ORDAINTZEKO PREST AL ZAUDE?


2021eko uztailaren 19an
Beti esan ohi da Internet, liburutegi erraldoi bat dela, behar duguna nahi dugunean aurki dezakegula bertan, beste modu batera ezin eskura daitekeen informazio asko sarean dagoela, eta gainera doan.

Baina gauzak aldatzen ari dira azken urteetatik hona eta askoz ere gehiago aldatuko direnaren susmoa ere badugu. Izan ere, Internet komunikazioaren iraultza izan bazen, edukiak eskaintzeagatik kobratzearen auzia hautsak astindu dituen erreboluzioa izango da. Hango eta hemengo komunikabide digitalak hasi dira edukiengatik kobratzen eta polemikaz beterik iritsi da gure artera erabaki hori. Iaz, punto.com eta publizitatearen krisia izan bazen protagonista, aurten edukiak kobratzearen fenomenoa da protagonista nagusia.

Interneten sorreran, komunikabide tradizionalek ere ez zuten zalantzan jarri Interneten egoteko beharra eta garrantzia. Egunkari, aldizkari, telebista eta irratiek berehala sortu zuten euren komunikabideen klon bat Interneten. Orduz geroztik, batzuek klon izaten jarraitu dute eta beste batzuek Interneteko baliabideak erabiliz, komunikazio bide ezberdinak jorratu dituzte beraien web guneetan. Horrek guztiak sortutako gastuak neurri handi batean publizitatearen bidez estaltzeko asmoa zuten, baina badirudi publizitatetik etekin ekonomikoa ateratzeko saiakerek ez dutela espero bezainbesteko etekinik ekarri. Publizitatetik ustez etorriko ziren sarrerak ez dira iritsi eta enpresek mantendu ezin dituzten azpiegiturak sortu dituzte. Honen aurrean, komunikabideetako enpresariek paperezko egunkariekin egin ohi den bezala, edukietan ikusi dute diru iturri indartsu eta emankorra.

Komunikazio talde handiek edukiak kobratzeaz gain, jabetza eskubideen gestiorako elkarte baten sorrera dute gogoan, horrela, beraien egunkarietan agertutako informazioa erabiltzeagatik kanon bat ordaindu beharko genuke guztiek. Hau da, ez da soilik beraien web gunean irakurtzeagatik ordaindu beharko, beraien edukiak aipatu eta lotura jartzeagatik ere ordaindu beharko genuke.


Zergatik ordaindu?

Gune batzuetan sartu eta informazioa irakurtzeagatik ordaindu behar dugula ikustean, pentsatzen dugun lehen gauza zera da: Zergatik ordaindu, orain arte doan izan baldin bada? Erabiltzaileak prest al gaude orain arte doan izandako zerbaitengatik ordaintzeko? Badirudi errazago ohitzen garela prezio garestitzeetara, orain arte doan edukitako zerbaitegatik ordaintzera baino. Jupiter Research enpresak egindako inkesta baten arabera, europarren %41a ez dago edukiengatik ordaintzeko prest. Iaz, % 47a zen ordaintzearen aurka agertzen zen portzentaia.
Publizitatean sinesten jarraitzen duten medioak existitzen diren bitartean, kobratzen dutenek zaila izango dute hauekin lehiatzea, irakurleak klik bat haratago antzeko informazioa doan aurki dezakeela uste badu. Kobratzea erabaki dutenek doako web guneetatik bereiztea lortu behar dute, eskaintzen dituzten edukiek nolabaiteko balore erantsia, esklusibitatea edota originaltasuna izatea beharrezkoa izango da.

