ARGITALPENAK


2003ko maiatzaren 18an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Txakurra daukagu etxean eta zer?
Fina Casalderrey Mikel Valverde
Elkar
31 orrialde
5,50 euro

Txakur bat etxeko bihurtzen denean

Txakur bat etxean izateak alde on asko ditu, baina baita betebehar batzuek ere. Hori ikasten du Fina Casalderrey idazle galiziarrak sortutako kontakizun honen protagonistak, txakurkume bat parkean aurkitzen duenean. Etxera eraman nahi luke, baina beldur da, bere gurasoak ez direlako batere txakur zaleak. Kaleko etxe batean ezin dela txakur bat eduki, esan izan diote, bere zaunka hotsek nazkatu egiten dituztelako bizilagunak. Ea bizitza osoa txakur-kakak garbitzen pasa nahi al duen. Beraz, neskatoa saiatzen da txakurkumea uxatzen, baina hura atzetik datorkionez, etxean sartzea erabakitzen du azkenean. Gurasoak garrasika hasten zaizkio, baina asko zaindu eta maitatuko duela zin egiten dienean, txakurra etxean gelditzeko baimena ematen diote.

Itzalak luzatu egiten dira ilunabarrean
Henning Mankell
Erein
214 orrialde
13 euro


Mankell-en tetralogiako bigarrena

Gazte literaturan maisua da Henning Mankell suediarra, gizakiok bizitzeko ditugun arazoak bere abentura liburuetan jasotzen. Juan Mari Mendizabalek euskaratu duen «Itzalak luzatu egiten dira ilunabarrean» nobela, Joel mutikoa protagonista duen idazle honen tetralogiako bigarren liburua dugu. «Izarretara bidean zihoan txakurra» idazlanak eman zion hasiera tetralogia horri. Oraingo honetan, Joel hazi egin da, hamabi urte betetzeko gutxi falta zaio. Jende bakartia du lagun mutikoak, apika bera ere bakarti samarra delako. Amarik ez du, eta nahiz Sara -aitaren laguna- emakume ona izan, harekin ere baditu gorabeherak, Joelek ez duelako inoren «ia semea» izan nahi.

Gabiel Aresti, hautatua
Miren Caminos
Hiria
106 orrialde 8,75 euro


Miren Caminosek hautatutako Aresti

Gabriel Arestiren zenbait testu -batik bat poemak, baina narratibako lagin batzuk ere bai- hautatu ditu Miren Caminosek Hiria argitaletxearen eskutik plazaratu duen liburu honetan agertzeko. Gerra ondorengo euskal poesiaren ezaugarriak azaldu ondoren, Arestiren biografiari buruzko hainbat zertzelada eta izan zituen eraginen eta ideologiaren inguruko datuak eskaintzen ditu, jarraian «Maldan behera» poema sinbolista luzearen azterketa egiteko. Miren Caminosen iritziz, poetaren lanik onena biltzen du honek, irakurle ez-ohituak ulertzeko erraza ez bada ere. Nolanahi ere, «Maldan behera»k euskal irakurleen artean izan zuen arrakasta eskasaz oharturik aldatu omen zuen erabat bere poemen estiloa Gabriel Arestik, «Harri eta Herri» idazteari ekiteko.

Ñañarriri begira
Rufino Iraola
Auspoa
207 orrialde 16,83 euro


Rufino Iraolaren bertso liburua

Jatekorik gozoena baino gustukoago izan omen du beti bertsoa Rufino Iraola zaldibitarrak, eta horren adibide ona dugu Auspoa argitaletxearen eskutik kaleratu duen «Ñañarriri begira» liburu berria. Zenbat bertso ez ote ditu osatu eta idatzi Rufino Iraolak, 1972an Lorentxo Sukia bertsozaleari eskaintzeko asmoz sortu zuen lehen bertso idatzi harrezkero! Jakina, horrez gain, antolatzaile, epaimahaiko, kritiko eta gai-jartzaile bezala ere oso ezaguna dugu Iraola, baina «Ñañarriri begira»n berak sortutako bertsoak daukate garrantzia. Batzuekin, sariak jaso ditu -eta ez gutxi, alajaina, dozenatik gora baitira: Lazkao Txiki, Orixe, Zapirain Anaiak, Xalbador sariak...-, baina garbi utzi nahi izan du bertso den-denak idatzi dituela gozatzeko, edo azkura eragiteko gehienean ere.

