2002KO HAMAR KRISI HUMANITARIO AHAZTUENAK


2003ko urtarrilaren 19an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Mugarik Gabeko Medikuak erakundeak argi adierazi du bere mezua. Alegia, munduko krisi humanitariorik latzenak ez direla komunikabideok gure orrietan jarraitzen ditugunak. Eta ez da baieztapen teoriko horretan gelditu: "Komunikabideek 2002 urtean gutxien jorratu dituzten hamar krisi nagusiak" izeneko azterketa plazaratu du.
Hamar krisi lazgarri horien zehaztea interes handikoa da. Komunikabideontzako, hain gutxi erabiltzen dugun autokritika ariketan saiatu gaitezen. Eta herritarrarentzat, munduko irudirik ikaragarrienak ezagutzen ez dituela jakin dezan.
Hain hurbil daukagun Afrikako krisiak dira nagusi ikerketa horretan, eta Angolako krisiak irekitzen du zerrenda. Angolan UNITA talde gerrilleroak eta Luandako gobernuak iazko apirilean bake hitzarmena sinatu zutenean, orduantxe hasi zen ikusten horko gerra ikaragarriaren ondorioak zein neurrikoak diren. Bakera iritsitakoan, 27 urtetan bazter guztietan ezkutaturik egon ziren herritarrak eta taldeak hasi ziren azaltzen, eta lehen itzalpean bezala orain egun argitan ikusi dira hiltzen, gobernuaren indiferentziaren eta nazioarteko iritziaren erantzun mantsoegiaren artean. Azken hamarkadan Afrikan izan diren janari emergentzien artean (eta bada esatea!) Angolakoa izan dela okerrena dio MGM erakundeak.
Bigarrena zerrendan Kolonbia da. 1985etik honantz gerrak 2 milioi herritar lekuz aldatzera behartu duela kalkulatzen da, eta 2002ko hauteskundeen ondoren egoera okertu baino ez da egin. Hirietan bizi ez diren kolonbiarrak osasun alorreko kasik zerbitzurik gabe bizi direla dio MGMk, urtero 25.000 pertsona asesinatzen diren eta beste 3.000 bahitzen dituzten estatu batean. Elgorria berriro hedatzen hasi da populazioaren baitan, eta malaria ere bai.

AFRIKAK ODOLUSTEN SEGITZEN DU.

Kongoko Errepublika Demokratikoan gerra zibila bukatu zenetik gertatzen denaz komunikabideok gutxi kezkatzen gara, baina hango egoera ere beldugarria dela dio MGMk. Gerrak milioika herritar hil eta azpiegituren zati handi bat birrindu ondoren, milioika pertsonak segitzen du bere jaioterrietatik urrun, gosete aldiak ikusi dira iaz hainbat eskualdetan. Eta gaur oso sendagarriak izanagatik berriro milaka pertsona hiltzen ari diren gaitzen zerrenda zabaldu egiten da egunetik egunera: elgorria, malaria, tuberkulosia... Kolerak ere biktimak saldoka egin ditu herri jakinetan. Eta haurren hilkortasun tasa izugarria da... Afrikan lehengaietan aberatsena izango den herrialdean.
Liberia estatu ttikiak -bere izen sugerentearekin paradoxa osatuz- estaltzen du beste krisi larri bat. Gobernuaren eta gerrillaren arteko gerra zibilean segitzen du, eta Monrovia hiriburuan bertan eraikin gehienak birrinduta daude. Gose eta ur eskasia kasuak gero eta ugariagoak dira, eta MGM erakundeak bereziki iheslarien egoera kritikoa azpimarratzen du: iturri ofizialetan 1,8 milioi biztanle aitortzen zaizkion herrialde koskor horretatik urteotan 250.000 biztanlek egin dute ihes ingurukoetara, iaz bakarrik 90.000k, eta barne desplazatuak 80.000tik gora dira. Iheslari hauei guztiei alde bateko zein besteko gudariek egiten dizkieten basakerien zerrenda gogorra da.
Somalia eta Sudanek osatzen dute zerrenda honetako herrialde afrikarren atala. Somalian ere oraindik gori dagoen gerra zibilaren ondorioak ari dira noziten. Gerrak zauritutakoez gain (bai erasoetan eta bai zelaietan utzitako minen ondorioz), goseteak eta gaitzen hedatzeak herritarren bizi itxaropena 45 urteen azpira makurtu du. Zortzi milioi biztanletatik milioi erdi bat ondoko herrialdeetara ihes eginda dago. Eta bertan geratu direnak atenditzeko, milioi bat biztanleko 15 mediku daude. Oso antzeko egoera bizi dute berrikitan bakearen oinarriak sinatu diren Sudaneko hegoaldean ere: bake itxaropenez mintzatu eta idatzi dugu komunikabideok, baina bertako egoera humanitarioak okerrera egin omen du 2002. urtean.

