ORDAINTZEKO PREST AL ZAUDE?


2003ko apirilaren 20an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Beti esan ohi da Internet, liburutegi erraldoi bat dela, behar duguna nahi dugunean aurki dezakegula bertan, beste modu batera ezin eskura daitekeen informazio asko sarean dagoela, eta gainera doan.

Baina gauzak aldatzen ari dira azken urteetatik hona eta askoz ere gehiago aldatuko direnaren susmoa ere badugu. Izan ere, Internet komunikazioaren iraultza izan bazen, edukiak eskaintzeagatik kobratzearen auzia hautsak astindu dituen erreboluzioa izango da. Hango eta hemengo komunikabide digitalak hasi dira edukiengatik kobratzen eta polemikaz beterik iritsi da gure artera erabaki hori. Iaz, punto.com eta publizitatearen krisia izan bazen protagonista, aurten edukiak kobratzearen fenomenoa da protagonista nagusia.

Interneten sorreran, komunikabide tradizionalek ere ez zuten zalantzan jarri Interneten egoteko beharra eta garrantzia. Egunkari, aldizkari, telebista eta irratiek berehala sortu zuten euren komunikabideen klon bat Interneten. Orduz geroztik, batzuek klon izaten jarraitu dute eta beste batzuek Interneteko baliabideak erabiliz, komunikazio bide ezberdinak jorratu dituzte beraien web guneetan. Horrek guztiak sortutako gastuak neurri handi batean publizitatearen bidez estaltzeko asmoa zuten, baina badirudi publizitatetik etekin ekonomikoa ateratzeko saiakerek ez dutela espero bezainbesteko etekinik ekarri. Publizitatetik ustez etorriko ziren sarrerak ez dira iritsi eta enpresek mantendu ezin dituzten azpiegiturak sortu dituzte. Honen aurrean, komunikabideetako enpresariek paperezko egunkariekin egin ohi den bezala, edukietan ikusi dute diru iturri indartsu eta emankorra.

Komunikazio talde handiek edukiak kobratzeaz gain, jabetza eskubideen gestiorako elkarte baten sorrera dute gogoan, horrela, beraien egunkarietan agertutako informazioa erabiltzeagatik kanon bat ordaindu beharko genuke guztiek. Hau da, ez da soilik beraien web gunean irakurtzeagatik ordaindu beharko, beraien edukiak aipatu eta lotura jartzeagatik ere ordaindu beharko genuke.


Zergatik ordaindu?

Gune batzuetan sartu eta informazioa irakurtzeagatik ordaindu behar dugula ikustean, pentsatzen dugun lehen gauza zera da: Zergatik ordaindu, orain arte doan izan baldin bada? Erabiltzaileak prest al gaude orain arte doan izandako zerbaitengatik ordaintzeko? Badirudi errazago ohitzen garela prezio garestitzeetara, orain arte doan edukitako zerbaitegatik ordaintzera baino. Jupiter Research enpresak egindako inkesta baten arabera, europarren %41a ez dago edukiengatik ordaintzeko prest. Iaz, % 47a zen ordaintzearen aurka agertzen zen portzentaia.
Publizitatean sinesten jarraitzen duten medioak existitzen diren bitartean, kobratzen dutenek zaila izango dute hauekin lehiatzea, irakurleak klik bat haratago antzeko informazioa doan aurki dezakeela uste badu. Kobratzea erabaki dutenek doako web guneetatik bereiztea lortu behar dute, eskaintzen dituzten edukiek nolabaiteko balore erantsia, esklusibitatea edota originaltasuna izatea beharrezkoa izango da.

Bestalde, kobratzeko bidea aukeratu duten guztiek ez dute formula berdina erabiltzen. Batzuek guneko eduki guztietarako sarrerak itxi dituzte, baita orain arte doan zirenetara ere. Beste batzuek web guneko eduki konkretu batzuetara sarrera ixtea erabaki dute, nolabaiteko balio erantsia duten edukiengatik kobratzen dute, gainerako edukiak guztiontzat eskuragarri mantenduz. Beste batzuetan, ez da zuzenean dirutan kobratzen, baina edukietara sartu ahal izateko, harpidetza egin behar da, hainbat datu pertsonal eskatuz. Horiekin datu baseak sortzen dituzte. Gero datu horiek saldu daitezke eta bestelako produktuak saltzeko ere erabili daitezke, bezeroaren perfila ondo ezagutzen baitute.

