bitartekoak izaki. Jokamolde hau sinpatiaz hartua izan da eta ohiko jokamoldea baino eragingarriagoa izaten da jendearen artean. Demoak eragile politiko berri bat bihurtzen ari da testuinguru politikoan. Konparazionea, ekainaren 5ean, Akitaniako presidenteordeak hartuak izan ziren. Hau berria da. Orain arte inork ez baitzuen horrelako bilkura bat egiterik lortu. Beren ekintzen moldeari esker erdietsi dute harrera hori.

Iritzi publikoa alde izatea funtsezkoa


Demoen dinamikaren helburuetako bat gizartearengana heldu, iritzi publikoa sortu eta gizartea beren aldarrikapenen alde ezartzea da. Demoei helburu hau erdiesteko bidean -molde pedagogikoan azaldua- aurkaria agertzen zaie eta aurkaria konbentzitu nahi dute: «Aurkaria konbentzitzeko alta, iritzi publikoa gure alde behar dugu. Guk iritzi bat dugu gure aurkariaz, baina gure helburua erdiesteko iritzi publikoak aurkariaren jarreran eragin behar du. Lehen helburua iritzi publikoa gure dinamikaren alde jartzea da, beraz. Publikoaren interesa piztu behar dugu ekintzaren bidez, baina ekintzak berriak eta ulergarriak izan behar dira». Emeki-emeki bada ere, mugimendu abertzaletik haratagoko sektore batzuengana iristen ari omen dira. Beren nahia ordea, ez da iritzi publikoa sentsibilizatzea bakarrik, gizartearen sektore militantea desobedientzia zibilaren bidean eramatea baizik:«Ez dugu karrikako agerraldi barregarriak egiten dituen talde bat izan nahi. Jendea gure dinamikan inplikatzea nahi dugu aurkarien aurrean indar harreman sendoa gauzatu ahal izateko». Xedea hori izan arren Demoek ez dute gizartea ordezkatu nahi, ez dute inolaz ere beren burua euskal ordezkarien gisara ikusten.

SNCF, euskararen aldarrikapen eremua


Beren ekintzak hainbat esparruetan burutu dituzte dagoeneko: Unibertsitatean, Postetxean, SNCFn eta abar. Berezko prozedura bat lantzen dute horretarako. Lehenbizi, beren asmoen berri jakinarazteko, botere publikoei hitzordua eskatzen diete. Hitzordua ukatzen badiete kanpaina bat zabaltzen dute. Komunzki, aldarrikapenak ez dira beraiek plazaratuak. Adibidez, Demoek Frantziako SNCF erakunde publikoari egiten dizkioten aldarrikapenak Garapen Kontseiluaren Lurralde Antolaketaren eskemaren barruan onartuak daude:«Helburua Hizkuntz Antolaketaren proposamenak praktikan ezartzea da. Euskaldunei zerbitzu publiko elebiduna eskaintzea, alegia». Demoek SNCFa hartu dute aldarrikapen eremurako, baina erronka SNCFetik haratago doa, euskararen erabilpena zerbitzu guztietan zabaltzea dute helburu:«Ez gara geldituko euskarak bere tokia izan arte, eta xede horretan oso inportantea da SNCFaren aurkako borroka irabaztea. Erronka hau irabazi ezean euskarari lekua itxiko zaio leku publikoetan. Etsipenez hartzen badugu euskara ez da urte luzetan lekurik ukanen gure eguneroko bizitzan. Horregatik, Demoek dei zabal bat egiten diogu euskaltzaleei, borroka hau guztion artean irabaz dezagun».

Demoen eledunek diru premia dutela adierazi digute. Honatx, herritar hauen isunak ordaintzen laguntzeko Euskadiko Kutxako kontu zenbakia: 30350065700650040694.

Demoak SNCFarekin erronkan
Demoek SNCFaren aurka daramaten kanpaina fase berri batean sartu da. Pirinio Atlantikoak eta Landetako SNCFaren geltokietako Trischtler buruari bost eskaera azaldu zizkioten Demoek: seinaleak, boz-gorailuetako mezuak, ordutegiak, leihatiletako harrera eta txarteldegi automatikoa euskaraz ezartzea. Honek lehen eskaera baino ez zuen aintzat hartu, eta hau modu trufagarriaz. Bi urte barne aldatuko omen dituzte hainbat geltokien izenak. Alabaina, dena ez da ezkorra izan. Demoek SNCFaren aurkako kanpainan eten bat eginen dute irailaren erdia arte. Akitanian izandako azken bilkuran beren ekintzak gelditzea eskatu diete. Akitaniako Kontseiluko Jean Louis Carrère lehendakariordeak -Alderdi Sozialistaren buruetako bat- hartuak izan ziren eta beren aldarrikapenak ezagutu ditu zehatz-mehatz. Eskaerak aztertuko zituela eta SNCFari azalduko zizkiola esan zien. SNCFarekiko erronka desblokeatzen has liteke. Demoen eskakizunaren alde teknikoa ezaguturik, berau gauzagarria ikusi omen dute teknikoek. Horregatik kanpainan etenaldi bat eskatu diete.


Azkenak
Intsusaren bigarrena

Joan urteko udaberrian idatzi nuen intsusari eskainitako aurreneko artikulua eta orduan iragarri nuen bezala, testu sorta baten aurrenekoa izan zen. Sendabelar honen emana eta jakintza agortzen ez den iturriaren parekoa dela nioen eta uste dut udaberriro artikulu bat idazteko... [+]


Arrain-zoparako, besterik ezean, itsasoko igela

Amonak sarritan aipatu zidan badela arrain bat, garai batean kostaldeko herrietako sukalde askotan ohikoa zena. Arrain-zopa egiteko bereziki ezaguna omen zen, oso zaporetsua baita labean erreta jateko ere. Beti platerean oroitzen dut, eta beraz, orain gutxira arte oharkabeko... [+]


2024-04-22 | Jakoba Errekondo
Lurra elikatu, guk jan

Lurrari begira jartzea zaila da. Kosta egiten da. Landareekin lan egiten duenak maiz haiek bakarrik ikusten ditu. Etekina, uzta, ekoizpena, mozkina, errebenioa, emana, azken zurienean “porru-hazia” bezalako hitzak dira nagusi lur-langileen hizkuntzan.


2024-04-22 | Garazi Zabaleta
Txaramela
Pasta ekologikoa, ortuko barazki eta espezieekin egina

Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]


'Cristóbal Balenciaga' telesaila
"Nabaritu dadila euskaldun batzuok euskaldun baten istorioa kontatu dugula"

Cristóbal Balenciaga diseinatzailearen biografia kutsuko fikziozko telesaila egin du Moriarti hirukoteak, Disney+ plataformarentzat. Estreinakoa dute formatu horretan. Aitor Arregi eta Jon Garañorekin egin du hitzordua ARGIAk, Jose Mari Goenaga kanpoan baitzen,... [+]


Eguneraketa berriak daude