KOREAKO DRAMA ETA TXETXENIAKO LOTSAGARRIKERIA.

Hamarreko zerrenda osatzeko, Asiako krisi isil bat eta Europako beste bat aipatzen ditu MGMen informeak. Ipar Korean bertako gobernuak nazioarteko krisi baten estalkiz nahi du ezkutatu bere herritarrek bizi duten gosetea, erakunde horren iritziz herrialde hori bada ere elikadura alorrean munduan laguntza gehien jasotzen duten herrialdeetako bat. Eta bertakoek herritik ihes egiteko adina indar dutenean, Txinak ez ditu errespetatzen errefuxiatuen inguruko hitzarmenak eta sorterrira itzularazteko jazartzen ditu.
Europako krisi humanitario lausotua Txetxenian datza. Tropa errusiarrek bertan egiten dituzten basakerien albisteak zabaltzen dira tarteka, baina bai horietaz eta bai gerrak hor sortu duen goseteaz eta hedatu dituen gaitzez kasik batere ez. Orain gainera errusiarrek Txetxeniara itzularazi nahi dituzte inguruko herrialdeetara ihes egindako 180.000 txetxeniar, bertan jasoko duten tratuaz batere garantiarik eman gabe.
MGMko ordezkaria bera berriz bahituta dago. Arjan Erkel du izena Daghestan eta Txetxenian erakunde horren lana koordinatzen dituen gizonak eta berarekin batera izan zen bahitua Nina Davydovich ere, hau Drizhba erakunde errusiarreko arduraduna. Nork bahitu dituen ere ez dago oraindik garbi.
Ondorioz, MGMk bertan behera utzi ditu bi errepublika haietan egiten zituen lan humanitarioetako asko, nahiz eta emergentziazko batzuek atenditzen segitzen duen. Bertako profesionalekin bezala beste herrialdeetatik ekarritakoekin lan egin behar duen erakunde batentzako, segurtasuna lehen mailako baldintza baita.
Eta zaila da segurtasuna egoera muturreko egoeras horietan. Joan den astean bertan, bakea firmatuta egon arren gerraren arrastoen ondorioak luzaz nozituko dituen Angolan gertatutakoa bada argigarria: zazpi pertsona hil ziren MGMen kamioi batean zihoazela Angolako hegoekialdean. Haurrentzako txerto kanpaina baten barruan hamahiru pertsona zekartzan kamioiak tankeen kontrako mina bat zapaldu zuenean gertatu zen hori. Baina hain dago urrun baso mutur hori...

http://www.argia.eus/nethurbil helbidean, gai honi buruzko informazio gehiago eta Interneteko loturak.


Azkenak
2025-07-18 | Mara Altuna Díaz
Noelia Sánchez Jenkins, gales irakaslea Patagonian
“Galesak bizirik dirau Patagonian”

Zerk lotzen ditu Galesko muino berdeak eta Patagoniako basamortu hotzak? Bada, hil nahi ez duen hizkuntza batek. Noelia Sánchez Jenkinsen arbasoak 1865ean lehorreratu ziren Patagonian (Argentina). Galesetik iritsi ziren, britainiarrek inposatutako zapalkuntzatik ihesean... [+]


2025-07-18 | Gedar
SAPAri 2,3 milioi emango dizkio Espainiako Industria Ministerioak

Gipuzkoako enpresak hainbat kontratu sinatu ditu Israelgo industria militarrarekin, eta diru publikoa jasotzen du ibilgailu elektriko bat garatzeko, Espainiako Gobernuak finantzatutako proiektu baten bidez.


Massive Attack musika taldeak Gazaren aldeko musikarien aliantza sortu du

Ingalaterrako Massive Attack taldeak artisten arteko aliantza sustatu du, hasi berri diren artistei edo Israelen aldeko erakundeen zentsura pairatzen dutenei babesa emateko.