Aipatu dugu edukiez gain, aipamenei eta loturei ere prezioa ipintzeko saiakera egiten ari direla komunikazio talde handiak eta honek ere badu noski, bere eragina. Neurri honek mugak ipintzen dizkie esaterako, prentsa buletinei, gehienetan, beste medioetan agertutako berri eta loturez baliatzen baitira. Baina kaltea ez da bakarrik informazioa "lapurtzen" dutenentzat. Izan ere, edukia aipatu, lotura ipini edo erreferentzia egiteagatik ordaindu behar bada, geroz eta gune gutxiagotan agertuko da ordainpeko gune hauen erreferentzia, eta Interneten markak eta erreferentziek badute bere balioa. Zenbat eta gune gehiagotan agertu beste web gune baterako lotura edo aipamena, hobeto izango da, trafikoa bideratzen duelako, bilatzaileetan posizio hobean agertzen delako... azken finean erabiltzaileak bideratzen dituelako.


Filosofiaren defendatzaileak.

Komunikabide handiek Interneten negozioa ikusi bazuten beste batzuek komunikazio tresna paregabea ikusi zuten: Internet doakoa izatea eta informazioa herritarren esku egotea aldarrikatzen zuten. Ordaintzearen filosofia Interneten filosofiaren aurkakoa denaren ustea zabalduta dago askoren artean. Juan Etxenike Indymediako kideak ez dio zentzu handiegirik ikusten kobratzeari. Internet beraren filosofiaren aurkako neurria dela dio. "Guk ez dugu kobratzen eta ez dugu sekula kobratuko" gaineratu du. Indymediako eduki guztiek copylefta babestuta daude, hau da, "bere edukiak zabaldu, aipatu eta hitzez hitz kopiatu daitezke, osorik zein zatika, edozein medio erabiliz eta edozein helburu lortzeko, ohar hau mantentzen eta jatorria aipatzen den bitartean". Indymedia bezalako web guneetan, "ez gara profesionalak, euskara maila ez da ARGIA edo «Egunero»k duena, baina guretzako balio handiagoa du euskaldun zahar batek bizkaieraz idaztea, profesional batek idaztea baino".

Informazioa guztiona dela uste eta praktikan jartzen duen beste web gune bat PeriodistaDigital dugu. Gune hau beste komunikabideetatik jasotako albisteek osatzen dute besteak beste. Beraien esanetan, "irakurleen esku doan jarriko ditugu prentsan argitaratu diren artikulu, erreportaje eta iritziak beren interesagatik erreproduzitzea merezi badute behintzat". Hau justifikatzeko eta dokumentatzeko, Espainiako Konstituzioak jasotzen duen Informaziorako eskubidea eta aipamenerako eskubidea aipatzen ditu.

Etorkizunean elkarbizitza da seguruenik gertatuko dena. Mundu birtualean ere, fisikoan bezala, botere eta talde handien esku egongo da komunikazioa eta hauekin batera, komunikazioa lantzen saiatuko diren gero eta ugariagoak diren arrasto txikiak ere hor izango ditugu sarean


Eva Fernandez: «Hasieran iraultza txiki bat egon zen erabiltzaileen artean»
Noiz eta zergatik erabaki zenuten edukiengatik kobratzen hastea?
2002. urteko martxoaren 25ean hasi ginen negozio bide berri honekin. Publizitatetik zetozen diru sarrerak ez ziren nahikoak gure web gunearen egitura mantentzeko eta bestelako diru sarrerak bilatzea beharrezkoa izan zen. Neurri hau Interneten filosofiaren aurkakoa zela komentatzen zen. Horregatik erabaki genuen prezio eskuragarri bat ipintzea, gauza batzuk guztientzat irekiak utzita eta beste batzuengatik kobratuz.