Bestalde, kobratzeko bidea aukeratu duten guztiek ez dute formula berdina erabiltzen. Batzuek guneko eduki guztietarako sarrerak itxi dituzte, baita orain arte doan zirenetara ere. Beste batzuek web guneko eduki konkretu batzuetara sarrera ixtea erabaki dute, nolabaiteko balio erantsia duten edukiengatik kobratzen dute, gainerako edukiak guztiontzat eskuragarri mantenduz. Beste batzuetan, ez da zuzenean dirutan kobratzen, baina edukietara sartu ahal izateko, harpidetza egin behar da, hainbat datu pertsonal eskatuz. Horiekin datu baseak sortzen dituzte. Gero datu horiek saldu daitezke eta bestelako produktuak saltzeko ere erabili daitezke, bezeroaren perfila ondo ezagutzen baitute.

Aipatu dugu edukiez gain, aipamenei eta loturei ere prezioa ipintzeko saiakera egiten ari direla komunikazio talde handiak eta honek ere badu noski, bere eragina. Neurri honek mugak ipintzen dizkie esaterako, prentsa buletinei, gehienetan, beste medioetan agertutako berri eta loturez baliatzen baitira. Baina kaltea ez da bakarrik informazioa "lapurtzen" dutenentzat. Izan ere, edukia aipatu, lotura ipini edo erreferentzia egiteagatik ordaindu behar bada, geroz eta gune gutxiagotan agertuko da ordainpeko gune hauen erreferentzia, eta Interneten markak eta erreferentziek badute bere balioa. Zenbat eta gune gehiagotan agertu beste web gune baterako lotura edo aipamena, hobeto izango da, trafikoa bideratzen duelako, bilatzaileetan posizio hobean agertzen delako... azken finean erabiltzaileak bideratzen dituelako.


Filosofiaren defendatzaileak.

Komunikabide handiek Interneten negozioa ikusi bazuten beste batzuek komunikazio tresna paregabea ikusi zuten: Internet doakoa izatea eta informazioa herritarren esku egotea aldarrikatzen zuten. Ordaintzearen filosofia Interneten filosofiaren aurkakoa denaren ustea zabalduta dago askoren artean. Juan Etxenike Indymediako kideak ez dio zentzu handiegirik ikusten kobratzeari. Internet beraren filosofiaren aurkako neurria dela dio. "Guk ez dugu kobratzen eta ez dugu sekula kobratuko" gaineratu du. Indymediako eduki guztiek copylefta babestuta daude, hau da, "bere edukiak zabaldu, aipatu eta hitzez hitz kopiatu daitezke, osorik zein zatika, edozein medio erabiliz eta edozein helburu lortzeko, ohar hau mantentzen eta jatorria aipatzen den bitartean". Indymedia bezalako web guneetan, "ez gara profesionalak, euskara maila ez da ARGIA edo «Egunero»k duena, baina guretzako balio handiagoa du euskaldun zahar batek bizkaieraz idaztea, profesional batek idaztea baino".

Informazioa guztiona dela uste eta praktikan jartzen duen beste web gune bat PeriodistaDigital dugu. Gune hau beste komunikabideetatik jasotako albisteek osatzen dute besteak beste. Beraien esanetan, "irakurleen esku doan jarriko ditugu prentsan argitaratu diren artikulu, erreportaje eta iritziak beren interesagatik erreproduzitzea merezi badute behintzat". Hau justifikatzeko eta dokumentatzeko, Espainiako Konstituzioak jasotzen duen Informaziorako eskubidea eta aipamenerako eskubidea aipatzen ditu.

Etorkizunean elkarbizitza da seguruenik gertatuko dena. Mundu birtualean ere, fisikoan bezala, botere eta talde handien esku egongo da komunikazioa eta hauekin batera, komunikazioa lantzen saiatuko diren gero eta ugariagoak diren arrasto txikiak ere hor izango ditugu sarean


Eva Fernandez: «Hasieran iraultza txiki bat egon zen erabiltzaileen artean»
Noiz eta zergatik erabaki zenuten edukiengatik kobratzen hastea?
2002. urteko martxoaren 25ean hasi ginen negozio bide berri honekin. Publizitatetik zetozen diru sarrerak ez ziren nahikoak gure web gunearen egitura mantentzeko eta bestelako diru sarrerak bilatzea beharrezkoa izan zen. Neurri hau Interneten filosofiaren aurkakoa zela komentatzen zen. Horregatik erabaki genuen prezio eskuragarri bat ipintzea, gauza batzuk guztientzat irekiak utzita eta beste batzuengatik kobratuz.