Bi adiskide onen istorioa

Txistu eta Danbolin
Antton Irusta
Ibaizabal
55 orrialde 7,12 euro
Enrique Morenteren marrazkiekin apaindurik dago Ibaizabal argitaletxeak «Matxinsalto» bilduman plazaratu duen Antton Irustaren «Txistu eta Danbolin» ipuina. Bi musika tresna hauen istorioa kontatzen da bertan. Oso adiskide onak dira eta makina bat jaialdi eta festetan jo izan dute elkarrekin, baina Txistu urtetan aurrera doa eta batzuetan ajeak izaten ditu. Halako batean estropozo egin eta min hartuko du, gainera, eta orduan bere jabeak Txistu betirako baztertzea eta beste tresna berriago bat erabiltzea erabakiko du. Han geldituko da gizarajoa, armairu baten gainean ahaztuta museora eramaten duten arte. Han Danbolin aurkituko du berriro, ordea.

Karmeldarren azken zenbakia

Karmel
Batzuen artean
Euskal Herriko Karmeldarrak
127 orrialde / 11,50 euro
Ekintza inmorala ote da iazko azaroaren 22an Espainiako gotzainek kaleratu zuten dokumentua? Galdera horri ematen dio erantzun editorialak. Baina beste hamaika gai ere jorratzen dira bertan. Hauen artean «Egunkaria aurrera», «Herriaren kantariak», «Euskararen erabileraren IV. kale neurketa Bizkaian» eta beste zenbait gairi buruzko lanak aurkituko ditu irakurleak. Eta Andolin Eguzkitzaren olerkiak, Harkaitz Canoren «Bazterra eta ahotsa» iritzia, Jon Fernandezen «Uso elbarriaren lehen hegaldia» kontaketa...

Hasier Etxeberriaren nobela beltza

Eulien Bazka
Hasier Etxeberria
Susa
164 orrialde
12,50 euro
Gaixotasun larri bat duela aitortzen dio sendagileak Hasier Etxeberriaren «Eulien bazka» nobelako protagonistari, eta Damian Arruti gizarajoak hiltzat ematen du bere burua. Halere, berak nahi ala ez, hil arteko horretan bizitza aurrera doa, eta Poliklinikatik etxerantz abiatzen denean Intxaurrondoko kuartelaren aurkako atentatu saiakera baten ezusteko biktima izateko zorian aurkituko da, jakiteke egun gutxi barru atentatu horren egileak bere etxean ate joka izango dituela, laguntza eske. Eta hori gutxi balitz bezala, lanbidez entomologoa dugun lagun honek bere emazte ohia ezagutu uste izango du, osinean behera, laurogeita sei metroko sakoneran espeleologo batzuk aurkitu duten emakume baten gorpu zatituan. Ez esku eta ez bururik ez dauka gorpu horrek, baina bai Phophyla bahii eltxoaren marka gaiztoa besoetako baten azalean, eta oso harrigarria da horrelako orbainik inork izatea Euskal Herrian, aipatu intsektua Brasilgo Itaparika irlan bizi delako bakarrik, baina entomologoak bazuen bat etxeko euli bilduman, eta hain zuzen hark heldu zion behin bere emazte ohiari justu besagain horrek agertzen duen markaren lekuan. Eulien Bazka


Azkenak
2025-08-18 | Elhuyar
Munduko hegazti guztien zerrenda bateratua argitaratu dute: AviList

Ornitologia-arloko mundu mailako bost erakunde nagusiak elkartuta, eta zazpi urteko lanaren ondotik, munduko hegaztien lehenengo zerrenda orokor eta bateratuta argitaratu dute, taxonomia, sistematika eta nomenklatura bateratuarekin: AviList. Prozesua gardena eta irekia izan da,... [+]


Dozenaka mila lagun Tel Aviveko kaleetan “gerra amaitu eta bahituak askatzeko”, eta Netanyahuk “Hamas indartzea” leporatu die

Gaza Hiria osorik okupatzeko onartu berri duten planaz kezkatuta, milaka israeldarrek Benjamin Netanyahu Israelgo lehen ministroari exijitu die Hamasekin akordio batera iristeko "gerra amaitu" eta zerrendan dituzten bahituak aske uzteko. Herrialdeko lehen... [+]


Hainbat pertsona atxilotu dituzte eraso sexistak leporatuta Bilboko Aste Nagusiko lehenengo bi egunetan

Bilboko Aste Nagusian hainbat pertsona atxilotu ditu Poliziak eraso sexistak leporatuta. Egoera horren aurrean, Juan Mari Aburto Bilboko alkateak esan du Polizia "eraginkorra" dela eta Bilbon "inoiz baino polizia gehiago dagoela".