Zer eskaintzeagatik kobratzen duzue?
Bi mailako edukiak ditugu, lehen maila batean eduki "irekiak" daude, guztiontzat eskuragarri daudenak. Web gunera sartzen denak, ezer ordaindu gabe ikus ditzake, azken orduko berriak, titularrak, albiste bakoitzaren lehen parrafoa eta argazki bat erakusten dugu eta bigarren maila batean, albiste osoak eta nolabaiteko balore erantsia duten edukiak daude: hemeroteka, eskelak, titularren bidalketa...

Urtebete igaro da kobratzen hasi zinetenetik. Zein balorazio egin duzue?
Ekonomikoki lagundu du, ez dizkigu web gunearen egitura mantentzeko behar ditugun diru sarrera guztiak ekartzen baina laguntzen du. Eta jende aldetik ere erantzun ona izan dugu, erabiltzaile kopurua igo egin da pixkanaka. Foroekin berdina pasa zitzaigun, hasiera batean irekiak ziren eta memento batean moderatzea erabaki genuen. Hasieran jendeak gaizki hartu zuen, baina pixkanaka ohitu egin zen eta onartu zuen moderatzearena. Lehenengo Club Diario de Navarra sortu genuenean ere, iraultza txiki bat egon zen erabiltzaileen artean. Telefono dei eta e-posta piloa jaso genituen. Horiei guztiei erantzun zitzaien, gure arrazoiak azalduz. Asko zaindu genuen bezeroa eta kobratzeko arrazoiak zeintzuk ziren azaldu genizkion. Badirudi askok ulertu zutela, izan ere aurten prezioa pixka bat igo dugu, (50 euro urtean) eta erantzuna ona izan da, jendea ohitzen joan da eta ez du horrenbesteko iraultza eragin.

Etorkizunean zer gertatuko da doako eta ordainpeko web guneekin?
Elkarbizitza emango da, telebistekin gertatzen den bezala, batzuk doakoak izango dira eta beste batzuk ordainpekoak. Doakoak ere existitu behar dira, ezin baita Interneten filosofia galdu. Elkarbizitza hori web gune berean ere eman daiteke, eduki batzuk irekian utziz eta beste batzuk ordaintzen dutenentzat erreserbatu

Eva Fernandez Diariodenavarra.com-eko erredaktore burua da

Loturak
Zeinek kobratzen du:
www.elpais.es
www.elmundo.es
www.wallstreetjournal.com

Informazio gehiago:
www.basque.indymedia.org
www.gnu.org
www.PeriodistaDigital.com
www.Jupiterresearch.com


Azkenak
11 urteko mutil bat hil da, igandean Bilboko igerileku batean bero kolpea jasan eta gero

Bilboko Errekalde auzoko igerileku batean gertatu zen ezbeharra. Larrialdi zerbitzuek erreanimazio lanak egin zizkioten adin txikikoari, eta Gurutzetako ospitalera eraman zuten; hiru egunetara hil egin da.


Ostiraleko bileran Putinek su-etena onartu ezean, Trumpek dio “ondorio larriak” izango direla Errusiarentzat

Ostiralean Alaskan izango duten bileraren bezperan heldu da mehatxua. Friedrich Merz Alemaniako kantzillerrak deituta, gailur birtual bat egin dute asteazkenean Zelenskik, Trumpek eta Europako hainbat agintarik. Ukrainako presidenteak adierazi du Trumpen eta Putinen arteko... [+]


50 maliar inguru ari dira kale egoeran bizitzen Gasteizen asilo eskaera ebazten duten bitartean

Ostegunean eman dituzte asilo eskaera tramitatzeko lehen txandak: bederatzik lortu dute, irailerako. Eusko Jaurlaritzak ebazpena arintzea, eta migiratzaileak ostatzeko zentroetara mugitzea eskatu dio Espainiako Gobernuari.