Zer eskaintzeagatik kobratzen duzue?
Bi mailako edukiak ditugu, lehen maila batean eduki "irekiak" daude, guztiontzat eskuragarri daudenak. Web gunera sartzen denak, ezer ordaindu gabe ikus ditzake, azken orduko berriak, titularrak, albiste bakoitzaren lehen parrafoa eta argazki bat erakusten dugu eta bigarren maila batean, albiste osoak eta nolabaiteko balore erantsia duten edukiak daude: hemeroteka, eskelak, titularren bidalketa...

Urtebete igaro da kobratzen hasi zinetenetik. Zein balorazio egin duzue?
Ekonomikoki lagundu du, ez dizkigu web gunearen egitura mantentzeko behar ditugun diru sarrera guztiak ekartzen baina laguntzen du. Eta jende aldetik ere erantzun ona izan dugu, erabiltzaile kopurua igo egin da pixkanaka. Foroekin berdina pasa zitzaigun, hasiera batean irekiak ziren eta memento batean moderatzea erabaki genuen. Hasieran jendeak gaizki hartu zuen, baina pixkanaka ohitu egin zen eta onartu zuen moderatzearena. Lehenengo Club Diario de Navarra sortu genuenean ere, iraultza txiki bat egon zen erabiltzaileen artean. Telefono dei eta e-posta piloa jaso genituen. Horiei guztiei erantzun zitzaien, gure arrazoiak azalduz. Asko zaindu genuen bezeroa eta kobratzeko arrazoiak zeintzuk ziren azaldu genizkion. Badirudi askok ulertu zutela, izan ere aurten prezioa pixka bat igo dugu, (50 euro urtean) eta erantzuna ona izan da, jendea ohitzen joan da eta ez du horrenbesteko iraultza eragin.

Etorkizunean zer gertatuko da doako eta ordainpeko web guneekin?
Elkarbizitza emango da, telebistekin gertatzen den bezala, batzuk doakoak izango dira eta beste batzuk ordainpekoak. Doakoak ere existitu behar dira, ezin baita Interneten filosofia galdu. Elkarbizitza hori web gune berean ere eman daiteke, eduki batzuk irekian utziz eta beste batzuk ordaintzen dutenentzat erreserbatu

Eva Fernandez Diariodenavarra.com-eko erredaktore burua da

Loturak
Zeinek kobratzen du:
www.elpais.es
www.elmundo.es
www.wallstreetjournal.com

Informazio gehiago:
www.basque.indymedia.org
www.gnu.org
www.PeriodistaDigital.com
www.Jupiterresearch.com


Azkenak
Etorkizunean ere mendien alde

Orain dela hogei bat urte izandako mehatxuak datoz Gipuzkoako mendietara berriro ere, eta ez nolanahiko neurrian, gainera; tamaina eta kantitate handiagoan baizik. Proiektuok –bakarren bat jadanik eraikia; Zubietako erraustegia, kasu– landa-eremuan edota mendian dute... [+]


Migratzaileei hizkuntza harrera egiteko jardunaldiak egingo dituzte Gasteizen

Urriaren 10 eta 11n Gasteizko Europa Jauregian egingo dira Euskalgintzaren Kontseiluak eta Eusko Jaurlaritzaren Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak lankidetzan urtero antolatzen dituzten jardunaldiak.


Iruñeko Ezpala tabernari eraso egin zioten Boixos Nois taldeko ultren kontrako akusazioa artxibatu du epaileak

Iturramako taberna herritarrari eraso egin zioten egunean bertan Iruñean ziren arren, salatutakoan parte hartu zutenik ezin dela frogatu dio epaileak. 2022ko azaroan Ezpala taberna txikitu eta bertan ziren bezeroak jipoitu zituzten Bartzelonako ultrek.