Euskara, katalana eta galiziera Europar Batasuneko hizkuntza ofizial gisa aitortzea babestu dute hainbat unibertsitatek

Espainiako Gobernuak Europako Batzordeari egindako eskaerari Euskal Herriko, Kataluniako eta Galiziako 28 unibertsitatek babesa eman diote. Salvador Illa Kataluniako Generalitateko presidenteak eta Imanol Pradales lehendakariak eskutitz bat sinatu dute eskaerari babesa... [+]


Aurreakordioa erdietsita, Eskirozko BSH enpresa abenduan itxiko dute

Bilera akigarria izan zuten asteazkenean Eskirozko BSHko lan batzordeko kideek eta multinazional alemaniarraren zuzendaritzako kideek: aurreakordioa lortu zuten UGT, CCOO, ATTIS eta Solidarik (17 ordezkaritik gehiengoa dute 12 kiderekin) eta ez dute mahai gainean jarritakoa... [+]


Bizkaia eta Gipuzkoako hainbat hondartza desagertzeko arriskuan daude

Gaztetape (Getaria) eta Muriola (Barrika) hondartzak 2050. urterako desager daitezke Greenpeaceren txostenaren arabera. Itzurun (Zumaia), Karraspio (Mendexa), Isuntza (Lekeitio) eta Azkorri (Getxo) hondartzek hedaduraren erdia gal dezakete.


Iruñeko espetxeko osasun arreta “urria” dela salatu du Salhaketa Nafarroak

Nafarroako Gobernuak espetxeetako osasun zerbitzuaren eskumena eskuratu zuenetik, baliabideak “indartu” dituzten arren, presoek nabarmendu dute ez diela sobera eragin egunerokoan.


‘Eskumenlagoa’

Hezkuntza Sailak 2025-2026 ikasturtearen antolaketa bigarren hezkuntzako ikastetxe publikoetan ebazpena argitaratu du. Urteroko agiria da, uztail hasierakoa; ikasturte-hasierako ebazpena esaten diogu.

Aurtengoan, hauxe jasotzen du euskarazko bertsioak:... [+]


2025-07-18 | Aiaraldea
Gorrotozko delitu salaketa jarri dute Artziniegan eta Udalak “irain arrazistak” gaitzetsi ditu

Artziniegako Udalak mezua zabaldu du gertatutakoa gaitzesteko eta elkartasuna adierazteko irainak jaso dituzten herritarrei.


2025-07-18 | Elhuyar
Neandertalak San Adriango koban maiz ibili zirela berretsi dute, Aizkorrin

Duela bi urte Aranzadi Zientzia Elkarteak neandertalek egindako harrizko tresna batzuk eta haiek jandako animalien hezurrak aurkitu zituzten San Adriango koban. Horrela jakin zuten neandertalek duela 40.000 urte koba hori erabili zutela. Aurten egin duten indusketa-kanpainan... [+]


2025-07-18 | Sustatu
Fitxategi handien transferentziarako alternatibak (WeTransferrekoa ikusita)

WeTransferren baldintza berri gaiztoen aurrean, alternatibarik? Bai, pare bat, edo bien arteko konbinazioa. Enkriptazioa edo/eta Tori.eus zerbitzu euskalduna erabiltzea.


2025-07-17 | ARGIA
Europan espetxean denbora gehien daraman preso politikoa
40 urteren ostean Georges Abdallah askatuko dute uztailaren 25ean

Georges Ibrahim Abdallah, Frantzian 40 urteko espetxealdia igaro ondoren kaleratuko dute. Palestinaren askatasunaren aldeko militantea, Libanoko Frakzio Armatu Iraultzailearen sortzailea izan zen, eta diplomazialari israeldar eta amerikar bana hiltzeaz akusatu zuten. Inoiz... [+]


2025-07-17 | Piztu Donostia
Ez dakigu ahoa ixten

Azken sei urteotan Piztu Donostia eragile sozialaren talde motorra osatu dugunoi txanda pasatzeko unea iritsi zaigu, mila gai eta beste mila fronte zabalik geratzen diren arren.

Duela sei urte Eneko Goiak, PSOEren laguntzarekin, osaturiko Donostiako Udalak bideratzen zuen... [+]


2025-07-17 | Joan Mari Beloki
Ekialde Hurbila sutan

Ekainaren 13an hasi eta 24an amaitu zena “12 Egunetako Gerra” bezala ezagutuko da aurrerantzean. Gauza harrigarri batzuk gertatu ziren bertan, pentsaezinak ordura arte. Nahiz eta lerro hauek idaztean egun gutxi igaro diren bukatu zenetik, ondorio batzuk atera... [+]


Eguneraketa berriak daude