Alberto Alonso (Gogora): “Txiki eta Otaegi ez dira erreferente; indarkeria, beldurra eta terrorea erabili zuten”

Aurten Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urteko beteko direnean, Alonsok adierazi du ETAko bi kideek ez zutela nahi Franco osteko gizarte demokratiko bat: "Diktaduraren aurka borrokatzen ziren, baina diktadurak erabilitako tresna berberekin".


Jai eredua neurodibergentziatik aztertzen

Bilboko Aste Nagusia pertsona autistentzat irisgarriagoa izateko zenbait gako dakartzate Oihan Iriarte Eletxigerrak eta Iker Boveda Martinek, euren esperientziatik.


Ostiraletik aurrera berriz debekatuko dituzte nekazaritza jarduerak Nafarroan

Tenperatura igoera dago aurreikusita datozen egunetarako, eta, sute arriskuak ekiditeko, ostegun iluntzeko 20:00etatik aurrera debekatuta egongo da uzta lanak egitea. Aurretiaz ere neurriak hartuta zituen gobernuak, baina Zarrakazteluko sutea kontrolpean izanda, neurriak malgutu... [+]


Auzo ibilbideak
Atzoko eta gaurko borrokak gogoan

Ezagutu dezakezu Euskal Herria gure txoko eder eta famatuenak bisitatuta, Instagramerako edo postal baterako argazkiak aterata zure buruari, kostaldeko paisaietan edo monumentu bisitatuenetan irri eginez. Baina ez duzu Euskal Herria guztiz ezagutuko. Horretarako, hobe zenuke... [+]


Ipar Euskal Herriko 158 herritan ur murrizketak ezarriko dituzte, alerta egoeraren ondorioz

Ostiraletik aurrera ur murrizketak ezarriko dituzte Euskal Hirigune Elkargoak barne hartzen dituen eta alerta egoeran dauden 158 herritan, eta metereologia zerbitzuek abisu horia ezarri dute trumoien arriskuagatik. Hego Euskal Herrian, berriz, leku ugaritako termometroek 40... [+]


Jaurlaritzak Bailen Energia enpresari Oionen bi parke fotovoltaiko eraikitzeko baimena eman dio

Bakoitzak 1.680 eguzki panel izango ditu, eta megawatt bateko potentzia. Enpresak hiru urteko epea izango du Muga eta Val izeneko instalazio fotovoltaikoak eraikitzeko. 


Delitugile migratzaileak zuzenean deportatzea proposatuko du Erresuma Batuko Gobernuak

Erresuma Batuko gobernuak proposatu du delituak dituzten migratzaileak berehalakotasunez deportatzea, ekainean onartutako legearen bide beretik. Lege horrek baimentzen du sententzien %30 beteta dutenak deportatzea; igandeko proposamenarekin ez dute zigorrik bete beharko... [+]


7 urteko ume bizkaitar bat hil da Errioxako kanpin batean, zehaztu gabeko arrazoiengatik

7 urteko umea oporretan zegoen Fuenmayorren (Errioxa). Logroñoko San Pedro ospitaletik Nafarroako ospitalera eraman zuten eta bertan hil zen. 


Israelek gutxienez ehun palestinar hil ditu azken bi egunetan, eta Gaza hiriaren aurkako erasoak gogortzen ari da

Astelehenetik asteazkenera bitarte eginiko aire erasoetan gutxienez ehun palestinar hil ditu Israelek, horietatik gehienak Gaza hirian, hura osorik okupatzeko asmotan. Gazako Osasun Ministerioaren arabera, 2023ko urriaren 7az geroztik 227 lagun hil dira elikagai eskasiagatik... [+]


Txikik eta Otaegik Zarauzko Udalaren aitortza behar dutela aldarrikatu du Sortuk

Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.


Piano bikaina, Biarritzen

Zer: Biarritz Piano Festival. Amaierako errezitaldia. Benjamin Grosvenor, pianoa. 

Egitaraua: Schumann eta Moussorgskyren lanak

Lekua: Biarritzeko ‘Espace Bellevue’.

Data: abuztuaren 8a.

-------------------------

Biarritz Piano Festival... [+]


2025-08-13 | Nagore Legarreta
Ibaiak begirada itzuli zigunekoa

Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]


Eguneraketa berriak daude