2024-09-26 | ARGIA
Realeko entrenatzaileak euskaraz jarraitu zuen, zenbait kazetari frantziar kexatu arren

Realeko futbol taldeko entrenatzaile Imanol Alguacilek, Nizan, Europako Ligako partiduaren aurretik eskainitako prentsaurrekoan euskarazko hedabideei euskaraz erantzuten ari zela, hainbat kazetariren kexa entzun behar izan du. Duela astebete antzeko egoera gertatu zen... [+]


EH Bilduk, EAJk eta PSE-EEk akordioa adostu dute Osakidetzako lan eskaintzen eredua berrikusteko

Osakidetzako lan eskaintza publikoen eredua "berrikustea" eta kontsolidazio prozesuak "bukatzea" galdatzen duen ekimen parlamentarioa adostu dute hiru alderdiek.


2024-09-26 | Eneko Atxa Landa
Donostiako Zinemaldia 6. eguna
Por donde pasa el silencio


Grebak arrakasta izan du Nafarroako Hezkuntza Publikoan

Nafarroan hezkuntza publikoko milaka irakasle greba egitera daude deituta ostegun honetan eta mobilizazio ugari iragarri dituzte sindikatuek. Ratioen jaitsiera, plantillak egonkortu eta gainzama arintzea eskatzen dute, besteak beste: "Gobernuari dagokio hezkuntza publikoa... [+]


2024-09-26 | Euskal Irratiak
Baionako Ospitaleko ehunka langile mobilizatu dira lan-ordutegien berrantolaketaren kontra

Euskal Kostaldeko ospitaleko zuzendaritzak aurkeztu duen lan denboraren berrantolaketa proiektuaren salatzeko, intersindikalak mobilizaziorako deia egin zuen asteartean. Berrantolaketa proiektu horrek 2002an sortutako hitzarmena hausten duela diote sindikatuek, besteak beste RTT... [+]


2024-09-26 | Gedar
Ertzain bat Desokuparen parte dela argitaratu dute

Otavio da Silva ertzaina irakasle aritzen da Desokupan, eta emakume gisa dago erregistratuta. Bestalde, badirudi udan bere bikotekidea erailtzen saiatu zen ertzaina ez dutela Poliziatik bota.


Gaza iparraldeko zibil guztiak kanporatzea aztertzen ari da Netanyahu, begirada Libanon jarrita dagoela baliatuta

“Zonalde militar itxia” bilakatuko litzateke Gaza iparraldea, eta palestinar zibil guztiak kanporatzea ekarriko luke. Astebetean joaten ez diren guztiak helburu militar gisa hartu eta hil egingo lituzkete, planaren arabera.


Armen salmenta sekretupean mantentzeko akordioa daukate Israel eta Espainiaren artean

José Luis Zapatero Espainiako presidente zela hasi ziren akordioa lantzen 2011n eta 2014an gauzatu zuten Espainiako Mariano Rajoy eta Israelgo Shimon Peres presidenteek. Publico komunikabideak eman du akordio horren berri.


Sail Ofiziala. 6.eguna
Ihes egin heriotzari, aurrerantz

Izaten da, tarteka, dena loturik dagoenaren sentsazioa. Denetarik-edo ikusteko aukera izanen da Zinemaldian, baita Sail Ofizialean ere, marko baten pean betiere. Ikusi ditugu umore ukitudun batzuk, negarra eragiterainoko dramak, suspenseak, dokumental tankerakoak, baita... [+]


Sara Torres. Potentzia eta desira
“Desirak ez du berezko objekturik: polimorfoa da, eta desbideratzera jotzen du”

Poesia-irakurraldi bat, jendaurreko elkarrizketa bat eta sei orduko tailer bat eskaini zituen orain bi aste Sara Torres idazle eta pentsalariak Gasteizko Artiumen, Trama programaren barruan. Ondoren, eskuzabal eta gertuko hitz egin zidan bere lanari buruz, igande arratsalde... [+]


Eguneraketa berriak daude