2025-08-18 | Dabid Martinez
Metaren eta adimen artifizialaren kolonialismo digitala

Drop Site News hedabideak (botere-abusuak mundu mailan agerian jartzeagatik ezaguna) argitaratutako ikerketak interneten bilakaeran kezka sortu beharko lukeen joera baten adierazle den albistea argitaratu du. Facebook, Instagram eta WhatsApp-en jabe den Meta multinazionalak [+]


2025-08-18 | Sustatu
ZelaiHandi, euskarazko testuen korpus handi eta (ia) libre bat

Orain NLP hizkuntza teknologietako euskal enpresak euskarazko testuen korpus handi bat jarri du sarean, Hizkuntza Eredu Handien (LLM) eta Adimen Artifizialeko ekimenen biltegi nagusia den Hugginf Face baliabidean. ZelaiHandi du izena.


Denon lepotik barre egin dute beste behin ere Donostiako Piratek

Eta, honekin bai, honekin amaitu da Donostiako Aste Nagusia! Piratei aste bete motz geratzen zaiela eta, egun bat gehitzen diote Aste Nagusiari. Aurten hogeigarren urtez jarraian egin dute Irrikitaldia. 


Sozialismorako Mugimenduak Bolivian agintzeari utziko dio 20 urteren ostean, eskuinari lekua utzita

Igandean eginiko presidentetzarako hauteskundeetan berretsi da ezkerreko koalizioaren porrota eta eskuinaren gorakada: PDC Alderdi Kristau Demokratikoko Rodrigo Paz Pereira senatariak eta Jorge Quiroga presidente ohiak (2001-2002) lehiatuko dute presidentetza... [+]


2025-08-18 | Behe Banda
Autosalaketa

Komisaldegian paper batzuk eman dizkidate. Izerdi tanta bakarra dakit bekokian behera bularreraino, piztu aire girotua, mesedez. Parrandan ondoegi pasatzearen asuntoak, hurrengo goizean galdutakoak salatu beharra. Inozo aurpegidun munipa batek hurrengo asterako zita eman ahal... [+]


Urkulluk gogorarazi du Txikik eta Otaegik errespetua merezi dutela biktima aitortuak direlako

Iñigo Urkullu lehendakari ohiak adierazi du Txiki eta Otaegi Eusko Jaurlaritzak aitortutako biktimak direla, eta hala "errespetua" merezi dutela. Haien biktima izaera ezin dela zalantzan jarri azpimarratu du.


2025-08-18 | Leire Artola Arin
Salpress berri agentzia
El Salvadorko gerrillaren arma ezkutua

Kontatzen ez dena ez da existitzen. Oso barneratuta daukagu lelo hori, baita informazioa boterea dela eta eragiteko gaitasun handia duela ere. Are gehiago gerra edo gatazketan, batik bat oraindik tresna digitalak asko garatu gabe zeudenean, informazioa ez baitzegoen hain eskura... [+]


11 urteko mutil bat hil da, igandean Bilboko igerileku batean bero kolpea jasan eta gero

Bilboko Errekalde auzoko igerileku batean gertatu zen ezbeharra. Larrialdi zerbitzuek erreanimazio lanak egin zizkioten adin txikikoari, eta Gurutzetako ospitalera eraman zuten; hiru egunetara hil egin da.


Ostiraleko bileran Putinek su-etena onartu ezean, Trumpek dio “ondorio larriak” izango direla Errusiarentzat

Ostiralean Alaskan izango duten bileraren bezperan heldu da mehatxua. Friedrich Merz Alemaniako kantzillerrak deituta, gailur birtual bat egin dute asteazkenean Zelenskik, Trumpek eta Europako hainbat agintarik. Ukrainako presidenteak adierazi du Trumpen eta Putinen arteko... [+]


50 maliar inguru ari dira kale egoeran bizitzen Gasteizen asilo eskaera ebazten duten bitartean

Ostegunean eman dituzte asilo eskaera tramitatzeko lehen txandak: bederatzik lortu dute, irailerako. Eusko Jaurlaritzak ebazpena arintzea, eta migiratzaileak ostatzeko zentroetara mugitzea eskatu dio Espainiako Gobernuari.


Alberto Alonso (Gogora): “Txiki eta Otaegi ez dira erreferente; indarkeria, beldurra eta terrorea erabili zuten”

Aurten Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urteko beteko direnean, Alonsok adierazi du ETAko bi kideek ez zutela nahi Franco osteko gizarte demokratiko bat: "Diktaduraren aurka borrokatzen ziren, baina diktadurak erabilitako tresna berberekin".


Eguneraketa berriak daude