Edozein dela ere, aginte motaren bat eskuratzen duenak bere erantzukizunak ditu, bai izendatu dutenekin, eta baita nonbaitera bideratu behar dituen besteekin ere. Eta horretaz ahaztu ez dadin, presio egiten hasiko zaizkio batzuk eta besteak. Horren adiera garbia baino ez zen 1972ko urrian ZERUKO ARGIAn gertatua, Setien jauna Donostiako eliz barrutiko gotzain izendatu berri zutenean. Denbora galdu gabe, Juan Jose Goenagak "Jose Maria Setien Gotzaiari eskutitz irikia" idazten zion bere orrialdeetan.
INFERNUKO TXIKITOAREN PERTSONIFIKAZIOA
Gizalegeak hala eskatzen zuela eta, "lehenik, bihoakizu nere agurra" esaten zion, ezer baino lehen, Juan Jose Goenagak Setien jaunari. Gero gerokoak! Hauexek, adibidez: "Direla egun batzuk, eta zure izendapenak egunkariaren leku txiki bateko tinta bustia zeukala oraindik, norbaitek esan zidan: ‘Ez zekiat ze ‘pekatu’ egingo zuen Joxe Marik, Donostiako Gotzai-Laguntzaille izendatzeko'. Badakit ez zaituela inongo ‘gora igotzeko’ sentimenduak bultzatu Donostiako Artzai-Laguntzaille lana artzeko orduan. Donostiako Gotzai izatea ez dut uste urrezko medalla irabazteko bidea denik".
Hain leku txarra ote zen, bada, gotzain izateko orduan, munduan bakarra den Donostia? Hala zirudien, bere burua aurkezteko premia sentitu zuen Juan Jose Goenagak lerro artean zioena irakurrita behintzat.
"Ni, neroni, zu baiño dexente gazteagoa nauzu. Zure lan eta pentsamendu kritikoaren berri banuen aspalditxodanik zure idazkien bidez. Ni, nere belaunaldiarekin batera Vaticano II-garrenaren ondorengoa naiz. Geroztik apaiz egiñak, alegia. Zenbait pertsonarentzat, zu izan zera alako ‘oposizioko gizona’. Beste zenbaitentzat, berriz, demonioaren edo gure artean esan ohi danez ‘ifernuko txikituaren’ personifikazioa, nik ez dakit nungo masoiak ordaindutako gizona. Guretzat, berriz, gure belaunaldiarentzat alegia, Vaticano II-garrengo gotzai zera. Gotzai ‘post-conciliar’ deitzen zaien oietakoa. Aurrerakoi, baiña Instituzioko gizona. Instituzio aundia aurrera atera nahi duen gotzai gaztea".
INSTITUZIORAKO FITXATUA
Hori ote zen aurpegiratu nahi ziona? Antza denez, bai.
"Ez dakit gotzai ‘post-conciliar’ baten erretratu-robotik ba ote den -botatzen zion gotzain berriari, deblauki-. Baldin balitz, ez ziñake erretratu orretatik urruti ibilliko. Bestalde, jakingo duzu orrelako erretratoek itzal asko berekin izaten dituztela... Aspaldi batetan norbaitek esan zidan: ‘I, Setien Jauna Donostiako Gotzai egingo ote duten zurrumurrua zebillek’. Eta onela erantzun nion: ‘Nahiago nikek egingo ez balute... Gizon oiek libre behar dizkiagu, gotzai eginkizunetatik kanpo...’. Asmatuko zenduan (buru argia duzulako) zer barne-pentsamendu darabilkidan nere baitan... alegia Instituziorako fitxatzen dituzten pertsonak askatasuna galtzeko arrisku gorrian jartzen direla... Eta au ez dizut Gotzai eginkizuna gutxiestearren esaten. Gotzaiaren eginkizuna zer den nik baiño obeto jakingo duzu, noski. Baiñan, bestalde badakit, gotzai eginkizuna, bereziki gaur egun, ez dela Eliz-ministerioa bakarrik. ‘Ekilibrioko’ diplomazi-politikari ordu asko ematen dizkiozuela". Hara hor Juan Jose Goenagaren gogoa asaldatzen zuena!
Baina behin hasiz gero, hobe azaltzea barruan zituen kezka guztiak. "Gipuzkoako Apaizgo taldearen berriez ziur nago ondo jabetuta egongo zerala. Nik eta gure belaunaldikook apaiz giroa gutxi ezagutzen dugu, eta bestalde, gazteegi gera erabaki lekuetan parte artzeko. Gipuzkoak dituen gora beheretaz jakiñaren gaiñean izango zera... Parroki askotako egoera xelebreaz ere… asko ikusi beharko duzu (Nik dakidanez, sekula ez zera parroki batean egon). Euskal gaztediaren ‘exodoaz’ ere badateke zer esanik".
Urrunegi joan ote zen? Badaezpada, agur imintzioak egiten hasi zen gure gizona:"Gauza auetxek esan nahi nizkizun, Z. ARGIAtik agurra bidaltzea. Luzeegi egin gabe eta bukatzeko, atzo bertan gertatutako bat kontatuko dizut: Nere lagun kuadrillarekin nenbillela, batek onela esan zidan: ‘I, beste nagusi bat duzue, e...!; ze moduzkoa dek...?’. Banekien gotzaiak goitik behera izendatzen zirela, baiñan atzo nun artu nuen. Ez goitik behera etorri zeralako. Ez. Baizik eta ni, neroni, olaxe mintzatzen naizelako gure parrokiko militar sub-ofizialekin itzegiten dudanean, nagusi berria izendatu dietela-ta".
Beno, esana! Hortik aurrera, benetan agurtzea baino ez zuen: "Bukatzeko. Ez dizkizut aipatu gaur Gipuzkoak eta Euskal-Erriak dituzten arazoak. Ortarako izango duzu komisio eta kontsejatzaille treberik. Orrenbestez, agur. Gaizki esanak barkatu"