Horrek ez du ez bururik, ez hankarik. Bilketa gutxituz gero, murriztu egiten da gastu soziala". Horrelaxe mintzatu zen Jose Elorrieta ELAko idazkari nagusia, Euskal Herrian ordezkari gehien duen sindikatuko arduraduna, PFEZ zergaren erreforma ebaluatzeko garaian. "Neoliberaltzat" jo zuen aldaketa, eta bereziki Eusko Jaurlaritzak "politika sozialdemokrata" gisa saldu nahi duenaren bestelako izaera azpimarratu zuen. Sindikalista horren beraren esanetan, duela bi urte hasitako prozesu baten parte bat baino ez da oraingo erreforma. Adierazi zuenez, 1999az geroztik urteko 600 milioi euro gutxiago bildu dira prozesu horregatik, eta, esan gabe doa, gastu sozialari ere erasan dio.

Testuinguru horretan, erreforma Europako Batasuneko ildoekin bat datorrela diotenei kontra eginez, Elorrietak ohartarazi zuen osasun sistemak, esaterako, oraindik ez dituela ematen prestazio guztiak, itxaron zerrendek iraun egiten dutela eta badirela gastu publiko ezaren ondoriozko beste hainbat egoera. Gaineratu zuenez, Europako apalena da aberastasunaren inbertsioa osasun publikoan, eta Hezkuntzan, berriz, azkenaurrekoa. Arduradun horren hitzetan, propagandak ordezkatu du etxebizitza politika, gutxi eta garestiak dira zerbitzu sozialak eta pribatizazioa sustatzen dute.
LAB sindikatuak dioenez, berriz, "alferrikakoa eta berdintasun gabea" da erreforma. Bestalde, "bistako autonomia fiskal eza" salatzearekin batera, sindikatu horrek dio noraezekoa dela alferrikako erreforma horren ezkutuko helburuari kontra egitea. Izan ere, urteko 272 milioi euroko galera ekarriko du sarreretan, eta, ondorioz, babesik gabe geratuko dira behar sozial axolakoak, dela etxebizitzen arloan, dela osasunarenean, dela marjinazioarenean, dela beste zenbaitetan, eta hori guztia aurrekontuetan ahalmen falta gezurrezkoa ezartzeagatik.
Sindikatu horren iritziz, kapitalaren errenten aitorpenean ikusten da garbien konpetentzia fiskal horren eragina, zein, erreformaz erreforma, gero eta kapitaldunen aldekoago bihurtu baitute. Inbertsio funtsak, esaterako, hasiera batean kontzeptu horretakoak ziren fiskalitatean, baina ondarezko gehikuntzaren atalera pasatu zituzten, %20ko tasa finkoan. Gaur egun, %18ko tasarekin zergapetzen dituzte horrelako gainbalioak, eta %15arekin zergapetuko dituzte erreformaren ondoren. Ildo berean, sustatu egiten da, halaber, borondatezko aurreikuspen sozialeko erakundeetan inbertitzea, zeren gehitu egin baitute horrelako sistema osagarrietan jarritakoaren kenketa, eta tratamendu eskuzabal bera aplikatuko dute aurreikuspeneko plan aseguratuetan. Sindikatu abertzaleko arduradunen ustez, ez da bidezkoa aurreikuspeneko sistemak indartuz dagoeneko etorkizuna bermatua dutenen pentsio osagarria subentzionatzea eta, bien bitartean, pertsona langabe edo lan prekarioko pertsona ugarik sistema publikoko pentsio kontribuziozkoak jasotzeko biderik ez izatea.
Ezker abertzaleak ere baztertu egin du EAEko eta Nafarroako PFEZ erreforma, uste baitu "PPren Gobernu neoliberalaren esanekoa dela, sarrera handienekoen onurarako dela eta areagotu egiten dela 1996ko erreforma erreakzionarioarekin abiatu zen ongizateko estatuaren suntsitzea"

Iaz, 2002an, Hego Euskal Herriko lau foru aldundiek 11.474,33 milioi euroko diru sarrera izan zuten orotara era guztietako zergen bidez: zerga zuzenak (PFEZ), zeharkakoak (BEZ eta beste zenbait, tasak, ondarezko sarrerak, aktibo finantzarioak eta abar). Arabak 1.487,24 milioi euro bildu zituen, Bizkaiak 4.559,57 milioi euro, Gipuzkoak 2.899,94 milioi euro eta Nafarroak 2.527, 57 milioi euro. Kontu horiek ateratzen dira bederen, Hego Euskal Herriko lau foru aldundietako aurrekontu orokorren datu ofizialetatik.
Sarrera fiskal horietan, PFEZ errentaren gaineko zerga da kapitulu garrantzizkoenetako bat. Kontzeptu horretan bakarrik, 4.403,98 milioi euro bildu zituzten aipatu lau foru aldundiek. Arabak 612,54 milioi euro jaso zituen kontzeptu horretan, Bizkaiak 1.933,33 milioi euro, Gipuzkoak 1.211,58 euro eta Nafarroak 646,53 milioi euro.
Balio erantsiaren gaineko BEZ zerga zeharkakoa da beste ezarpen ardurakoetako bat. Zerga horren kasuan, iaz 4.416,64 milioi euro bildu zituzten Hego Euskal Herriko lau foru aldundiek. Arabak 539,32 milioi euro jaso zituen, Bizkaiak 2.129,12, Gipuzkoak 1.004,72 eta Nafarroak 743,49